antwoord Serfontein. “As ons hom help om van Dingaan ontslae te raak.”
Mpande en sy krygers sal vir die doodsteek sorg, maar die Trekkers moet eers sy leër vernietig. Die Trekkers verstaan dit goed. Aan hom wat die mag oorneem, gaan die eer om die tiran se bloed te tap, in die ryke aarde van Natalia te laat wegsypel. En wanneer dit verby is, volg die betaling aan die Trekkers: beeste.
“En ons soek werkers. Inboekelinge,” sê Andries Pretorius. Hy weet dit gaan baie sweet kos om hul plase gevestig te kry.
Johannes dra die versoek aan Mpande oor.
Mpande staan op, maak ’n gul gebaar met arms wydgestrek. “Ek sal die koning oor baie mans wees.”
“Het hulle ’n kaart van Dingaan se kraal?” wil Serfontein weet. “’n Prentjie?”
Mpande glimlag wanneer die tolk die versoek aan hom rig. Hy wink hulle nader, en sodra hulle die grond voor hom stip bekyk, begin hy met sy assegaai ’n kaart teken.
Wanneer hy klaar is daarmee, beduie hy deur die tolk na die deel van die kaart wat die naaste aan hom is: “Ek sal van hierdie kant af kom en julle van daardie kant.” Hy beduie met sy assegaai se lem presies waar hy hulle sal verwag. Toe hy klaar is, kyk hy vol afwagting op na die Trekkers.
Voordat Pretorius kan antwoord, pluk Serfontein aan sy hemp se mou. “Kan ons hom vertrou?”
Die dood van Piet Retief enkele maande gelede is nog rou in die Trekkers se geheue. Maar miskien het Pretorius reg, dink Serfontein. Hier sal waarskynlik niks gebeur nie, want hier is nie Engelse sendelinge in die omgewing nie.
“Tot Dingaan dood is,” sê Pretorius. “Daarna sal ons maar moet sien.”
Mpande kyk hulle vraend aan.
Pretorius kyk Mpande vas in die oë, maar praat met Johannes: “Sê vir Mpande ons sal hom help, maar hy moet weet: As dinge nie gebeur soos ons vandag hier ooreengekom het nie … Ek herinner hom aan wat by Bloedrivier gebeur het.”
Pretorius wink Johannes en jong Diederichs, ’n Trekker wat pas mondig geword het, nader. “Sorg dat julle nie gewaar word nie,” beveel hy. “Ek soek deeglike verkenning van hoe die grond aan die oostekant van die kraal lê.”
Die twee jong manne knik soos wafferse samesweerders kop.
“Nou ja toe,” sluit Pretorius af. “Mpande het drie van sy manne gegee om julle te lei. Maar wees versigtig.”
Die twee jong manne stap vinnig weg.
Pretorius en Serfontein staar hulle ’n oomblik agterna; die onheil wil maar net nie ophou om aan hulle te knaag nie.
“Ek vertrou nie ’n man wat sy broer wil vermoor nie,” sê Pretorius.
“Vra maar vir Piet Retief,” antwoord Serfontein.
Ja, wil ’n mens sê, vra maar vir die ou tannie ook. Daardie wysheid sou soveel wyser gewees het as hulle met Piet Retief se weduwee gaan gesels het. Laat ek dit dan nou in hierdie stadium van die verhaal maar sê: Die Voortrekkers kon fluks met die vinger wys – maar nooit na die weduweemakers in eie geledere nie.
’n Jaar gelede het Magriet gekyk hoe Pieter de Witt ’n merkpaal uit die takke van ’n boom kap en die stok met ’n groot klip die grond in hamer. Plegtig het hy die plaas sy naam gegee, Donkerland, sodat hulle nie kon vergeet waar hulle is nie.
Nou lê die uitgedroogde paal eenkant, heeltemal verweer sedert Pieter dit ingeslaan het. Daarnaas staan Pieter, met sweet wat sy hemp donker vlek, besig om die laaste klippe van ’n groot stapel te pak. Die merker vir sy stukkie aarde.
