Ja, ek blameer Jan van Riebeeck ook. Dis sy skuld dat die snoepie nou in ons gene is.
Ek sou my eie Groot Trek aanpak. Van normaal na abnormaal na absurd.
My rug raak seer van so oor die kar leun, wel wetende my sitvlak is nou op al die monitors van die Amerikaanse veiligheidsdiens. As ek lank genoeg talm, kan hier dalk ’n voertuig vol gekamoefleerdes met sonbrille opdaag. Wat sou ek sê as hulle my met my hande op die kardak laat staan en vra wat ek hier maak? “I miss my father. Ek is hier om julle oor my pa te vertel. He was seldom armed, but he always behaved like he was fully loaded.” Maar as hulle my in ’n eengloeilampiesel aanhou en my met Mexikaanse burrito’s omkoop, sal ek dán dalk die storie vertel soos ék dit onthou?
Mense dink hulle sal nooit hul geboortereg vir lensiesop verkoop nie, maar hulle misgis hulle. Ons doen dit almal. Hoeveel slimme vroue eet of drink om te keer dat die woorde in hul kop nie dalk by hul mond soos teikenvaste torpedo’s uitskiet nie? Van wat jy regtig vir jou paphandjiesman wil sê – terwyl jy ’n groeiende spesmaas het dat jý die hoofoorsaak is dat hy in ’n Jelly Tot verander het – en jul spruite eiegeregtige bloedsuiers is. Met ’n hap-hap van wat ook al probeer jy dit summier afdruk. Wegsluk.
Almal stop hulle nie noodwendig vol kos nie, maar almal stop hulself wel vol met iéts – al is dit ’n verslawing aan sosiale media, YouTube of Netflix. Enigiets net om besig te bly sodat jy nie kan onthou hoekom jy régtig hier is nie. En wie jy is nie.
Ek wil nie meer popspeel nie.
Ek wil nie soos Pa net altyd op vlug wees nie.
Ek wil eerlik met myself wees en die hele verhaal net een keer hardop uit my eie mond hoor, sonder dat ek dit met kos blokkeer. Soos ’n finale mondeling wat mens in matriek aflê.
Dit is waaraan ek dink wanneer ek in die hemelruim opkyk of probeer besluit of ek vandag gaan ophou koffie drink en brood en suiwel los, of nie. Dalk sal ek weer vegetaries of vegan word? Wie weet, môre hou ek dalk net op met eet.
Waar kom ek aan hierdie hoop tot ’n eie opstanding? Dat ek soos ’n Lasarus uit my spelonk te voorskyn sal sweef en dat daar ’n hemelse kaart is wat duidelik wys: Hier! Hier gaan ek woon en hier is dit vir my gemerk: Uitgerafelde gelukkigheid met ’n saligheid in my oë wat deinings gewelfblou waarheid na ander toe uitstoot. Bedags speur ek na die horison. Snags worstel ek met die gevare van gluten en kaas.
Ek strek my rug.
Die windjie raak nou koel en die vel op my bene voel droog. Wat het my besiel om tot hier te ry? Pleks dat ek ’n fles koffie saamgebring het.
Ek kan mos maar weer môre hier kom parkeer en verder skryf? Orde skep. Ek wil al die belaglike, vreesgedrewe en liederlik verkeerde besluite, ompaaie en vernederinge saamstring en met een naald aanmekaarstik. Ek wil die Hoër Waarheid soos ’n templaat bo-oor alles afdruk sodat my storie tot iets wat betekenis het, verhef kan word.
Rachel is sowat 56 kilometer vanaf Area 51 en die naaste oorslaap- en toiletplek. Dit is kleiner as Maltahöhe waar ek glo eendag gaan erf en ’n grondbaron word. Terug by die Little Alien Inn Motel snuif ek die reuk van petrol en stof in. Wit, kalkagtige Amerikaanse stof wat in jou hande verpoeier, moontlik as gevolg van die geheime kernwapens wat die owerhede roekeloos in hierdie geweste getoets het.
Pa se geld wat destyds deur die Amerikaanse owerhede gevries is, sal ons seker nooit sien nie. My suster het ’n ou koerantuitknipsel van die LA Times opgespoor. Ons praat van iets soos $110 miljoen, waarvan etlike miljoene nooit opgespoor is nie. Sjoe, in die tagtigs was dit meer as ’n redelike fortuin. En Pa was maar in sy dertigs gewees. Nogal baie om te vermag vir ’n Afrikanerklong wat in spoorweghuisies grootgeword het en op driejarige ouderdom vir hoeveel jare daarna tot net onder sy skouers verlam was.
