nie, Rob, jy kan dalk eendag ’n tweede Chris Barnard wees.”
Sy glimlag is soos sonskyn. “En jy, Veda, wat wil jy met jou lewe doen?”
“Ek wil ’n veldwagter word en stories skryf, dalk eendag ’n boek?”
“Waar gaan jy swot?” vra hy.
Op daardie oomblik stap van die ander matrieks by die kafee in en hoef ek nie te antwoord nie. Ma het klaar gesê daar’s nie geld vir verdere studies nie, tensy ek ’n beurs kan kry of nauurs gaan leer.
Ek hou van Rob, en ek weet hy hou van my, maar dit voel nie soos ’n romanse nie. Ek voel gevlei eerder as verlief. Ons het vir ’n paar weke aan die begin van matriek gaan melkskommels drink, saam gesit by atletiekbyeenkomste, pouses gesels en in die klas oor werk gepraat. Toe nooi hy my na sy ouers se huis vir sy verjaardagete. ’n Vrydagaand. Net ek.
Ek trek die rok aan waarin ek aangeneem is en Ma draai my hare in ’n Franse rol agter my kop en leen vir my haar pêreloorbelle. “Dit pas mooi by die roomkleur van jou rok.” Ek voel mooi.
Rob dink ook so. “Sjoe, jy lyk mooi!” sê hy toe hy my kom oplaai in sy ma se Mercedes.
Ons ry op teen Northcliff se hang uit tot amper heel bo op die koppie. Asof die dubbelverdiepingpilare by die ingang, die groot voordeur en die marmervloer en -trappe in die ingangsportaal nie al genoeg was om my heeltemal verbouereerd te laat voel nie, laat sy ma, in ’n lang, groen satynaandrok, se groetwoorde my bietjie selfvertroue heeltemal verbrokkel.
“Is jy nou Veda? Goeiste, maar jy is klein teen Rob. Ai, seun, het jy nie vir haar gesê ons trek aan vir aandete nie? Aandklere, nie kerkklere nie.”
“Kom kyk die uitsig,” stuur Rob my uit na die stoep – wat seker twee maal groter is as ons hele woonstel. Soveel weelde het ek nog nooit gesien nie. Selfs Rob is anders, styf en gespanne. Ek besef glashelder dat ons net sowel op verskillende planete kon bly – ons wêrelde is onversoenbaar.
Ek het nog nooit so baie messe en vurke gesien nie, kon skaars die geregte wat een na die ander deur blanke kelners bedien is, baasraak. Die wyn proe suur, maar ek wil nie lyk asof ek wyn nie gewoond is nie en vat weer ’n slukkie, net toe Rob se pa sy lang relaas oor die ekonomiese vooruitsigte van ons land te midde van sanksies onderbreek om met my te praat.
“En toe, juffrou, wat dink jy hou die toekoms vir Suid-Afrika in?”
Alles trek toe: my verstand, my are, my keel. Ek stik so dat een van die kelners my na ’n kleedkamer moet begelei. Tussen marmer en spieëls en goue krane soos swane sit ek op die toiletdeksel en wonder of ek deur die venster kan uitklim. Teruggaan kan ek nie. Ek het so ’n gek van myself gemaak en nou het my kerkrok nog rooiwynvlekke ook op. Ek moes nooit gekom het nie.
“Veda? Voel jy al beter?”
“Rob, kan jy my asseblief huis toe vat?”
“Maar … my ma het spesiaal ’n verjaardagkoek laat bak. Wil jy nie net daarvoor bly nie?”
“Asseblief, Rob?”
Ek gaan vra darem verskoning, sê ek voel nie lekker nie, maar dankie vir alles.
Ons ry in doodse stilte terug Linden toe. Hy hou in die straat stil en draai na my toe.
“Ek is jammer, Veda, my ma is so—”
“Sjuut.” Ek hou my vinger voor sy mond. “Ek pas nie by jou nie, ek is jammer.”
Voordat ek die deur kan oopmaak, trek hy my nader en soen my. Sy stem is skor en hy vryf aanhoudend oor my arms. “Ek hou van jou, Veda. Jy is slim en jy weet van dinge. Anders as meeste van die ander matriekmeisies kan jy gesels en … jy is … Asseblief, wees nog my vriendin?”
