style="font-size:15px;"> Сүөдэр, кырдал саалыгар ыттаат, Маайаны эккирэтэн иһэр Сүөдэркэни утары көрсөр. Кини, куотар бокуой биэрбэккэ, сүүрэн кэлээт, Сылластыгаһы уолугуттан харбаан ылар.
– Тойонум оҕото, дорообо! Хамначчыт кыргыттаргын атаҕастыыргар астыммаккаҕын, аны хамначчытыҥ кэргэнин былдьаһар буолбуккун дуу?
– Бу туох буоллуҥ?.. Кырбаары гынаҕын дуо? Дьэ кырбаан да көр эрэ!.. Ыспараанньык да тойон ыраах буолбатах, – диэн куттанан салҕалас буолбут Сүөдэркэ, төлө мөхсө сатыы-сатыы, суоһурҕаммыта буолар.
– Эһиги хара батталгытыгар суут-сокуон диэн суох!.. Эн хас хамначчыт кыыһы саакка киллэрдиҥ?! Ийэҥ хастарын кырбаан өлөртөөтө?! Итиннэ барытыгар суут-сокуон суох! Ким биһигини көмүскүүр дьонноробутуй? Ити оҥоһуугутугар ыспараанньыктан эһиги тоҕо куттаммаккытый? – дии-дии Сүөдэр тойонун аах уолларын илгиэлиир, түөһүгэр кимитэлиир. Кини, бэйэтин тылыттан бэйэтэ быыппастан, кыыһыран, сатаран барар.
– Ыыт диибин дии!.. Атаҕастаппыттаах буоллаххына, тойоҥҥор үҥүс ээ… Ону ким боборуй?.. Ыы-ыт, ийэбэр этиэм! – Сүөдэркэ ытаары сыҥсырыйан барар!
– Уон икки саастаахпыттан көлүнэр көлө оҥостубут киһитин, көмүскэһэрин оннугар күргүйдүүр, аһынарын оннугар охсор тойоҥҥо үҥсэр үһүбүн дуо?
Сүөдэркэ, хараҕын куһаҕан баҕайытык турулуччу көрүтэлии-көрүтэлии, ыксаабыт куолаһынан ыһыытыыр:
– Улуус кулубатын, күн ыраахтааҕы итэҕэллээх киһитин, айыы тойон таҥараҕа андаҕайбыт… кини туһунан туох дииргин кэпсиэм!.. Ыт сирэй, хаайыыга сыттаххына, түрмэҕэ түүнүгүрдэххинэ, хара маска хам кэлгиллэн таһылыннаххына, өйдөнүөҥ!
Сылластыгас Сүөдэркэ ити тыллара Сүөдэри эбии кыынньыыллар. Кини уҥа илиитигэр тута сылдьар кымньыытынан тойонун уолун сирэйин туора сырбаппытын бэйэтэ да билиминэ хаалар. Эмискэ Сүөдэркэ эмис сирэйэ хаба ортотунан, миэлинэн туора соппут курдук, кубарыс гына түһэр уонна сонно тута кыһыл тирбэҕэни туора тарпыт курдук буолан кэлэр. Сүөдэркэ илиитинэн сирэйин харбанар.
– Ийээ!.. Быыһааҥ!.. Абырааҥ! – диэт Сүөдэркэ хаһыытыы сатыыр. Кини саҥата, сааскы күөрэгэй чыычаах тойугар баттатан, ханна да ырааппат.
Сүөдэр, сырбаппыт кымньыытын киэр элитэн кэбиһэн баран, сутуругунан түөскэ, ойоҕоско сырбаталаан барар.
Сүөдэркэ ким эмэ кэлэн быыһаарай диэн көрө сатыыр да – ким да биллибэт. Арай чугас соҕус атыыр кунан:
– Кытаат!.. Кытаат! – диэн эрэрдии айаатыыр.
Сылластыгас хаһыытын истэн, кэргэним Сүөдэр кыыһырбычча алдьархайы оҥоруо диэн, Маайа сүүрэн кэлэр.
– Сүөдээр, тохтоо! – диэн хаһыытаабытынан кини кэргэнин уҥа илиитигэр иилистэ түһэр.
Сүөдэр, хайдах эрэ өйдөммүт курдук, тохтуу биэрэр уонна Сүөдэркэни, бэйэтигэр ыга тардан ылан баран, ыраах тиэрэ анньан кэбиһэр. Итиэннэ, Маайаны илиититтэн ылан, оҕуһа хаалбыт сирин диэки төннөр. Маайа иһигэр олус куттана саныыр: «Сүөдэрбин сорун сордууллара буолуо… Уоллара куһаҕаннык быһыыламмытын буруйдуохтара суоҕа, хамначчыты, Сүөдэри, буруйдуохтара».
Оттон
