klaar is, sê hy skor: “Weer ’n keer …”
Sy huiwer, maar doen dit tog. Hy luister enduit en ervaar weer dieselfde verlange voordat hy half sugtend sê: “Ek … het werklik nie geweet jy sing só nie!”
“Hoe?” vra sy, en die blote woord is ’n smeking. Hy wil-wil homself dit veroorloof om haar te sê dat sy met haar hart sing, maar beteuel hom.
“O,” sê hy argeloos, “so asof jy ’n toekoms kan hê in die sangwêreld!”
Sy oog vang haar in die spieëltjie en hy sien hoe sy toeskulp.
“’n Mens kan nie alles in die lewe wil hê nie,” sê sy, en kyk verby hom na waar die warm middaglug blink spieëlings op die teerpad maak.
“Ek weet dit net so goed soos jy,” kap hy terug, “maar ná wat ek nou gehoor het, kan ek nogal glo dat jy jou meer op sang behoort toe te spits.”
“Ag wat,” verweer sy en blik vinnig weg, “dit sal nog nie brood in my mond sit nie!”
Peet vererg hom sommer, frons sodat sy bril effens sak.
“Klink vir my na Eugene se woorde!”
“Dit is,” sê sy eerlik, en kyk stadig op totdat haar oë syne in die weerkaatsing ontmoet. “Ek … hy … bedoel dit nie so … so kru as wat dit mag klink nie!”
Hy is opeens so kortgebaker dat hy kan blaf daarvan. Wat doen ’n mens tog as jy in ’n hoek vassit? Of liewer, waar dam ’n mens jouself weer op as die walle gebreek het? Die gedagte stu en maal in hom soos waters teen ’n sluis, en hy het al sy konsentrasie nodig om te kyk waar hy ry – want sy oë volg die wit streep op die teerpad asof dit ’n toutjie in ’n doolhof is. Hy en Elsje praat nie weer nie. Hulle swyg die kilometers af tot by die uitdraaipad na Damplaas. Maar net voordat hulle by die groot hekke indraai, trag hy vir die soveelste maal daardie dag om hierdie liefdesban oor hom met woorde af te skud.
“Ons moet probeer, Els,” sê hy sag, kyk vlugtig na haar in die truspieëltjie en sien aan die skielike verdonkering van haar oë dat sy hom volkome begryp.
“Ek wens ek was so gemotiveer soos jy,” is haar vlymskerp antwoord, sodat hy sy asem intrek soos iemand wat onverwags ’n steekpyn voel. Voordat hy haar weer kan antwoord, gee Maryn ’n lang gaapsug teen sy skouer en sit orent.
“Heiden, is ons al hier?” vra sy, en toe die ander twee maar bra effentjies reageer, steek sy haar hand in Peet se deurmekaar krulhare, vryf paaiend agter oor sy nek. “Ekskuus dat ek so ongesellig was, hoor!”
Toe eers kry Peet dit reg om normaal terug te lag en te skerts.
“Ek gaan sommer vanmiddag al begin mense nooi,” kondig Maryn aan toe Peet hulle by die voordeur aflaai, “en dan hou ons oormôreaand die vleisbraaiery! Wat sê julle?”
“Net so,” sê Peet met ’n glimlag toe hy wegtrek om die BMW te gaan bêre. In die stowwerige skemer van die motorhuis skakel hy die motor af en bly net so doodstil agter die stuurwiel sit. Hy sit soos ’n robot wat al afgeskakel is, maar waarvan die ratjies en binnewerkies nog nie mooi bedaar het nie, en asof daar ’n dooie hoop is dat hy weer aan die gang kan kom. Uiteindelik doen hy dit tog; hy klim houterig uit en loop stadig uit die motorhuis om die deure toe te sluit. Die hemel weet, dink hy verstar, wanneer ek eendag weer ’n beweging sal kan maak wat nie vooraf fyn beplan is nie, wanneer ek ooit weer sal kan toegee aan die begeertes van my hart …
Die aand van die braaivleis is lousag met ’n nágloed van die dag se son. Die groot dam lê mosgroen en stil, en hier en daar dryf die laaste koper kaatsings van die lig soos plassies vuur. Die wit troppe bosluisvoëls het lankal tot bedaring gekom bo in die wilgers, en van die digte dambevolking is dit net ’n paar van die dommerige bleshoendertjies wat verstrooid huis se kant toe swem en hulle verwonder aan die helder ligte op die grasperke. Hulle word gou verwilder deur Pote, wat outoritêr vir hulle blaf en dan stywebeen en pronkerig op die wal bly staan tot hulle weg is. Die mans, wat besig is om die wit opslaanstoele en tafels op die grasperk reg te skuif, lag vir hom en roep hom om liewer die werfgespuisies in toom te kom hou. Hulle is al sedert vroegaand tjankend van opgewondenheid by die vooruitsig van al die weggooibeentjies, want die geure wat oor die werf hang en oor die water wegsweef, is genoeg om al wat vleiseter is te laat watertand. By die braaiplekke langs die huis is daar twee vet skape aan die spitte, en die dik skywe beesvleis en kerriesosaties lê en wag. Oor die yslike swart driepootpot, wat volgens Peet aan die hekse in Macbeth kon behoort het, staan Selina kromrug en roer aan die krummelpap.