“Oukei, ons bly vriende. Nag, Rob.” Voordat hy sy deur oop het, het ek al teen die paadjie afgehardloop en teen die trappies op.
Ma het lank ná my eers by die huis gekom van haar werksfunksie en ek het, toe sy die volgende dag vra, vertel van die oorweldigende weelde van die huis. Niks oor my oneervolle vertrek nie. Ook nie oor my eerste soen nie. Die soen wat my lank laat wakker lê het, laat wonder het wat Pappa sou gesê het. En hoekom ek nie meer opgewonde is nie. Gaan ek ooit in my lewe myself toelaat om lief te wees vir iemand? Gaan die vrees om daardie persoon te verloor sterker wees as die moontlikheid van geluk?
Ons praat nog, ek en Rob, ons bly vriende, maar ek het nie eers vir hom gesê ek verjaar vandag nie.
Ek is agtien. Niemand by die skool weet nie. Niemand wens my geluk nie. Dit is maar net nog ’n dag. Maar ook nie. Vroegoggend het ’n grysblou veertjie op die paadjie voor my gelê en heeldag het die las van my gedagtes, my onthou, my hartseer op my skouers gelê, totdat ek skaars my tas kon optel om huis toe te loop.
Nou sit ek hier by die gedekte tafel en wag vir Ma. Sy is laat. Vanoggend net ná ses het sy my skouer geskud. “Wakker word, Elfie, ek wil net geluk sê voor ek gaan. Ek moet vroeg by die winkel wees. Ek bring jou geskenk vanaand. Bye, ek bel vanmiddag.”
So anders as Pappa wat my altyd wakker gesing het. Hy het van verjaardae gehou. Ballonne opgeblaas en vir Mamma gevra om ’n spesiale koek te bak. Moeite gedoen. Presente weggesteek. Rympies op papiertjies geskryf sodat dit ’n skattejag geword het.
Eerste wenk: KYK IN DIE LAAI, DAAR WAAR JY VIR MY TOTSIENS WAAI.
In die laai onder die sitkamervenster nog ’n papiertjie: LIG DIE DEKSEL OP EN KYK WAT KOOK IN DIE POT.
In die kastrol is die briefie waarop staan: NOU WORD JY WARM, LIG OP JOU ARM. En daar op die rak bokant die stoof steek ’n pakkie in rooi geskenkpapier uit.
Gille van plesier, hy wat uit sy maag lag. “Só moet ’n verjaardag mos wees,” sou hy elke keer sê. “Mens moet lag, sodat jy heeljaar vrolik kan wees. Jy mag nooit huil of kwaad word op jou verjaardag nie.”
Pappa.
Trane dam op agter my oë. Heeldag al. Saam met die gewig wat my wil smoor. Maar ek mag nie vandag huil nie.
Ma het laatmiddag gebel, uitasem geklink. “Ek gaan bietjie laat wees, ek bring sommer vir ons ’n wegneemete.” Ek verjaar, Ma, kan jy nie maar vandag liewer vroeër terugkom nie?
Haar wange is bloedrooi toe sy teen skemer instap, haar oë onnatuurlik blink. “Skuus, Elfie, ek moes wag dat Sam jou geskenk klaarmaak. Kyk, ek hoop jy hou daarvan.”
Uit die SC Jewellers-boksie kom ’n dun silwer ketting met ’n plaatjie in die middel waarop ER 18 gegraveer is. Dis mooi. Ek ruik iets vreemds aan haar toe sy dit om my nek vasmaak. Iets soos naskeermiddel. Ma?
Ek moet iets sê, maar my tong is te dik in my mond en ek weet ek gaan huil as ek praat.
“Hou jy daarvan?”
Ek knik my kop op en af, weet my oë swem in trane.
“Kom ons eet, ek is nogal honger.” Sy maak die houer oop en dadelik ruik ek dit.
“Ma weet ek eet nie vis nie.”
“Ag, die hoenderplek was al toe, en die viswinkel langsaan het so lekker geruik. Kom nou, dis heerlik.”
Ma
