vir hom ek kan nie van my kommando’s verwag om die land plat te ry om hom te gaan soek nie.” Pretorius wil nie hê dat die Trekboere verder betrek word by ’n saak tussen die Zoeloes nie. Dit gaan vir hom nou oor die beeste en regstelling.
Johannes dra die boodskap oor.
Mpande glimlag. Hy en Pretorius dink dieselfde. “Dit sal nie nodig wees nie,” sê hy op Zoeloe. “Drie van my beste krygers is reeds op sy spoor. Hulle sal hom kry.”
“Dan was vanoggend se sonsopkoms Dingaan se laaste,” sê Pretorius. Johannes knik. “En dan het ons ’n Zoeloekoning wat ons verskuldig is.”
Voor Pretorius en sy manne vertrek, is daar ’n laaste gesprek wat afgehandel moet word. Die Boere het gevra vir werkers, en nou kies hulle die inboekelinge.
’n Groep Zoeloemans staan trots en regop in ’n ry. Pieter, Johannes en ’n groepie boere staan voor hulle en kyk na hulle.
Mpande en sy raadgewers staan eenkant, langs Andries Pretorius. Oom Jan sorg dat hy naby Pieter is, sou dié raad nodig hê.
Pieter gaan staan voor ’n Zoeloekryger wat trots en regop staan. Pieter kyk hom vas in die oë, maar die man se blik wyk nie. Sy naam is Mehlokazulu. Pieter skat hom so twintig, indien nie jonger nie.
Pieter draai om en sê aan oom Jan: “Ek sal hom vat.”
Oom Jan knik.
“Jy moet weet,” sê Pieter aan Mehlokazulu, “ek neem jou nie as ’n slaaf nie. Ek neem jou as ’n werker wat saam met my my plaas sal bou. As jy ná ses maande wil loop, dan is jy vry om te loop.”
Johannes tolk vir Pieter.
Mehlokazulu hoor Johannes uit en kyk dan terug na Pieter. Hy knik. Dis goed só.
Pieter beduie hy moet met hom saamkom en stap oor na oom Jan. Hy bedank oom Jan – vir die beeste wat hy saambring wanneer hy terugkeer.
“In hierdie land moet ons volkie saamstaan, Pieter, of ons is verlore,” antwoord oom Jan.
Pieter knik, bied sy hand aan en hulle skud blad.
Op pad na sy perd vra Pieter vir Mehlokazulu of hy Xhosa verstaan.
“Hulle praat Zoeloe, maar soos kinders,” sê Mehlokazulu.
“Dis wat die Hollanders ook sê van die manier waarop my mense praat,” antwoord Pieter hom in Xhosa.
Magriet en Lenie is in die bed wat Pieter vir hom en sy vroutjie gemaak het. Sorgvuldig aanmekaargesit met sy weergawe van tappe en voeë. Plek-plek is daar nog knoetse sigbaar wat hy nie kon gelykskaaf nie, maar andersins is dit baie gemaklik en stewig en hoog genoeg van die grond sodat Magriet nog nooit enige klammigheid van onder gevoel deurslaan het nie.
Die twee vrouens slaap rustig. Elk het gemoedsrus danksy die ander se teenwoordigheid. Tant Lenie het Magriet wel wakker gemaak met ’n paar ligte snorkgeluide, maar Magriet het haar saggies gepor om op haar sy te draai, waarna Magriet weer kon wegdommel met die geluid van die krieke buitekant in haar ore.
Hulle is onbewus van drie Zoeloekrygers wat die opstal buite in ’n lang sirkelgang nader. Hulle is versigtig om geen ander geluide te maak as die sagte skuifelgang van hul voete nie. Die omsirkeling van die opstal is baie doelbewus. Hulle wil agterkom of daar enige wagte of waghonde is wat hul sake kan bemoeilik. As hulle enige perde gewaar, sal hulle weet hoeveel mans hulle in die opstal kan verwag.
Hulle is vroegdag al weg uit een van Dingaan se satellietkrale, heeltemal onbewus van die dramatiese wending wat in die loop van die dag in hul omgewing plaasgevind het. Hulle is elkeen gewapen met ’n enkele assegaai en skild, volgens die tradisie van hul vaders.
Magriet skrik skielik wakker. Iets kwel haar, maar sy weet nie wat dit is nie.
Dan besef sy – die krieke en paddas is stil.
Sy word yskoud. Langs haar hoor sy tant Lenie se rustige asemhaling. Sy spits haar ore, seker dat sy Eerste ook in die hoek van die eetruimte kan hoor asemhaal.
Dan begin die krieke weer buitekant saag, en Magriet begin ontspan.
Net so onverwags verstil die krieke weer.
Dan hoor sy iets, ’n dowwe slag, nie te ver van die opstal nie. Kan dit roofdiere wees? Sy glo nie, want al wat in hierdie omgewing probleme veroorsaak, is rooikatte.
Daar’s dit weer! Hierdie keer is die slag nie meer so dof nie.
Magriet stamp liggies aan tant Lenie. “Ta’ Lenie,” fluister sy. “Ta’ Lenie …”
Tant Lenie kom orent, ’n rukkie heeltemal onseker oor waar sy haar bevind. “Wie? Wat?”
Magriet beduie met ’n sagte “sjjjuut” dat die tante nie geraas moet maak nie.
Tant Lenie onthou nou waar sy is en besef terselfdertyd daar’s groot fout.
Die twee vrouens sit langs mekaar in die bed en luister.
’n Koei bulk angstig net buite die huis. Dan is alles weer stil.
“’n Luiperd?” vra tant Lenie.
Alles is stil, ook die krieke en paddas. Niks. Tjoepstil.
Weer fluister die ouer vrou: “Hoor jy dit?”
“Ek hoor niks nie.”
“Presies,” fluister tant Lenie. “Die krieke is stil. Bly net waar jy is …”
Sy klim uit die bed, stap na die geweer in die hoek van die vertrek, vat dit en beweeg uit die slaapgedeelte van die huisie na die kombuisdeel. Daar draai sy terug sodat sy die deur na buite behoorlik in die halfdonker kan sien.
Pieter het ’n stewige manier prakseer om die deur in die nag geslote te hou: ’n Sterk stuk hout wat dwars oor die deur lê en aan weerskante van die deurraam in gleuwe geanker is, dien as slot.
Lenie vorder tot by die deur en gaan staan dan stil, ore gespits vir enige geluide aan die ander kant.
Alles is stil.
Tant Lenie sien die maanlig skyn deur ’n kraak in die rof afgewerkte deur. Sy beweeg nader en sit haar oog teen die krakie. Buite sien sy die stil werf voor die opstal in die maanlig. Niks beweeg daar nie. Sy staan weg van die deur om terug te gaan bed toe, maar hoor dan ’n enkele lang krapgeluid teen die deur.
Sy draai om om weer deur die kraak te gaan loer.
’n Oog kyk van die ander kant van die deur terug na haar.
Tant Lenie steier terug. Haar asem is skoon weggeslaan van die skrik en sy kan nie ’n dooie geluid uitkry nie. Sy staan etlike sekondes versteen, en dan swaai sy om en storm terug na Magriet.
“Kruip weg!” sis tant Lenie met ’n harde fluisterstem. “Kruip weg!” En dan, wanneer sy teenaan die bed is: “Onder die kooi! Onder die kooi!”
Tant Lenie gooi die geweer op die kooi neer en stampstoot vir Magriet uit die kooi.
Magriet
