is dit stikdonker en ’n koue misreëntjie waai teen hul gesigte aan. ’n Dag van sonskyn en reën, van wisselende stemminge wat mens sowel as natuur betref. ’n Oomblik staan hulle stil langs mekaar terwyl hulle luister na die diep gedreun van die wind in die hoë bome. Dan, sonder ’n woord, klim hulle in die motor en ry byna in stilte die hele ent pad huis toe.
Emile stap saam met haar tot by haar deur, neem die sleutel by haar en sluit die deur vir haar oop, maar sy nooi hom nie binne nie.
“Baie dankie,” sê Emile terwyl hy sy hand na haar uitsteek. “Dit was ’n aangename en interessante dag.” Sy lê haar hand in syne en voel hoe sy vingers warm en vas om hare sluit. “As daar nog spinnerakke was, hoop ek ons gesprekke vandag het gehelp om dit uit die weg te ruim.”
“Dankie. Ek is seker dit het gehelp.” ’n Oomblik is haar blik in syne vasgevang. Dan, met ’n bruuske groet, draai hy om en stap weg.
Die woonstel is koud en stil en leeg. Nog net so netjies en onaangeraak as wat sy dit gelos het. Sy dink aan die werk wat sy wou doen, maar vanaand sien sy nie daarvoor kans nie. Sy het net een begeerte: ’n kokend warm bad en om daarna droomloos te slaap tot die volgende oggend.
Sy haal die tjek wat Emile vroeër die aand vir haar gegee het uit haar handsak en bekyk dit peinsend. Flitse en beelde van die middag en aand wat verby is, herrys voor haar oë – hulle twee daar op die rotse; die wandeling in die skemering met die geruis van die wind in die bome, die geur van klam akkerblare om hulle; sy sterk hande op die stuur van die motor, sy stil, byna streng profiel – en hartseer wel in haar op.
Waarom is sy ongelukkig? Omdat Emile vir haar gesê het hy het ’n ander meisie lief en vir haar geld gegee het om seker te maak sy sal geen verdere aanspraak op hom maak nie? Of sommer net omdat die lewe hard en onverbiddelik is en sy seker die res van haar lewe sal moet boet vir die sondes wat sy begaan het toe sy jonger was?
Vererg gooi sy die tjek eenkant neer. Sy wens die voortreflike Leonie voorspoed toe met haar toekomstige man! Sy sal dit nodig hê. ’n Meer onmoontlike en moedswillige kreatuur as Emile de Klerk het sy nog nie weer teëgekom nie.
Die volgende dag kom Koenraad met die teepouse na haar toe.
“Waar was jy gister die hele middag en aand? Ek het jou verskeie kere gebel, maar daar was geen antwoord nie.”
“Ek is jammer, ek was uit.” ’n Nag se rus het haar gehelp om weer haar ewewig te herwin, om die wêreld weer in sy regte perspektief te sien. “Het jy verlang?” vra sy tergend.
“Ek het,” erken hy sag, en sy voel skielik verleë. “Ons het vroeër teruggekom as wat ons verwag het en ek wou jou nooi om by ons te kom eet.”
“Ek is jammer,” herhaal sy. “Ek was uit saam met Emile de Klerk – daar was iets wat ons moes bespreek. Ek sal jou later vertel.”
“Deesdae wemel die Kaap ook weer van Transvalers,” kla hy half in erns, half in luim. “’n Mens kan jou nie draai nie of jy loop in een vas. In elk geval, ek wou jou vra om een aand dié week saam met my te gaan eet en na ’n fliek of ’n opvoering toe te gaan. My ma se suster het saam met ons gekom om ’n rukkie te kuier en ek wil die kans gebruik om ’n bietjie rond te loop. Ek wil ook graag vir jou die deel van my manuskrip bring wat klaar is sodat jy dit kan lees – ek is nie so gelukkig met die storie nie. Miskien kan jy vir my raad gee.”
’n Skraal jong meisie van omtrent twintig met groot grysblou oë en ligbruin hare kom skamerig nader.
“Ek is jammer om te pla, meneer Louw, maar jy het belowe om pouse vir my daardie eenbedrywe van Fagan te gee.”
Koenraad glimlag vriendelik.
