uitsig hiervandaan,” sê meneer Serfontein sonder ’n glimlag.
“Is jy besig ná pouse?” vra die hoof kortaf, sonder om na die landskap te kyk.
“Ek probeer my salaris verdien, ja.”
“Ek bedoel, het jy dan ’n vry periode,” sê die hoof koud.
“’n Pligsgetroue onderwyser beskou sulke periodes nie as vry nie. Daar is altyd boeke om na te sien.”
“Ek twyfel nie aan jou ywerigheid nie,” kom dit nog killer. “Ek wou met jou praat, as jy tyd het. So nie moet dit tot later wag.”
“Nee, dis in die haak. Ek is toevallig nou beskikbaar. Moet ek in die studeerkamer verskyn?” vra meneer Serfontein sonder ’n sweem van spot.
“Ons kan hier bly,” antwoord die hoof stroef.
Sy broer knik.
Dan sê die hoof hard sodat almal kan hoor: “Meneer Nieuwenhuis, ek wil jou graag ná pouse spreek.”
“Reg, doktor,” sê die jongman, en hoop sy stem bewe nie.
Almal gee vinnig pad en laat die nuutste onderwyser agter by die hoof en sy broer, wat bemoedigend na hom kyk.
“Vertel my asseblief wat gisteraand hier gebeur het,” vra die hoof.
“Dit was maar net die gewone woeligheid van ’n eerste nag,” sê meneer Serfontein. “Nieuwenhuis het dit gou onder beheer gekry.”
“Watter metodes het jy gebruik?”
“Ek het geweet van die seuns is uit hulle kamers en die ligte was dood. Toe sluit ek die deure om die oortreders te betrap,” verduidelik die jong onderwyser.
“Dit sou beter gewees het om tot die oggend te wag en dan te vra wie die kamers verlaat het. Die skuldiges sou hulle kom aanmeld het.”
Meneer Nieuwenhuis is skielik te kwaad om versigtig of bang te wees. “Ek sê mos die hoofskakelaar was af. Alles was pikdonker. Moes ek hulle gelos het sodat hulle die hele nag kon lawaai?”
Hy verwag ’n bevel om onmiddellik sy tas te gaan inpak, maar tot sy verbasing sien hy ’n geamuseerde kyk tussen die twee ouer mans, en dan iets wat soos goedkeuring lyk.
“Hoekom het hulle so lawaai, om jou woord te gebruik?” vra die hoof, minder gevaarlik as vroeër.
“O … Hulle wou my maar net ’n bietjie ontgroen.”
Dis asof die hoof verstaan dit gaan hier oor ’n belofte, en hy laat dit maar daar.
Hoe kom ’n mens met so iemand oor die weg, vra die jongman homself af. Hy is nie twee sekondes ná mekaar dieselfde nie.
Meneer Serfontein kom hom op sy rustige manier te hulp. “Nieuwenhuis was verstandig genoeg om te besef hy ken nog nie al ons reëls nie. Hy het gewag om my te raadpleeg voor hy ’n besluit geneem het.”
“En het jy toe besluit om die saak nie aan my te rapporteer nie?”
“Nog nie, maar ek sou miskien.”
“Aangesien een van die jongste seuns hierdeur geraak is, kan ek die saak nie ligtelik afmaak nie. Al die seuns wat betrokke was, met uitsondering van die juniors, kom vanaand na die studeerkamer.”
Met ’n knik van sy kop stap die hoof by die vertrek uit.
“Ontspan,” troos meneer Serfontein die nuwe onderwyser. “Dis maar net een van sy Jupiterdae.”
“Wat beteken dit?”
“Dit was Krynauw se woord vir wanneer my broer so buierig raak … Die hoof het lankal van jou vergeet. Die seuns gaan dit nou ontgeld.”
