flirtasie, ’n vuurtjie wat hy met fynhout aan die brand moes hou nadat sy weer weg is, wat soms bitter flou en bleek was, soos die aandster net voor dit ondergaan.
Totdat hy op ’n dag besluit het dis nie meer genoeg nie. Die Lorelei het te klein geword en te kort geskiet aan die nuwe bote met hul groter tonnemaat. Hy moes wegbreek, Frost se skuit teruggee, skuld maak en sy eie boot laat bou.
Auret skakel die radio in op ’n ander band, probeer die ander visskuite oproep, kry nie antwoord nie. Ou Jas is verdomp skelm. Hy sal ’n man nie roep voor hy nie self volgeskep is nie.
Hy verander ’n slag van koers. Dan skielik gewaar hy sulke fyn krappies op die echo, omtrent die dikte van ’n haar se breedte. Dis nie ’n groot kol nie, maar dis genoeg vir hom.
“Roep die wielman! Ons is hier by vis en ek wil kop toe gaan,” skree hy agtertoe.
Een vir een peul die manne uit, in hul werksmondering en nog deur die slaap. Auret trek sy dik jas aan, vou ’n serp om sy nek. As dit kom by die gooi van ’n kol vis, het hy meer vertroue in sy oë en ore as die eggolood. Die koue naglug maak die punt van sy neus klam en hy snuif en vee ’n slag met die agterkant van sy hand. Beduie dan agtertoe met die flits dat die stuurman moet stadiger.
Meteens slaan die kol voor die bewegende skuit op. Hulle is feitlik in die vis, hy kan dit in die water sien beweeg. Dis doodstil op die dek toe hulle nog ’n keer draai. Die skool gee effens pad, en hulle vermeerder spoed. Sirkel nog ’n slag, en toe slaan dit spierwit op soos die robbe hom skrikmaak.
Hulle kan die vis hoor raas.
“Staan reg!” roep Auret, en “Los!” skree hy, en “Stadig,” toe hulle die vis mooi toe het, en “Haal nou uit!”
Die stuurman haal die clutch uit sodat die skuit op sy eie momentum die laaste entjie na die bakkie dryf. En daarna loop alles verkeerd. Die bakkieman sukkel met die skuiftou, die skuit kom te vinnig nader, die wielman skree hulle kan nie tru nie en hulle loop in die net.
Die manne skrik, Auret vloek. As die kok nie ingespring en hom gaan red het nie, het die bakkieman verdrink. Die net het in die skroef gekom. Hulle moet magteloos lê en dryf tot iemand hulle gelyk met ligdag kom insleep.
Auret voel ’n misoes. Sy net wat hulle nou pas heelgemaak het, is weer flenters. Hulle sal seker die ganse ligmaan moet sit en boet.
“Dis nou ’n wetter,” groet Jas hom die oggend op die kaai toe hulle die net aflaai. Hy het oor die draadloos gehoor wat gebeur het.
“Ja, oom.”
Jas het gistermiddag eerste geloop en laaste ingekom met ’n skuit halfvol. Die ou bittereinder.
“Gelukkig het jy darem nie jou bakkieman verloor nie. Dan was jy in die kak.”
“Ja, oom.”
“Want dit kan ’n hofsaak afgee, al was dit nie jou skuld nie. Jy is die skipper en jy mag nie ’n fout maak nie. Kyk wat het gebeur toe my manne die slag gemuit het. Hulle het my met ’n mes wil steek, en toe ek die fokker se arm met die shifting spanner afslaan, kry ek die rekening van die dokter en hy sit ses weke by die huis en vreet hom dik uit Friedman se winkel.”
“Ja, oom.”
“Jong, watse ge-ja-oom is dit dié?” vra Jas, skielik ergerlik. “As jy iets te sê het, sê dan so. Maak ’n slag jou bors skoon en vloek die hel uit hulle uit. Maar moenie dat hulle met jou mors nie. Jy sit mos darem nie agter jou knieë nie.”
Die ou man is vol tale op pad huis toe tot hulle ligte vrouestemme agter die heining hoor jil.
“Ma sal nog die werf uithol dat ons later onder die grond bly, in ’n bomskuiling. Nie dat ons dit nie dalk nodig kan hê nie,” spot-lag die meisie.
