“jy’t so grootgeword en nooit iets beters geken nie. Ek is nie gewoond daaraan om my gaste brood en koffie te gee vir middagete nie.”
“Dis tyd dat jy gewoond raak daaraan. Ons lewe al lank genoeg so.”
Mevrou Hattingh gaan nie verder daarop in nie. “Ek het ’n bottel konfyt oopgemaak,” sê sy vir George. Die meisie drink haar koffie, praat nie meer met hulle nie, en eet ook nie van die konfyt nie.
Die wind waai sterker en ruk aan sy hemp terwyl hy ná die ete oor die werf stap. Die reën is naby, maar hy verkies om uit te gaan en die swygende huis te ontvlug. Die lang gras dein, die wind pluk aan die bome en waai die eerste los reëndruppels teen sy gesig. Dan breek die reën los, en hy kan nog net betyds die skuur bereik.
Die werf word omskep in ’n skuimende bruin watervlak en vlae reën waai by die oop deur na binne. Dit gaan nog lank duur, besef hy, en begin doelloos die skuur ondersoek, maar dit is verlate met sy vermolmde strooi, verdroogde mieliekoppe en leë trôe. Hy gaan sit op ’n kis in die hoek om te wag dat die reën moet ophou, leun agteroor teen die muur, en sien dinge wat geleidelik vir hom duidelik begin word in die halflig, die tuig wat teen die muur hang, die trapleer na die halfsolder, en die roerlose donker skaduwee daarbo wat langsaam gestalte kry, sodat hy besef dat dit iemand is wat na hom sit en kyk.
Hulle bly lank so sit sonder om te beweeg. George hoor die water van ’n lekkende geut wat eentonig langs hom neerdrup. Is dit die meisie of een van die mans, wonder hy, en waarom sê hy niks nie?
“Kan jy in die donker sien?” roep hy uiteindelik op na die halfsolder.
Daar kom geen antwoord nie, en vir ’n oomblik dink hy dat hy hom vergis het en bale of sakke vir ’n mens aangesien het, maar dan beweeg die persoon teenoor hom en lag saggies.
“Ek het ook nege lewens,” roep hy terug.
Dit is ’n man se stem. George staan op en stap na hom toe. “Hoe lank sit jy al daar?” vra hy.
“O, lankal, nog voor die reën begin het. Jy’t my nie gesien nie, nè?”
“Kan ek opkom?” vra George.
“As jy niemand sal vertel dat jy my hier gekry het nie.”
Hy klim met die leer op na die donker van die halfsolder. “Mag jy dan nie hier wees nie?”
“Ek moet eintlik aartappels uitsoek in die stoor, maar toe Johannes af is landerye toe, het ek padgegee hierheen.”
“Waarom?”
Hy antwoord nie. “Ek het gesien hoe jy hier verbystap oor die werf, ek het verwag dat jy hier sal kom skuil. Jy’t my nie gesien nie, nè?” vra hy weer, en lag asof dit ’n prestasie is waarop hy trots is. George kan sy gesig nie duidelik sien nie, maar dit is ’n jong man se stem.
Hulle luister in stilte na die gedruis van die reën op die sinkplate bo hulle. “Waarheen was jy op pad toe jy hier verbystap?” vra die ander man.
“Ek het sommer rondgestap om na die plaas te kyk.”
“En wat dink jy daarvan?”
“Dis vir my alles nuut, interessant …”
“Waar woon jy?”
“In Switserland.”
Die jong man is stil terwyl hy die feit verwerk. “In Switserland is daar berge,” sê hy. “Die Alpe.”
“Ja.”
“En koeie wat klokke om hul nekke dra. Ek weet, ek het al daarvan gelees. En …” Hy aarsel. “En die hoofstad is Genève,” voeg hy by, en spreek die naam verkeerd uit.
“Bern.”
“Is jy getroud?” vra die jong man. “Watter werk doen jy? Watter soort huis het jy?”
Dit is die eerste keer dat iemand hier vrae stel oor homself, en die nuuskierigheid verras hom ’n bietjie. “Ek is nie getroud nie,” sê hy. “Ek het ’n woonstel in Genève, ek werk daar by ’n uitgewersmaatskappy.” Die jong man swyg en wag blykbaar om meer te hoor. “My moeder het ’n villa gehad net buite Lausanne,” sê hy dan, “aan die ander end van die meer.”
“Hoe lyk jou woonstel?”
Hy aarsel. “Dis op die sesde verdieping, taamlik groot – daar’s ’n groot woonkamer.” Die jong man wag en luister. “Daar’s ’n Berber-tapyt, en boeke, en ’n paar skilderye uit my vader se versameling, en ’n groot kaggel waar ek in die winter vuur maak.” Hy soek na nog iets om te vertel, nog ’n feit om op te noem. “In die winter gaan ons ook dikwels in die berge om te ski,” voeg hy by, maar kan dan aan niks meer dink nie, en sy stem sterf weg. Al die vertroude onderdele van sy lewe klink vreemd en onwesenlik hier waar hy hulle probeer beskryf op die hooi van die donker solder met die gedreun van die reën bo sy kop, vir iemand oorkant hom wat hy nouliks ken en wie se gesig hy nie eers kan sien nie. Hy kan net die geur van sweet en grond ruik, die liggaamsreuk van iemand wat op die land werk. Weet die seun iets van Berber-tapyte, ski-togte of villas; weet hy selfs wat die woorde beteken? “Waarom wil jy dit alles weet?” vra George.
Hy spring vinnig op. “Kom saam,” sê hy.
“Waarheen?”
“Johannes is weer af lande toe, maar as die reën aanhou, kom hulle dalk terug, dan moet hulle ons nie hier vind nie.”
Hoog teen die muur van die halfsolder is daar ’n deur, en met ’n rats beweging trek die jong man hom daarheen op. “Maar jy moet vir niemand sê nie,” fluister hy terwyl hy sy hand uitsteek om George agter hom op te help.
Hulle is op ’n lang, smal solder met ’n spits dak, waar hulle gebukkend onder die nok moet loop, en kom dan, deur ’n barrikade van dwars- en skuinsbalke, op ’n tweede, ruimer solder wat deur ’n gewelvenstertjie verlig word. Daar staan kiste en ou prente en portretrame teen die mure en op die vloer lê daar koerante, vergeelde blaaie van tydskrifte, ’n paar afgebrande kerse, en ’n matras waar die seun op neerval. “Ek sluit die deur uit die skuur agter my toe, dan kan niemand my hier vind nie,” verduidelik hy.
In die lig herken George nou een van die jong mans wat die vorige aand in die kombuis was, die jongste van die drie, met ’n wakker gesig en donker oë. Wanneer George opkyk, sien hy daardie oë byna gretig op hom gerig, maar dan ontwyk die seun sy blik en kyk hom nie weer aan nie.
“Waarom wil jy wegkom van die ander?” vra George.
“Sommer, hoekom nie? Om ’n slag alleen te wees en te doen wat ek wil.”
“En wat wil jy dan doen?”
“Enigiets behalwe wat ek aldag moet doen, op die land werk of hout kap of aartappels uitsoek.”
“Hoekom bly jy hier as jy nie van die plaaslewe hou nie?”
Die seun se oë dwaal rond deur die solder met sy onafgewerkte mure en spinnerakke. “Mens kan sien jy weet niks van sulke dinge af nie,” sê hy ’n bietjie meerderwaardig. “Dis nie so maklik soos jy dink nie.” Dan maak hy ’n ongeduldige beweging met sy skouers. “Ek wil nie oor die plaas praat nie,” sê hy; “kom ons vergeet van die plaas. Ek wil
