do organizmu hormonów sprawiających, że twoje ciało i jego komórki doświadczają strachu (myślą, że są atakowane) i muszą uniknąć danej sytuacji lub natychmiast stanąć do walki. Twoje ciało słyszy wszystko, co mówi twój mózg i reaguje adekwatnie do tego. Jeśli twój umysł wypełniają stresujące i negatywne myśli, twój organizm pozostaje w ciągłym stanie walki lub ucieczki i stara się jedynie przetrwać kolejny atak. Twoje ciało i jego biliony komórek słyszą wszystko, co mówi twój mózg.
Jest to zarazem niepokojące i motywujące. Nauka pokazuje, że negatywne przekonania i martwienie się czynią twoje ciało bardziej podatnym na choroby, zaś przekonania pozytywne i optymistyczne leczą. Badania naukowe dowodzą, że przekonania mogą być samospełniającą się przepowiednią. W jednym z badań stwierdzono, że 79% studentów medycyny zgłasza objawy, które wskazują na choroby, o których się uczą, gdyż silnie skupiają na nich uwagę16.
W Indian Journal of Psychiatry opublikowano odkrycia mówiące, że nasze przekonania i myśli są neuroprzekaźnikami. Oznacza to, że przekonania tworzą w mózgu przekaźniki chemiczne, które przesyłają informacje do całego mózgu i organizmu, wpływając na każdy aspekt jego funkcjonowania, w tym ciśnienie krwi, odpowiedź immunologiczną, sen i trawienie. Tak. Zrozum to. Twoje ciało słyszy wszystko, co mówi twój mózg. Przy innym eksperymencie naukowcy doszli do wniosku, że „przekonania kognitywne mogą być równie skuteczne w modyfikacji procesów biofizycznych w mózgu i zmianie zachowania co interwencja farmakologiczna”17. To ostatnie badanie jest dowodem na tak zwany efekt placebo, definiowany jako korzystny efekt uzyskany dzięki lekowi lub terapii placebo, którego nie można wyjaśnić poprzez właściwości samego placebo i tym samym musi być on skutkiem wiary pacjenta w powodzenie leczenia18. Znaczy to, że lekarz może dać komuś cukierek, mówiąc, że to go uleczy i tak się stanie.
Ted Kaptchuk, profesor na wydziale medycyny Uniwersytetu Harvarda, adept medycyny wschodniej i autor książki The Web That Has No Weaver, jest wiodącym badaczem zajmującym się efektem placebo i twierdzi, że 60% pacjentów przyjmujących placebo doświadcza poprawy, nawet gdy są świadomi tego, że ich lek to placebo. Doszedł do wniosku, że efekt placebo to coś dużo więcej niż cukierek przyjmowany przez pacjenta – to interakcja pomiędzy pacjentem a lekarzem czy pielęgniarką. To symbole, rytuały. One mają dużą moc”19.
Dr Candace Pert w swojej książce Everything You Need to Know to Feel Go(o)d opisuje, jak emocje i przekonania wywołują reakcje biochemiczne w mózgu i całym organizmie. To tak jakby w naszym ciele znajdował się cały system reagowania uruchamiany przez nasze codzienne przekonania, wywołujący zmiany komórkowe i neurochemiczne. Dr Pert pisze: „Dosłownie myślimy naszym ciałem i wypowiadanymi słowami… co wpływa na sieci neuronowe tworzące się w naszym mózgu”. Mówiąc inaczej, nasze przekonania nie tylko wpływają na nasze ciało, ale także je kształtują, tworząc drogi nerwowe w mózgu i oddziałując na nie20.
Penny Sarchet, badaczka zajmująca się efektem nocebo (polega on na tym, że oczekiwanie negatywnych skutków sprawia, że wynik jest gorszy niż byłby w innych okolicznościach) zauważyła, jak ogromne znaczenie dla zdrowia pacjenta ma jego wiara w swoje zdrowie i zdolność do zachowania nadziei. Co więcej, Sarchet twierdzi, że to co lekarz mówi i to, w co pacjent wierzy, może mieć większy wpływ na wynik leczenia niż fizyczna interwencja lekarza. Badania nad efektem nocebo wykazały, że lęk lub duże wątpliwości pacjenta dotyczące możliwości wyleczenia mają negatywny wpływ na zdrowie21.
Stresujące myśli i przekonania wzbudzające niepokój lub zdenerwowanie sprawiają, że nasz organizm reaguje na poziomie komórkowym i neurochemicznym. Badania wskazują, że martwienie się i skupienie na chorobie włącza w mózgu mechanizm „walcz lub uciekaj”, powoduje wyrzut kortyzolu i noradrenaliny do krwiobiegu oraz wywołuje lawinę zdarzeń, które sprawiają, że nasz organizm staje się bardziej podatny na chorobę. Podsuwa to przerażający wniosek, że naprawdę można wpędzić się w chorobę za pomocą myśli.
