(bas-bar). Bedryf I. Toneel 1. Galitski, regent in Igor se afwesigheid, hou ’n losbandige fuifparty. Hy droom van Igor se val. I. 2. Jaroslafna se slaapkamer. Sy is bekommerd omdat sy nog niks van Igor gehoor het nie. Meisies kom binne om te kla oor Galitski se gedrag. Galitski kom self in en pronk dat hy Igor se troon gaan oorneem, maar sy suster dreig hom met hul vader. Bojare bring die nuus dat Igor verslaan en gevange geneem is. Chaos heers wanneer Poetiwel in vlamme staan. Bedryf II. Die Polowtser-kamp. Kontsjakofna (alt), dogter van die Khan, is verlief op die gevange prins Vladimir (ten), seun van Igor. Op haar groot aria (Pridjot li mili moi – Sal my geliefde kom) volg Vladimir se aria (Medlenno den pegasal – Stadig het die daglig verdwyn) en die hartstogtelike duo tussen die twee minnaars (Ljoebiesj li? – Het jy my lief?). Khan Kontsjak (bas), leier van die Polowtsers, bied Igor sy vryheid aan op voorwaarde dat hy belowe om nie verder teen hom te veg nie. Igor weier. Vir Igor se vermaak ontbied die Khan krygers en gevange vroue om te dans en te sing – dit is die Polowtser-danse. Tussendeur sing Igor sy aria (Ni sna, ni otdusja – Geen slaap, geen rus). Bedryf III. (Hierdie bedryf word soms weggelaat omdat dit nie as eg beskou word nie.) Igor ontvlug, maar Vladimir aarsel te lank en word gevang. Die Khan besluit dat Vladimir met sy dogter moet trou. Bedryf IV. Jaroslafna beween haar lot en die verwoeste stad (Akh, olagu ja – Ag, ek ween). Dan sien sy Igor aankom en hulle sing ’n ekstatiese duo (On, moi sokol jasjni – Dis hy, my skitterende valk). In ’n magtige koor huldig die volk hul prins.
BOULANGER, NADIA (16 Sept 1887 –2 Okt 1979) Franse komponis en leermeester. Dit is in laasgenoemde hoedanigheid dat Boulanger beroemd geword het. Haar leerlinge het ingesluit Berkeley, Copland, Harris en Piston. Sy het Monteverdi se madrigale aan die vergetelheid ontruk en gedirigeer en was aktief in die uitvoering (as dirigent) van belangrike eietydse musiek.
BOULEZ, PIERRE (26 Mrt 1925) Franse komponis en dirigent. Hy is in Montbrison gebore en het in Parys gestudeer, o.m. by *Messiaen. Reeds op 21 jaar het hy sy dirigentloopbaan begin en was aan die hoof van verskeie belangrike orkeste. Hy het hom toegespits op twintigste-eeuse musiek, later hoofsaaklik sy eie werke. Hy het verskeie orkeswerke gekomponeer, naas vokale musiek (o.m. Pli selon pli vir sopraan en orkes), kamermusiek, klaviersonates, twee bundels Structures vir twee klaviere, en musiek vir klankband. Hy word beskou as een van die belangrikste twintigste-eeuse komponiste.
Bourrée Franse dans in vierslagmaat.
Botone Behalwe die *grondtoon wat voortgebring word deur ’n instrument, is daar ’n komplekse aantal bykomende tone wat meeklink. Dié wat hoër as die grondtoon lê, word botone genoem.
BRAHMS, JOHANNES (7 Mei 1833–3 Apr 1897) Duitse komponis. Hy is in Hamburg gebore, en selfs sy lang verblyf in Wenen kon nie sy ernstige, selfs stugge Noord-Duitse geaardheid verander nie. Sy pa het die basviool gespeel en wou hê dat Johannes ook as orkesspeler opgelei word. Hoewel die seun verskeie instrumente bemeester het, was sy grootste belangstelling in klavier en so het hy eindelik ’n leerling geword van Eduard Marxen, wat ’n uitgebreide kennis van Bach en Beethoven gehad en ’n enorme invloed op Brahms se ontwikkeling uitgeoefen het. Sy lewe was moeilik en hy moes vir min geld klavier speel in kroeë.
’n Groot deurbraak kom in 1853 toe Brahms as begeleier ’n uitgebreide konsertreis met die vermaarde viool-virtuoos Reményi onderneem en so kennis maak met die violis en dirigent Joseph Joachim, met wie hy sy lewe lank bevriend sou bly en wat veel sou bydra tot die bekendstelling van Brahms se musiek. Reményi het Brahms se belangstelling in sigeunermusiek geprikkel.