Dit is inderdaad so. Dit bly ’n besonder onaangename dag, en teen die aand word daar op die klassieke manier straf uitgedeel. Al die skuldiges onder sestien kry ’n goeie pak. Die groteres kry soveel uitskryfwerk dat hulle die slae sou verkies het – en daarvoor sou gevra het as hulle dit kon waag om met die hoof te praat.
Lyfstraf is onaangenaam terwyl jy dit kry, maar ’n mens vergeet dit vinnig, en Tonie Wilke dink nie meer daaraan toe hy die volgende middag huis toe hardloop om by sy aangenome ma te gaan inloer nie. Hy noem meneer Serfontein “oom Adolf”, maar mevrou Coralie is “Ma”. Dit bring ’n lig in haar oë, en Tonie is die enigste mens met wie sy Afrikaans praat, al is sy Engels so goed soos hare.
Vandag het hy toestemming gevra om te kom kuier, so sy gewete is skoon. Coralie is baie bly om hom te sien, want sy hou vanmiddag ’n teepartytjie, en sy is trots op Tonie se goeie voorkoms en maniere. Hy help haar altyd mooi, veral omdat hy vooraf in die kombuis soveel kan eet soos hy wil.
Die dames wat in die deftige wit huis (die hoof se geskenk aan sy broer) onthaal word, kyk goedkeurend na hulle gasvrou se aangenome seun. Sy sal nog baie vreugde uit hom kry, vertel hulle vir mekaar.
Tonie vind hulle interessant. Hy is lief vir die mensdom, en nie skaam nie.
Hy dink Dora Jonker is baie mooi, maar enige seun van vyftien sal gril vir die manier waarop sy van haar seuntjie praat.
Klein Gawie is volgens haar op alle gebiede buitengewoon. Hy is nooit stout soos ander seuns nie. Hy is dolgelukkig as hy vir sy mammie kan sit en lees terwyl sy handwerk doen of sy kleertjies heelmaak.
Tonie frons en dink aan die uitbundige negejariges op Keurboslaan. Hulle kan skaars vir ’n oomblik stilsit.
“Jou Gawie sing ook soos ’n engel!” dweep ’n dame wat wil inkruip by die “Kock-Jonker-rykmansnes”, soos Tonie die families noem.
“O ja! Dis nie omdat hy my kind is nie, maar toe hy onlangs op Ermelo ‘Daddy’ gesing het, was almal se oë vol trane,” vertel mevrou Jonker.
Die skoolseuns het al meer as een keer van hierdie twyfelagtige prestasie gehoor.
“Lay your head om my shoulder, Daddy; Turn your face to the West; For you’ve been eating onions, Daddy; A thing you know I detest!” koggel Tonie ingedagte en amper hardop.
Arme Coralie skrik haar byna dood, maar gelukkig het mevrou Jonker dit nie gehoor nie.
“Hy gaan juis weer volgende Woensdag by die verskeidenheidskonsert voordra,” spog sy verder. “Die arme kind, dis nie altyd maklik om so talentvol te wees nie. As ek nie keer nie, sal hy elke aand van die week iewers optree.”
Dit raak nou te veel vir Tonie. Gawie is ’n oulike outjie wat kan wysie hou en sy versies mooi opsê, maar hy is niks besonders nie. Denzil Thiessen, wat regtig pragtig sing, maak nie ’n bohaai oor sy talent nie. En Dewald, die belowendste swemmer wat die sportonderwyser nog geken het, is beskeie. Dis jammer mevrou Jonker stuur haar oogappel nie na die hoof se skool nie. Hy het seunsmaats nodig.
Tonie is eintlik bly toe dit tyd is om te groet. In die hardloop, kyk hy na die omringende berge, die waterstrome wat soos silwer kettings om die dorp loop, en dan hoër op na die kerk teen die heuwel. Nou kom hy by die laan wat van die dorp na die skool lei. Die bome strek hulle lang arms ver bokant hom uit. Hierdie laan is ’n gepaste poort na die indrukwekkende skoolgebou waarop dit