Z kolei optymistyczne spojrzenia na swoje zdrowie, wiara w to, że coś może nam pomóc, nadzieja i poczucie bycia godnym optymalnego stanu zdrowia mają dobry wpływ na fizjologię. Badania laboratoryjne z udziałem ludzi wykazały, że pozytywny nastrój zmniejsza poziom hormonów stresu, podnosi odporność immunologiczną i ułatwia szybką regenerację serca po wysiłku22.
We wnioskach z wyczerpującej analizy krytycznej opublikowanej w czasopiśmie Applied Psychology zauważono związek pomiędzy optymistycznym nastawieniem a lepszym stanem zdrowia. Przestudiowano ponad 160 wyników badań z dziedziny medycyny i znaleziono zgodne dowody wskazujące na to, że pozytywne przekonania danej osoby mają silny korzystny wpływ na jej zdrowie23. Co więcej, na nasze zdrowie wpływają też osoby, którymi się otaczamy. Badania naukowe pokazują, że ludzie utrzymujący satysfakcjonujące relacje z rodziną, przyjaciółmi i społecznością są szczęśliwsi, mają mniej problemów zdrowotnych i dłużej żyją. Z kolei względny brak więzów społecznych został powiązany z depresją, spadkiem zdolności poznawczych na późniejszym etapie życia oraz zwiększoną umieralnością24.
3. Przekonania można zmienić
Tak! To najlepsza wiadomość dotycząca twoich przekonań! Jesteś w stanie je zmienić, a zmiana przekonań przyniesie zmianę w twoim stanie zdrowia. Jak? W prosty sposób. Po prostu postanów, że tak zrobisz. Naprawdę, to może być takie proste. To, w co wierzysz to tylko umowa, jaką zawarłaś z samą sobą dotyczące twojej rzeczywistości, wystarczy więc, że zmienisz tę umowę. Aby zmienić swoje przekonania, zmodyfikuj dialog, który prowadzisz z sobą i swoim światem. Jeśli chcesz poprawić stan zdrowia, konieczne jest, abyś uczciwie przyjrzała się swoim kluczowym przeświadczeniom i sprawdziła, czy odpowiadają one stanowi zdrowia, do którego dążysz. Jeśli uważasz, że nie wyzdrowiejesz, ale jednocześnie pragniesz wyzdrowieć, brakuje ci spójności ze swoim celem, więc pomimo usilnych starań prawdopodobnie trudno będzie ci odzyskać zdrowie. Natomiast jeśli otworzysz się na możliwość, że twoje ciało może się zmienić i wyleczyć, pozwolisz, aby twój mózg i cały organizm przeobraziły się na poziomie biochemicznym.
Od czego więc zacząć zmianę przekonań?
Na początek musimy odkryć, w co wierzysz.
Najlepszą bronią do walki ze stresem jest nasza zdolność do wyboru jednej myśli zamiast drugiej.
Teraz, gdy jesteś gotowa wyzdrowieć, musisz określić, jak brzmią twoje przekonania, obserwując swoje samopoczucie na co dzień. Zanim zaczniemy odkrywać te przeświadczenia, chcę ci przypomnieć, że moją rolą nie jest mówienie ci, że twoje uczucia są niewłaściwe. Jestem tu, aby nauczyć cię, jak odzyskać dostęp do wrodzonego zdrowia, które jest w tobie, abyś mogła zmienić to, w co wierzysz oraz jak się zachowujesz i poczuła się lepiej. Wiem, że jesteś gotowa na przemianę. Zagłębmy się więc otwarcie i szczerze w twoje myśli, które nie pozwalają ci na poprawę samopoczucia.
Pomogę
Lekarz Barron H. Lerner, „When Med Students Get Medical Students’ Disease”,
get-medical-students-disease/?_r=0.
Xiaosi Gu i in., „Belief about Nicotine Selectively Modulates Value and Reward Prediction Error Signals in Smokers”,
„Medical Defi nition of Placebo Effect”,
„Why Do Placebos Work?”,
Dr Candace B. Pert,
Russ Gerber, „Belief and Its Effect on Our Health”,
Sarah Rimer i Madeline Drexler, „The Biology of Emotion—and What It May Teach Us about Helping People to Live Longer”,
Edward Diener i Micaela Y. Chan, „Happy People Live Longer: Subjective Well-Being Contributes to Health and Longevity”,
„The Health Benefits of Strong Relationships”, Harvard Health Publishing, grudzień 2010, dostęp 20.01.2017, https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/the-health-benefits-of-strong-relationships.