Joachim het hom ’n bekendstellingsbrief aan Liszt gegee, maar Brahms het nie goed oor die weg gekom met die “meester van Weimar” nie en het homself (weer op Joachim se aanbeveling) by Schumann aangemeld. ’n Hegte vriendskap tussen hom en die egpaar Robert en Clara Schumann het ontstaan en Schumann het ’n geesdriftige artikel oor die jong Brahms geskryf. Tydens die geestelike ineenstorting van Schumann en ná sy dood in 1856 het Brahms standhoudend by sy vriende gestaan en alles in sy vermoë gedoen om Clara te help en te onderskraag. Hulle sou lewenslank intieme vriende bly, en niemand het ’n groter invloed op Brahms gehad as Clara Schumann nie. Daar was nooit enige aanduiding van meer as ’n platoniese verhouding tussen die twee nie.
Intussen het Brahms al ’n groot aantal werke gekomponeer, hoofsaaklik klavier- en kamermusiek, asook liedere, waarvan baie gepubliseer is. Sy eerste groots opgesette werk was die *Klavierconcerto no 1, waarvan die eerste uitvoering in 1859 ’n mislukking was. Brahms is hierna na Wenen waar hy o.m. dirigent van die Weense Singakademie en later van die koor van die Gesellschaft der Musikfreunde was. Hy het heelwat gereis, maar Wenen was nou sy woon- en werksentrum. Eintlik teen sy sin is hy as model van die “klassieke” komponis in die styl van Beethoven voorgehou teenoor die “moderne” Liszt en Wagner; gevoelens oor hierdie gewaande botsing het hoog geloop.
Brahms het standhoudend gekomponeer, nog steeds werk van meer intieme aard (solo-instrument en -stem, kamermusiek). Die uitvoering van die byna volledige *Ein deutsches Requiem in 1868 was ’n groot sukses, met Joachim en Clara Schumann albei in die gehoor. Hy het ook twee serenades vir orkes geskryf. Intussen het hy stadig gewerk aan sy *Simfonie no 1, wat eers in 1876 uitgevoer is.
Sy uiterlike lewensloop was nie merkwaardig nie. Hy het rustig gewerk, ’n groot verskeidenheid werke gekomponeer, en heelwat gereis en konserte gegee. ’n Tydelike breuk in sy vriendskap met Joachim is herstel danksy die *Dubbelconcerto vir viool en altviool, later gevolg deur die *Vioolconcerto.
Die dood van Clara Schumann in 1896 was vir hom ’n groot slag, vererger deur die feit dat hy weens ’n misverstand nie betyds was vir haar begrafnis nie. Hy was toe self al siek aan ’n lewerkwaal waaraan hy minder as ’n jaar later beswyk het. Hy is in Wenen begrawe langs Beethoven en Schubert. Dvořák was een van die draers.
Brahms was ’n streng formele komponis met sy wortels in die klassieke tradisie. Hans von Bülow het gepraat van die drie B’s: Bach, Beethoven en Brahms. Dit beteken egter nie dat hy ’n tradisionalis of ’n epigoon was nie. Al is sy Simfonie no 1 skertsend Beethoven se Tiende genoem, is daar belangrike verskille tussen die twee. Sy werk is oor die algemeen ernstig, diepsinnig en gedrae, maar het ook voortreflike ligte oomblikke soos die walse, Hongaarse danse en talle verwerkings van Duitse volksliedere. Brahms het bykans in elke vorm en vir elke instrument of groep gekomponeer. Alleen die opera het hy nooit aangepak nie.
ORKES
Ouvertures Brahms het twee ouvertures gekomponeer, waarvan die Tragiese ouverture minder gehoor word.
Akademiese feesouverture op 80 (11 min) Die werk is gekomponeer na aanleiding van die toekenning van ’n eredoktorsgraad aan Brahms deur die Universiteit van Breslau. Die komponis het dit beskryf as ’n “vrolike potpourri van studenteliedere”, maar dit is natuurlik meer. In hierdie lewendige werk kan mens o.m. die wysie herken van ’n Duitse liedjie wat by ons bekend geword het as “Wat maak oom Kalie daar”, en die werk eindig met ’n triomfantelik-simfoniese bewerking van die tradisionele studentelied Gaudeamus igitur.
Tragiese ouverture op 81 (14 min) Die werk, wat nie vir enige spesifieke drama bedoel was nie, begin met twee akkoorde en ’n breë melodie, waarop die ouverture gebou is. ’n Tweede tema is enigsins meer lighartig. Die werk is in sonatevorm.
Simfonieë Brahms het lank gewag voordat hy met simfonieë begin het. Hy was 43 toe die Simfonie no 1 uitgevoer is, maar daarna het dit vinniger gegaan en No 4 is nege jaar later voltooi. Die vier simfonieë van Brahms is van die belangrikste en gewildste in die repertoire. In teenstelling tot Beethoven se simfonieë kan mens nie ’n “ontwikkelingsgang” van die komponis daarin sien nie. Sy styl het al ’n eie stempel gehad en die simfonieë verteenwoordig eintlik die kroon op Brahms se orkesmusiek. Brahms het hom baie deeglik voorberei op sy simfoniese skepping met voorafgaande werke soos o.m. die *Variasies op ’n Tema van Haydn, *Ein deutsches Requiem en die *Klavierconcerto no 1.
Simfonie no 1 in C min op 67 (44 min) Hierdie werk klink in sekere opsigte soos