“Dis goed jy het my herinner, Lettie – om die waarheid te sê het dit my heeltemal ontgaan. As jy ’n oomblik hier wag, gaan ek dit dadelik haal.”
Terwyl hulle wag, vra Veronica wat die jong onderwyseres van haar eerste ervaring van skoolhou dink.
“Dit gaan nou baie beter, dankie,” sê Lettie skamerig. “Aan die begin was ek maar groen en baie senuweeagtig, maar almal is so gaaf en vriendelik dat ek al heeltemal tuis voel. Veral meneer Louw het my baie gehelp – ek dink regtig hy is ’n skat – hy is nooit te besig om ’n mens te help of raad te gee nie.”
Veronica kyk vlugtig na die meisie, getref deur die intonasie in haar stem. Die mooi blougrys oë is sag en blink en Veronica dink dat die meisie baie aantrekliker is as wat sy aan die begin gedink het. Sy sal moet oppas, dink sy met ’n tikkie humor, of sy is dalk vir Koenraad ook kwyt.
Sy sal haar tegniek met mans so ’n bietjie moet opskerp of sy sit een van die dae hoog en droog op die rak.
Hoofstuk 5
Woensdagmiddag is Veronica ná skool reguit na die kunslokaal waar Jacques du Pré se skilderye uitgestal word. Hy was besig om met ’n halfdosyn skoolmeisies te gesels toe sy inkom en het haar blykbaar nie opgemerk of herken nie. Terwyl sy wag dat hy klaarmaak, stap sy alleen in die vertrek rond en wonder watter een van die skilderye wat nog nie verkoop is nie, sy graag sal wil besit.
Tot haar verbasing en teleurstelling sien sy dat die meeste skilderye reeds die klein rooi etiket dra. Binne die eerste week het Jacques du Pré, op ’n paar werke na, reeds al sy skilderye verkoop! Sy is om sy ontwil bly dat hy so goed gedoen het, maar opnuut jammer dat sy nie daardie eerste middag reeds ’n skildery gekoop het nie. Sy het natuurlik toe nog nie geweet van die gelukkie wat haar te beurt sou val nie, maar met ekstra illustreerwerk sou sy die skade aan haar bankbalans redelik gou kon inhaal.
Soos die vorige keer word sy getref deur die lewenskragtigheid van die skilderye en die stemming wat elkeen weergee, en dit is byna met ’n gevoel van piëteit dat sy uiteindelik weer voor Sestien gaan staan. Die teerheid en onskuld van die meisie met die sagte oë, vol drome en vae verlangens, die illusie wat verdiep word deur die eensame bootjie teen die horison, ontroer haar opnuut. Om so te kan skilder – wat ’n kosbare gawe het die man nie ontvang nie!
Sy skrik wakker uit haar drome toe Jacques du Pré langs haar sê: “Middag, Veronica. Ek het jou nooit sien inkom nie.”
Sy draai met ’n glimlag na hom toe.
“Jy was besig. Ek het ook nie geweet of jy my sal herken as jy my weer sien nie.”
Daar is ’n glinstering in die donker oë.
“Natuurlik het ek jou herken! Ek is bly jy het gekom. Ek het al begin wonder of jy jou belofte gaan nakom.”
“Ek is ’n werkende vrou – dis my eerste vry middag. Maar ek is baie teleurgesteld. Ek het eintlik vanmiddag gekom om vir my ook ’n skildery uit te soek en nou sien ek byna almal is verkoop.”
“Jy mag nie teleurgesteld wees nie! As medekunstenaar behoort jy bly te wees dit het so voorspoedig met my gegaan.”
“Ek ís bly. Ek dink dis ’n wonderlike prestasie wat jy behaal het. Maar ek wou darem baie graag ook een van jou werke besit. Die paar wat oorbly is te groot vir my woonstel en ook nie wat ek sou gekies het as ek die eerste keuse gehad het nie.”
“Ek begin dadelik weer werk vir ’n volgende uitstalling,” troos hy haar. “Ek hou teen die einde van die jaar ’n uitstalling in Johannesburg, so as jy oor ’n paar maande nog so voel, kan jy vir jou een kom uitsoek. En vir my spesiale vriende gee ek gewoonlik
