чынлап та ирләр тавышы ишеткәч туктадым. Ул да, акылга килгәндәй, бая үзе күтәргән эскәмияне аякларына бастырып утырды:
– Мин гаепле, сез түгел… булды.
Чынлап әйттеме-юкмы – белерлек түгел иде. Сүзсез калдык. Бәлки, өй тынычланыр да иде. Бала үкси икән. Көлемсәр аны күкрәгенә кысып тирбәтә:
– Йә, балакаем, курыкма, берни дә юк. Туктадылар инде – акылга килделәр. Җитәр, йөрәк җимешем, булды, бетте.
– Битеңне юып кер, – дидем мин Фәрхетдингә.
Һәм ул, шулай ук ана боерыгын тыңлаган малай төсле, зарсыз гына чыгып та китте. Маңгаеннан бөтен бите буйлап кан агып төшкән иде юньсезнең.
Фәрхетдин торып киткән эскәмиянең икенче башынарак утырып бераз сулу алгач һәм ярсынуым басыла төшкәч, Көлемсәр караватына утырдым.
– Сине дә кыйнадымы?
– Кыйнады шул, Сөембикә апа, бик каты кыйнады.
– Бит-күзеңдә болай күренми.
– Бөтен тәнем… кара янмаган җирем юк.
– Бәдбәхет! – Бераз сүзсез утыргач, тагын әйтми булдыра алмадым: – Шул катыншадан кыйнатып тормасаң!
– Мин алай сугыша белмим шул. Сине кыйный алмады.
– Үзеннән яман сугышырга кирәк андый ир белән. Шунда бернишли алмый ул. Икенче юлы беләрәк төшә.
– Миннән буламы инде?
– Йомшак шул син, Көлемсәр, йомшак.
– Анадан шулай тугач…
– Ә син кыйнатма, ишетсен колагың. Котыра башласа, йөгер дә кер миңа.
– Ярый, Сөембикә апа, шулай эшләрмен.
– Ял ит, борчылма.
Ул шулай ятып калды.
Өй янындагы койма баганасына кагып куелган асылма комганда һаман юынып тора иде Фәрхетдин. Эндәшүемә дә борылып карамады – җәрәхәтен күрсәтергә оялды булса кирәк. Ләкин әйтәсен барыбер әйттем мин аңа:
– Чәнти бармагың белән дә чиртәсе булма Көлемсәргә, колагыңа киртләп куй. Башың ике булса гына кагыл.
– Янама, яме!
– Кереп җаныңны алып чыгармын, ишетсен колагың!
– Бик кадерле булса, ал да чык күршеңне – баласы белән бергә. Сыйдыр.
– Син юкта бик әйбәт тордылар, юклыгың сизелмәде. Бик теләсәң, чык та олак.
– Үз өемнән кумакчы буласыңмы?
– Тәбрик өе ул.
– