in die gras.
Maar die kryger het yster in sy bloed. Hy duik blitsvinnig na sy spies, gryp die steel in een rolbeweging en is dadelik weer op sy voete, gereed – gevaarlik.
Die minnaar dink hy is besig om die oorhand te kry. Hy ruik bloed. Hy glimlag effens en beweeg nader. Hy ruil sy wapens om – die spies nou in sy regterhand en die knopkierie in sy linkerhand.
Die minnaar maak ’n flous-beweging na die een kant en beur dan direk af op die kryger. Hy slaan met die knopkierie in sy linkerhand na die kryger se kop. Die hou is mis, maar die kryger sak af op sy hurke. Dan steek die minnaar met sy spies na die kryger, wat sy skild net betyds lig. Die spies se punt tref die skild en gly verby. In die proses vlieg die skild uit die kryger se hand. Maar dan, met een oogverblindende beweging kom die kryger orent en steek met sy spies van onder af op na die minnaar se maag.
Die minnaar se mond gaan oop – verbasing, skok. Hy snak na sy asem, sy oë verstar.
Die kryger beweeg nou met doelgerigtheid, seker van die eindpunt van hierdie geveg. Hulle staan lyf teen lyf. Die kryger bring sy linkerarm om die Mpondo-minnaar se nek en dryf dan die spies met een stoot nog dieper deur die minnaar se lyf. Die minnaar ruk en kreun.
Dan val die knopkierie en spies uit die minnaar se hande. Sy arms hang langs sy sye, te min krag in hul spiere oor om die spies te probeer uitpluk.
Die kryger ruk sy spies terug en uit die minnaar se lyf. Mafungwashe se geliefde bly ’n paar sekondes nog staan, maar sak dan vooroor op sy knieë en val vorentoe op sy gesig. Sy oë sien niks meer nie, al is hulle oop. As hulle kon gesien het, sou dit die laaste spoor wees wat Mafungwashe se voet gelaat het toe sy op vlug geslaan het.
Die kryger onthou die rigting waarin Mafungwashe verdwyn het. Hy soek in die gras totdat hy seker is hy het haar spoor, en dan begin hy hardloop, agter Mafungwashe aan, seker dat hy haar sal vind en vandag nog sy naam in ere sal herstel.
Die jong kryger is vinniger en gemakliker in die ruigtes as Mafungwashe, wat teen hierdie tyd deur die struikgewas strompel, amper histeries. Met elke tree wat hy gee, haal hy haar in. Hy kan haar nog nie hoor nie, maar hy weet dit sal nie te lank wees nie.
Hy kry stukkies van haar kleding wat aan doringtakke hang.
Nie meer lank nie …
In die ruigtes langs die Umzimkulu sit Pieter de Witt en Grant Roberts mekaar en takseer. Pieter kry die gevoel hy dring nie tot die sendeling deur nie. Dit is asof die man nie wil hoor nie. Hier sit hulle, weke se harde reis weg van enige ander Boere of Britte, en die man wat almal rondom hom wil kersten, begryp nie dat Pieter hom nie wil saamneem nie.
“Onder die omstandighede,” sê die man van God, “sou dit nie baie goeie maniere van jou wees om my hier agter te laat nie.”
Bid jou aan! Goeie maniere! En wie het vir hom koffie gegee, en ’n soetigheidjie? Wie het hom saam laat eet aan die haas?
“O, nou is ek skielik ’n jintelman. Hoeveel Engelse is daar nie wat sê dat ek en my mense kwalik beter as barbare is nie? Hè?”
“Wel, moet jy hulle nie nou reg bewys nie?”
Dan hoor hulle albei die geritsel in die bosse.
Pieter gaan staan botstil, luister met gespitste ore.
Maar soos Pieter seker kon verwag het, registreer dit nie heeltemal by Roberts dat hulle nie meer alleen is nie. “En buitendien,” sê hy, maar Pieter maak hom dadelik stil.
Nóú besef Roberts wat aan die gang is. Sy oë rek groot wanneer hy sien hoe Pieter met sy geweer in die hand stil in die ruigtes verdwyn.
Roberts kom stadig orent. Hy kyk onseker om hom heen, sien vir die eerste keer werklik hoe bebos en wild dit rondom hulle is.
Hy draai in die rondte, al in die rondte, en ruk dan van die skrik wanneer hy ’n vrou se gille in die boskasie hoor.
Roberts hoor ’n geworstel in die bosse, en dan kom Pieter te voorskyn – met ’n swart vrou wat hy saamtrek en naby die vuurtjie los.
Die bruutheid van Pieter se optrede skok die sendeling. “Liewe hemel! Liewe hemel!” roep hy uit.
“Ufuna ntoni apha?” vra Pieter. Wat soek jy hier?
Sy is te bang om te antwoord.
“Antwoord my. Wat soek jy hier?”
“Wie is sy?” vra Roberts.
“Hoe sal ek nou weet? Dis wat ek wil uitvind.” Hy gee Roberts ’n vuil kyk vir sy dom vraag. Dan gee hy weer aandag aan die vrou: “Praat nou of daar is moeilikheid. Wie is jy? Wat soek jy hier?”
Die arme vrou is só oorstelp van emosie dat sy deurmekaar huil en praat, sodat Pieter nie ’n woord kan volg nie.
“As jy nie nou bedaar nie, gee ek jou ’n pak slae.”
Mafungwashe kalmeer, maar dit duur ’n ruk en verg baie geduld van Pieter. Wanneer sy praat, is sy naby aan histerie. “Hy wil my doodmaak! Hy wil my doodmaak!”
“Wie?”
“As hy my vang, gaan hy my doodmaak.”
Dit frustreer Pieter dat sy so sukkel om ’n behoorlike antwoord te gee.
En dan moet Roberts ook sy neus kom insteek: “Wat sê sy?”
“Sy sê iemand wil haar doodmaak.” Wanneer Pieter weer na die vrou kyk, sien hy dat sy al hoe kalmer word. “Wie wil jou doodmaak? Hoeveel van hulle is daar?”
Pieter sal dit nie hardop sê nie, maar hy sal graag wil weet of hy hom ook uit die voete moet maak of nie. ’n Mens kan nooit té versigtig wees nie. Hy onthou sy ma en sy pa – soos hy hulle die heel laaste keer gesien het. In hul eie bloed op die grond, vermink. Hy soek nie dieselfde lot nie.
“Daar is net een wat my wil doodmaak,” sê sy. “Ek het weggehardloop.”
“Vra haar hoekom.”
“Dis wat ek doen, Engelsman!”
Het hulle nie só gestaan en gesels nie, sou hulle die aanstormende Mpondo-kryger deur die bosse hoor aankom het. Hy bars deur die rand van die ruigtes, met sy spies en skild in die hande.
Pieter vlieg om, gereed om te vuur.
Roberts skuil agter Pieter.
“Ndize kuthatha le ntombazana!” roep die kryger uit. Ek het gekom vir daardie meisie!
“Sy sê jy wil haar doodmaak,” antwoord Pieter. “Hoekom?”
“Hierdie meisie is sleg.” Daar is minagting in sy stem. “Sy het skande oor my huis gebring.”
“Wat sê hy?” Roberts kan maar net nie sy plek ken nie.
Pieter haal sy oë nie van die kryger af nie.
“Sy’t skande oor sy huis gebring.”
Pieter kan die spanning tussen die kryger
