nie ’n plesier nie. Om vir ’n spul sywurms te staan en vuurmaakhout kap, ook nie. Maar ek het gekap en uitgesleep totdat ek genoeg had om die slee mee hoog te laai en nog ’n bondel vir my eie rug ook. Voor donker wou ek uit die Bos wees. Op pad terug wou ek nog ’n draai by die naaste twee bosbokstrikke ook maak, daar sou nie tyd wees vir strikke in die dag wat voorlê nie. Dan sou die sywurmwagters uitvind dat Silas nie alles vir hulle gaan doen nie. Hulle sou bars.
In al twee die strikke was ’n bok. Mooi groot bokke. Een het nog geleef en ek moes spook om sy gorrel afgesny te kry, met die gevolg dat ek taamlik van die bloed bespat was. Skemer, toe ek die vrag hout met die bokke bo-op tussen die tente insleep, toe sien jy net vroue en kinders spat.
“Het julle nog nooit ’n moeë man gesien nie?” skree ek vir hulle. “Kom laai af die goed!” Twee van die mans het nader gekom. Nog twee. Die vrou met die krom neus ook. “Steek uit jou hande, Roosmeraai!” sê ek vir haar.
“Mariarosa!” gee sy antwoord.
“Ek hoop jou hande is net so fluks soos jou tong. Maak los die rieme.” Een van die mans het na die bokke gewys en iets gevra. Toe ek beduie dat dit vir hulle is, was dit soos ’n klomp aasvoëls wat toesak. “Julle beter vir julle dik eet en vroeg loop lê, daar sal nie môre tyd wees vir rus nie. Ligdag is ek hier en dan gaat dinge regkom. Laai af, ek sal die os en die slee netnou kom haal.”
Langs die houtkamer het ’n afgeslagte bok gehang en Christie was by Mirjam in die huis. Daar was nie tyd vir woorde soek nie, ek het sommer Hollands en Engels deurmekaar geskel. “Wat soek jy by my meisiekind? Ek moet loop houtkap solat jy in my huis kan kom sit, nè?”
“Pa!”
“Sit jou pote by my dogter en ek druk jou strot vir jou inmekaar!”
“Bly asseblief kalm, Mister Miggel.”
“Kalm? Ek sal nie kalm word voor jy en hierdie spul sywurms nie van die platrand af is nie. Wat kom soek jy in my plek as ek nie hier is nie?”
“Ek het gewag om u oor ’n saak te spreek, maar aangesien u nie in ’n toestand is om my te woord te staan nie, sal ek dit moet laat oorstaan.” Hy’s neus in die lug daar uit.
“Ek skaam my vir Pa,” het Mirjam gesê.
“Watse bok hang langs die huis?” Sy moes haar maar skaam en klaarkry.
“Jacob Terblans het die bok gebring. Hulle het verneem van die Italiane en gereken dit sal moeilik gaan met vleis.”
“Toe dra hy die hele pad van Diepwalle af die bok. Ek is nie onnooslik nie, Mirjam, ek dink dis tyd dat Jacob besluit waar hy kuier, by jou of by Susanna.”
“Hy kuier by Susanna, Pa. En hy het nie die bok van Diepwalle af gedra nie, hulle kap in Spruit-se-bos. Ek neem aan die grootvoete het Pa gejaag, daarom is Pa so vol knorre!”
“Maandagoggend vat jy die geweer en jy loop dorp toe en gaan vra vir White, ek vra, of hy al iets gehoor het van die goewerment af. As hy niks gehoor het nie, moet hy weer skryf. Sê vir hom hierdie was die eerste en die laaste vuurmaakhout wat ek vir sy blêssitse Italiane loop kap het. As dit op is, kan hulle met die tentpenne vuurmaak vir wat ek omgee. En jy kan die bok maar inbring, ek het klaar vir hulle twee afgegee.”
Ligdag was ek terug by die tente. Dit was koud en die platrand het bedou gelê. Die vroue was by die vuur, die onderparte van hulle rokke nat, en van die kinders het twee-twee in dik grootmenstjalies toegedraai gestaan. Die meeste se hare was nog nie gekam of vasgemaak nie.
“Buon giorno, signor Miggel.”
“Buon giorno, signor Miggel.”