Om ’n plaas uit te tree … om te sê: “Hierdie stukkie grond is myne,” is een ding. Maar om daardie stuk aarde te bewerk, te bebou tot dit ’n land van melk en heuning is – lande wat so groen lê dit maak die oog seer; beeste vet en gesond; en ’n stewige opstal vir jou vrou en kinders, iets om na te laat aan die geslagte wat kom – dis iets heeltemal anders. Dit het Pieter gou ontdek.
Hy tel die stok op, kyk daarna, vryf met sy hand daaroor. Hy bekyk sy plaas. Iets vang sy oog in die verte.
Hy gooi die stok eenkant. Soos blits is sy geweer in sy hand. Hy korrel, beweeg die loop effens na links om sy teiken te volg en trek dan die sneller.
Magriet hoor die skoot waar sy in hul nederige huisie werskaf. Dis nog net die begin van ’n opstal – Pieter bou aan soos hul behoeftes groei, met klei en klip en kalk wat hy by ’n smous uit die hawestad kry.
Sy kyk deur die venster, sien in die verte ’n klomp tarentale wegvlieg.
By sy klipstapel staan Pieter breed en glimlag. Iets vir die pot!
Hy gaan haal die tarentaal, saam met twee ander wat hy vroeër geskiet het; stap aan na die huis wat, as hy heeltemal eerlik moet wees, nie oral honderd persent haaks is nie.
Eerste sit ’n ent van die huis dierevelle en brei – daar is nog nie genoeg plek in die huis om sulke take te verrig nie. Sy vee met haar hand oor die sagte haartjies.
“Grietjie!” roep Pieter van ’n afstand.
Wanneer sy by die huis uitkom, bokspring sy hart van voor af. Elke keer dat hy haar op ’n afstand sien en merk hoe die kind wat sy dra haar sigbaar swanger laat lyk, swel sy hart van trots. Hy het uit behoefte ’n vrou geneem, maar daar het gou ’n band van liefde tussen hulle ontstaan. Pieter is ’n korrelkop, dít het Magriet gou agtergekom, maar in daardie gespierde borskas klop ’n hart van goud. Hy is ’n man van sy woord.
En sy het hom nie in die steek gelaat nie. Daardie netjiese stuk lap waarmee sy die sitplek van sy fluweelbroek reggemaak het – dis haar handewerk. En sy hemde sit nou beter aan hom nadat sy ’n bietjie van die tierlantyntjies losgetorring het.
En sy hare! Dit kos ’n vrou se hand om die woesteling minder na ’n takhaar te laat lyk. Wat Magriet nie met ’n skêr kan regkry nie – selfs Pieter se baard lyk al na dié van ’n hardebaard.
Pieter sit die drie tarentale eenkant neer. Eerste kom nader met ’n groot kom om hul vere te pluk en hulle skoon te maak. Hoe meer hy nadink oor hul nederige begin hier op Donkerland, hoe meer is hy verheug oor die gemaklike manier waarop alles geskied. Magriet kom na hom aangestap, bly oor die tarentale wat hy gebring het. Sy wens hom geluk, en voor sy haar kom kry, het hy agter haar rug om geglip en staan nou met sy hande om haar gevou, rustig rustend op die uitstulping wat hul babatjie by haar buik maak.
“Hoe gaan dit met my seun?” vra hy.
Hy voel hoe sy effens terugleun teen hom. Dis ’n sensasie wat hom elke keer lam in die knieë maak: die wete dat hy die steunpilaar vir hierdie pragtige vrou is, dat hy haar en hul ongebore kind veilig maak deur dáár te wees vir hulle.
“Sê nou dis ’n dogter?” skerts sy.
Magriet het ná die doodslag van haar familie eers by Pieter weer leer glimlag, leer korswil en terg. Wanneer sy lag, is dit vir hom die mooiste geluide wat hy nog gehoor het.
“Jy dra te laag,” sê hy. Hy het nie die vaagste benul waarvan hy praat nie, onthou net sy ma het altyd gesê ’n vrou dra laag aan ’n babaseuntjie. “Ek wil ’n fris boerseun hê. En ek kry altyd wat ek nodig het.” Hy stryk met die plat