Vir Peet het sy hele bestaan hier op Damplaas in ’n kookpot van emosies verander waaraan g’n towerspreuk iets kan verander nie … Veral die afgelope paar dae ná sy gesprek met Elsje was hy hom akuut daarvan bewus. Elsje is bleek en stil; Eugene is bot en swygsaam, en Maryn is borrelend van die een of ander blydskap wat sy die joos weet waarvandaan haal. Hy wat Peet is, is half gaar van binne soos hy hom na almal se grille skik. Maryn het die onhebbelikste giere in verband met die reëlings van die vleisbraaiery en vra kort-kort nog gaste by. Sy kan veral nie besluit wie om as maat vir Marcel te vra nie, want hy het glo kort en klaar geweier om self enigiemand te vra. Toe Peet in alle onskuld en met ’n knypie slinksheid voorstel dat sy die nuwe Biologie-onderwyseres vra, het sy hom ’n paar dinge toegesnou en toe in trane om verskoning gevra. Al waaroor sy praat en dink, is die komende geselligheid en wat sy alles kan doen om dit ’n onvergeetlike aand te maak. Sy kan ook glad nie besluit watter een van die sewe uitrustings wat sy besit vir ’n geleentheid soos dié, sy moet aantrek nie. Peet kan sy ore en oë nie glo nie. Hy het haar nog nooit in al die jare van hul intieme vriendskap in so ’n toestand gesien nie. Tog kan hy nie tot by die kern daarvan deurdring nie, want sy eie gevoelens is ’n onklare mengelmoes wat hom konstant laat poog tot helderder begrip van homself. Sy eie liefdespenarie gun hom geen tyd vir die analise van andere nie.
So kry Marcel hom waar hy, diep in gedagte versonke, steeds langs die spitte staan.
“Ek sal jou hier aflos, dan kan jy gaan klaarmaak,” sê hy meteens langs hom.
Peet skrik op, kyk half verbaas na die goed geklede man wie se skelblonde kuif vanaand glad van sy voorkop af weglê, en wie se modieuse klere bepaald nie sommer hier gekoop is nie. Ook Pote sit ewe goed gemanierd op sy agterpote na Peet en loer.
“Dankie,” sê hy, “dit sal nou gaaf wees!” Toe vryf hy ligweg oor Pote se kop en stap huis toe.
Op die voorstoep loop hy Eugene en Elsje raak. Hulle is ook reeds aangetrek vir die geleentheid, en na sy eerste en oombliklike bewondering vir Elsje in haar goudgeel rok wat byna tot by haar enkels klok, is dit vir hom met ’n oogopslag duidelik dat dié twee vasgesit het. Elsje se gesig is ’n yswit wolkie en op Eugene s’n is die onweerskade reeds te sien. Hy probeer nie eens vir Peet verberg dat hy lelik omgekrap is nie. Hy staar hom net ’n oomblik berekenend aan, vat toe vir Elsje stewig aan die arm en loop met haar, stywe ruggie en al, dam se kant toe. Peet is nog nie by die voordeur in nie of hy hoor hul stemme luid en protesterend soos hulle die saak probeer uitpraat. Hy sou wat wou gee om net ’n halfuur lank ’n bleshoender te wees en so van die woedende gesprek daar op die damwal te hore kon kom.
’n Kwartier later is hy self uitgevat in ’n donkerblou broek en hemp en staan hy sy brilglase en poleer toe hy Maryn na hom hoor roep.
Hy sit sy bril op en loop om haar te soek. Hy kry haar in die gang voor haar kamer.
“Genade tog,” sug sy toe sy hom gewaar, “ek’s bly jy is nog hier om my te help! My rok se ritssluiter het iewers vasgehaak en ek kan dit om die dood nie loskry nie en die mense is nou-nou …”
“Staan