“Buon giorno, signor Miggel.”
“Môre.”
Ek is verby tot by Christie se tent en het by die flap gaan roep: “Jy moet opstaan, Engelsman!” Nie ’n roering nie. “Ek sê, jy moet opstaan!” Die man het dalk doodverkluim gelê. “Leef jy? Jy moet opstaan, die tente moet na die skuinste toe verskuif word en jy moet vir my kom tolk.” Iets het geroer. “Die tente moet geskuif kom, voor donker gaat die wind draai en die reën kom val!” Toe hy uiteindelik sy kop uitsteek, toe peper dit van wie nou eintlik baas is en wie die orders gee en hoeveel briewe daar geskryf sal word, party tot in Londen, om my te rapport. En hoe gewigtiger hy raak, hoe hoogklinkender die woorde wat hy gebruik, tot ek later nie meer die helfte kon verstaan nie.
Ek het my nie geërg nie, ek het hom laat praat. Ek het nagedink in die nag wat verby was; dit sou my nie baat om blyreg te wen, maar my siel tot niet te laat vertoorn van ’n klomp sywurms en hulle voorman nie. Wat daar gedoen moes word, sou ek doen, maar slaaf en hond sou ek nie vir hulle wees nie en my staan sou ek staan.
“Dit sal nou nie help om te staat en steek nes ’n doring nie,” sê ek vir Christie. “Die tente moet nog altyd geskuif word, want die reën gaat nog altyd kom val.”
“Ek sien geen teken van reën nie, en ek sien geen rede waarom die tente verskuif moet word nie.”
“Die goed staat in ’n holte, man! Die man wat in die eerste plek gesê het hulle moet kom waar hulle is, is nie reg in die kop nie.”
“Ek het die opdrag gegee.”
“Ek het gedink jy’s nie reg in die kop nie.” Ek het my nie geërg nie, ek het dit in vrede vir hom gesê en bygevoeg dat hy maar weer kan gaan lê, ek sal self regkom. Sy tent kan vir laaste bly, ek sal die ding sommer met hom en al laat skuif.
Toe ek omdraai, staan Petroniglia agter my en in haar hand is ’n fyne koppie van porselein. Sy het nie meer die pers rok aan nie, maar ’n bruine wat ouer lyk en sonder kantkraag is. “Caffé, signor Miggel?” vra sy.
Ek sien haar oë is dik gehuil en ek vat die koffie. Maar toe ek die eerste mond vol het, toe kos dit vinnig sluk, want sowat van gitswartsterk het ek in my lewe nog nooit geproe nie, ’n man kon op die oomblik galsteek kry. Het sy nie daar bly staan nie, het ek die res uitgeskiet, maar toe staan sy en sy kyk asof sy wou seker maak sy kry my vergiftig. Gelukkig was die koppie klein en die koffie min. En agter my het weer een kom groet:
“Buon giorno, signor Miggel.” Dit was Amêrika Mazera.
“Môre, Amêrika. Julle moet nader kom, ek moet sonder Christie met julle praat. Loop roep die manne bymekaar.” Ek het tente toe beduie en gewink en dit was nie baie sukkel nie, toe’s hulle daar. “Dit gaat reën, dit gaat baie reën,” het ek gesê en die reën uit die lug uit met my hande gegraai en met my vingers laat val. Twee keer, toe sê hulle: “Si, si, signor.” Onnooslik was hulle nie. Toe het ek die graaf gevat en gewys dat die nuwe plek eers skoongemaak moes word, en weer was dit: “Si, si, signor.”
Teen die tyd wat Christie aangetrek was en uit die tent gekom het, was vier man al bo aan die fynbossies en graspolle uitsteek en die ander het tente leeggemaak.
“En wat, as ek mag vra, gaan hier aan?” het Christie gevra, styf gebelg.
“Die tente word geskuif.”
“Ek het gesê die tente bly waar hulle is!” Hy het hom na die naaste Italiane gewend en vir hulle iets gesê. Van die ander het nader gekom. Nie lank nie, toe weet ek dis ’n stryery en ek sien Christie gaan verloor, hulle wil die tente geskuif hê. Dit was ook so. Christie het hom opgeruk en weer in sy tent loop sit.
Ons
