босди, сунъий нафас олдирди, ишқилиб унинг ичидаги сувни чиқариб ташлади, ўзига келтирди.
Шундан кейингина Тоҳир ҳамон дод солиб йиғлаётган кичик болакайни овутиш учун бош кўтариб, аввал дарёга қаради ва узоқда лопиллаб кетаётган бўш қайиқни кўрди. Мана, қайиқ тор ўзанга бориб, нимагадир урилди чоғи, ағдарилиб тушди, чўка бошлади…
Тоҳир бўкириб юборди:
– Жамила!
Гирдоб қаъридан сув юзасига бир бўйинбоғ чиқди, бу Даврон Комилнинг шойи галстуги эди…
Тоҳир чопиб бориб ўзини сувга ташлади, то нафаси қайтиб, ўладиган ҳолга етгунга қадар қайта-қайта шўнғиб, дарё бағридан Жамиласини қидираверди-қидираверди…
Бир ҳафтача излашди, оқим бўйича деярли эллик чақирим жойни тит-пит қилиб чиқишди, аммо шоирнинг ҳам, Жамиланинг ҳам майити топилмади…
Тоҳир адойи тамом бўлди…
Ўша кунлари дарёга қараса бас, сувда акс этаётган қуёш ёғдулари орасидан ширингина жилмайиб турган, ўзига ҳайрат аралаш қувонч билан қараётган Жамилани кўрарди…
Бу Тоҳир учун оғир йўқотиш бўлди, даҳшатли даражада оғир йўқотиш. Ўша кунлари у қандай қилиб ақлдан озиб қолмади, буни ўзи ҳам тушунмайди…
Дастлаб жуда қийин бўлди.
Шоирнинг ишхонасидан келишди, оиласидан…
Тоҳир бу кўп сонли ҳамдардларнинг тасалли сўзларини эшитмас, эшитган чоғларида маъносини англамас, уларга ҳеч нима кўрмаётган кўзларини тикканча лоқайд ўтираверарди… Шоирнинг яқин хешларидан кимидир қаердадир хизмат қиларкан, шу амалдор ҳузурига чорлаб икки марта одам юборди, аммо Тоҳир бормади. Илло, ўша мудҳиш воқеа ҳақида ҳар қандай эслатиш унинг юрагини чидаб бўлмайдиган даражада буровга солиб азоблар, айбдорлик ва пушмон ҳислари чоғишган армон эса дунёсини қоронғи этарди…
Балки шу сабаблидир, орадан бир неча йил ўтиб, раҳматли шоирнинг Тоҳир бир пайтлар ажал чангалидан қутқариб қолган тўнғич ўғли атайлабдан яна бир бор миннатдорчилик билдириш учун укаси билан бирга ишхонасига излаб келганида инспектор улар билан гаплашишни, улар билан юзлашишни истамади: қайиққа ўтирдию, дарёга чиқиб кетди…
Бироқ бу дунёда аввалига асло битмайдиган каби туюладиган ҳар қандай қалб ярасининг ягона малҳами бор, у ҳам бўлса вақт… Бу малҳам аста-секинлик билан бўлса-да, Тоҳирга ҳам ўз таъсирини кўрсата бошлади. Иш билан раҳматли аёлидан ёдгор қолган фарзанд олдидаги масъулият қалб ярасига ўз таъсирини ўтказмасдан қолмади…
Фурсат чархпалаги тинмай айланиб турган бу рўйи заминда йилнинг уч юз олтмиш беш, кабиса йилининг уч юз олтмиш олти куни қайталаб келаверади, келаверади. Аммо сиртдан икки томчи сувдай бир-бирига ўхшаш кунларнинг айримлари ўзгачароқ эътиборимизни тортади, ҳеч бўлмаганда риёзиёт ёинки фалакиётшунослик нуқтаи назаридан. Дейлик, саратон ойи бошланиши олдидан йилнинг энг узун куни ўтишига шоҳид бўламиз.
Ажабки, биз қаламга олажак воқеаларнинг ибтидоси айнан мана шу кунга, аниқроғи йилнинг энг қисқа