En Cora antwoord: “Jy darem, Helena, moet nou nie weer ’n ding begin nie. Los tog jou pa uit, vir vrede. Ek sien die skuit is in. Maak klaar en kom vryf jou wasgoedjies uit solank ek die tafel dek.”
Die toneel in die agterplaas klink so verleidelik dat Auret byna instem om op uitnodiging by Jas te gaan koffie drink toe die ou hom vra. Bedink hom dan betyds; die Burres mag hul hande vol hê met die meisiekind.
En hy . . . in sy seeklere en boetse voel hy net nie skaflik nie. Voordat hy die skade aan sy net gaan vasstel, wil hy eers was en skoon aantrek. En sy ma het seker ook al gehoor van sy ontbering en sal iets te ete reggemaak het.
“Totsiens tot later, oom,” verskoon hy hom en stap aan.
Helena verstyf toe sy die mans hoor verbykom en Auret Nagel hoor groet. Sy staal haar vir haar pa, wat haar skynbaar nie raaksien nie. Dis in Auret se gesig wat sy vaskyk toe sy met die skoppie blare orent kom. Vlugtig ontmoet hul oë oor die morning glory-heining waarna hy sy pet vir haar lig en knik, hoflik soos teenoor ’n vreemdeling, voordat hy aanstap.
Sy plant die besem in die hoek en steek haar hande in die badjie seepwater, begin was haar goed deur, die rok wat sy op die trein aangehad het en die klere wat sy die laaste dae op Harmstat gedra het. Onderklere wat sy te privaat beskou het om van die plaasvroue te laat was en uithang. En nou nog ’n maal spoel om haar pa kans te gee om te eet en te gaan slaap.
Jas stroop hom tot op sy frokkie en broek, los die bondel voor die agterdeur en stap op sy sokkies binnetoe. Hulle sê môre sonder om na mekaar te kyk. “Kom jy nie eet nie?” wil hy kortaf weet.
“Ek het saam met Ma opgestaan, ons het pap gehad.”
Sou hy weet dat sy die vorige middag die kosmandjie gaan wegbring en hulle net-net gemis het? Asof hy die wind van agter gehad het, is die skuit by die passasie uit.
Sy was teleurgesteld dat sy Boetie nie te sien gekry het nie, maar aan die ander kant was dit miskien ’n goeie ding dat dinge tussen haar en haar pa eers ’n bietjie afkoel, dat hulle mekaar nie daar op die kaai gepak het nie.
“Dan het hulle seker gehoor van vis wat iewers opslaan,” het haar ma probeer vuur doodslaan toe Helena mandjie in die hand teruggekom het. Sy het maar weer die kos uitgepak sodat hulle later daarvan kon eet: brood en koue gebakte vis en kookmelk op die bankie aan die westekant van die huis waar die son ’n wye blink baan oor die see verf.
Nou terwyl Jas eet, kyk Cora die wasgoed op die lyn krities deur, of dit reg opgehang is, soort by soort, kleur by kleur, en omkeerkant buitetoe om nie te verbleik nie. ’n Frons verkreukel haar voorkop. “Nog maar altyd die ou goedjies waarmee jy hier weg is. Tot die broekies van Vilna Frost. Lyk nie of daar juis winkels op Grenspan is nie?”
Dat haar ma dit nou moet raaksien. Maar dan is dit meer besonders as enigiets wat sy in enige plaaslike winkel kan koop, al is dit voos gedra. Franse kant.
“Grenspan is ’n klein plekkie. Daar is ’n algemene handelaar, Woods, en ’n Jodewinkeltjie wat letterlik alles aanhou. Die groter dorpe is ver.”
“Daar loop darem seker ’n trein of bus?” Cora het kennelik die groot dorp in gedagte.
“Bloemfontein toe, ja, maar dan moet jy die naweek daar oorbly. Ek was al saam met die Venters Ladybrand toe, en met Chris op Hobhuis.”
“Die kêrel van wie jy geskryf het?” vra Cora haar direk uit.
“Ja, dis die outjie wat ek by die Venters ontmoet het. Hy boer op Harmstat
