Харатаайаптаахха ылар буолбута.
Киэһэ таҥара холоругар хас да чүмэчини уматан сандаардан баран, Сэмэн Уйбаанабыс, таҥара тугу биэрэрин барытын ким-хайа иннинэ кини ылыах курдук, дьонун иннигэр киирэн туран, кириэс охсунан барбыта. Кинини батыһан Ылдьаана, ийэтин аттыгар турар Маайа эмиэ кириэстэнэн сапсыммыттара. Аркадий Романович кинилэр кэннилэригэр турбута. Арай биирдэ Маайа эргиллэн көрбүтэ: учуутала хам-бааччы турара. Уоһун уһугар мичик олорбут этэ. «Таҥараттан тугу да көрдөспөт, кириэстэммэт быһыылаах», – дии санаабыта Маайа.
Сарсыарда суунан-тараанан бүтээт, дьиэлээх тойон, таҥара күлүгүн иннигэр хас да чүмэчини уматан баран, эмиэ инники киирэн: «Таҥара иннигэр миигиттэн ураты улахан үтүөлээх ким да суох!» – диэбиттии дьоһумсуйан туран, кириэс охсунан барбыта.
Маайа Аркадий Романович таҥараҕа хайдах үҥэрин билээри соруйан дьон кэннигэр, дьиэ эркинигэр сыста соҕус турбута уонна учуутала биирдэ да кириэс охсумматын, бокулуоннаан төбөтүн тоҥхоппотун, таҥара иннигэр «мин эйигиттэн итэҕэһим суох!» диэбиттии туттан турарын олус дьиктиргии көрбүтэ.
Бырааһынньыктар ааспыттара. Маайа эмиэ күннэтэ аайы үөрэнэн барбыта. Үөрэҕин кэнниттэн киэһэ хамначчыттар олорор туруорбах балаҕаннарыгар тахсара. Онно кыргыттар хас киэһэ аайы «айыы» уонна «абааһы» туһунан сэһэргэһэллэрэ. Хайаларыттан да Сүөкүлэ кыыс ордук уустуктаан-ураннаан кэпсиирэ. Кини, оһох уотун соруйан имик-самык оҥорон баран, балаҕан иһэ хараҥаран, баҕаналар күлүктэрэ туохтар эрэ барыаран туралларын курдук көстөр буолуута кэпсээнин саҕалааччы. Сүөкүлэ сэһэнэ барыта киһи куйахатын күүрдэр ынырык, илэ хаама сылдьар үөрдэр, ааттаах абааһылаах өтөхтөр тустарынан буолара. Ардыгар кыргыттар сымыйарҕаан:
– Итини барытын эн кимтэн истибиккиний? – диэн Сүөкүлэттэн ыйыталлара.
Оччоҕо Сүөкүлэ, хороонуттан быкпыт күтэр курдук, хап-хара кыараҕас хараҕынан оҥоччу көрө-көрө:
– Мин оҕо эрдэхпинэ Ньалбарытта эмээхсин кэпсиирэ. Итэҕэйбэтэххитинэ, баран сэһэргэттэриҥ ээ.
Ньалбарытта эмээхсин Хампа быраабатын аттыгар олорор сураҕын кыргыттар истэллэрэ. Ол эмээхсин бэрт үгүс сэһэннээх, эҥин араас былыргы үһүйээннэри билэр сурахтааҕа.
Кыргыттар, хамначчыт уолаттар, оҕонньоттор, дьахталлар бары абааһыны-айыыны итэҕэйэр этилэр. Маайа, кинилэр курдук, эмиэ итэҕэйэрэ. Ол иһин биирдэ, абааһы туһунан учуутала туох диирин истээри, ыйыппыта:
– Аркадий Романович, абааһы баар диэн кэпсииллэрэ кырдьык дуо?
Аркадий Романович толкуйдуу да барбакка эрэ:
– Сымыйа! Отой сымыйа! Абааһы суох! – диэн Маайаны соһуппута.
– Оттон таҥара баар дуу?
– Таҥара диэн эмиэ суох! Оннооҕор ити аҕабыыттар, дьоҥҥо таҥара итэҕэлин тарҕатар дьон, бэйэлэрэ даҕаны таҥара баарын итэҕэйбэттэр.
Маайа баччааҥҥа диэри таҥараны да, абааһыны да олус итэҕэйэр этэ. Онон Аркадий Романович тылыттан кини улаханнык соһуйбута.
Кыыс