Ek vat die lêer met Pa se dokumente op die bakkie se sitplek saam om in my kamer te bestudeer. Wie het Pa regtig geken? Nie sy kinders nie. Sy vroue oorweeg ek nie eens nie. Nie een van hulle was binne-in Pa se Louis L’Amour-wêreld nie. Pa se donkie en sy perde wel. Dalk Mister Thompson. Moontlik sy enigste ware vriend.
Die rolprentspan van Independence day het ook glo in hierdie motel tuisgegaan. Ek haal my eie laken uit my reissak, want ek wil nie mikroskopies meemaak wat als op hierdie beddens ná ’n lang dag op stel gebeur het nie.
In die hoek van my outydse laken met sy piepklein geborduurde roosknoppies is Ouma-hulle se voorletters met inkpen aangebring, en die woord “Pastorie”. Die laken is wit, en as ek diep inasem, onthou ek dat ek eens ’n kind met ’n rein hart was.
Maar op sewe het ek al geweet my maag is te groot.
Dit laat my dink aan ’n keer toe ek onverwags ’n nuwe pêl gemaak het. Van daai lekker goed wat met jou in rehab gebeur waar jy niks het om na uit te sien nie, behalwe die bespreking van jou stoelgang met ’n terapeut. En skielik verander jou hele dag – oor een mens wat jou laat lag. In Afrikaans.
Wouter. En Wouter se gawe pens.
Toe ek sy aksent hoor, het ek geweet dié man kan net van die Noord-Kaap af kom. Wie sou nou ’n Wouter in ’n kliniek vir eetsteurnisse en ander afwykendes in Spanje verwag?
Na sy hangmaag, snoesig onder ’n tuisgebreide trui, het hy as “Magdel” verwys.
Ek, Wouter en Magdel was dadelik vriende. Wouter en Magdel het dit die vrolikste rehab nog gemaak. Al het ons oppassers en terapeute gevra dat ons ter wille van die ander nie in Afrikaans kommunikeer nie, kon een kyk die omvang van die belaglikheid oordra.
Wouter was ’n maagd; dit was sy eerste keer in rehab.
Aspris het ek nie vir hom gesê hier gaan altyd iemand saam met jou toilet toe nie, en as jy klaar is, kom inspekteer hulle die bak. Hier word jou opelyf intens aan etenstafel bespreek, asof dit ’n invloed op aardverwarming het.
Wouter se gesig ná sy eerste draai het my histeries laat lag.
“Het hierdie mense geen skaamte nie? En jy waarsku my nie?” Wouter het rooi en ontstig van die toilet af teruggekom, sy stem ’n hoë trilling en sy een hand wapperend asof ’n floute naby was. Vir die res van Wouter en Magdel se verblyf het hy aan erge konstipasie gely en parmantige gevegte opgesit wanneer die besorgde Spanjaarde hom iets daarvoor wou ingee.
Ek onthou my terapeut het gemeen ek steek my ongemak oor sekere emosies weg deur vir byna als te lag. Nodeloos om te probeer verduidelik ek kom van ’n land waar mense nog spontaan lag, al leef ons in ’n korrupte bestel waar landsreëls moontlik met spin-the-bottle oor ’n boks Nando’s uitgedink word. In ’n winkel in Duitsland waar ek en Pa eendag hardop gelag het, het die verwarde verbruikers tot stilstand gekom. Die een gesig norser as die volgende oor dié onwelvoeglike opgeruimdheid.
Gelukkig is Mister Thompson verskeie tale magtig en kon hy hulle gerus stel. “Die mense lag nie vír julle nie! Moet asseblief nie aanstoot neem nie. Hulle kom van ’n land waar mense vanself lag.”
My terapeut was ’n aantreklike vrou met ’n gryswit vlegsel en die permanente uitdrukking van voorskriftelike deernis wat jy van ’n mamoerse duur behandelingsentrum verwag. “Are you comfortable with me touching you this way?”
Fok, nee! Ek is nie.
“For some – laughter is the safest way to cry.”
Dit was heerlik bevrydend om iewers in ’n vreemde land in rehab te wees waar ek kon ophou voorgee om nice te wees. Ek kon so kinderagtig,
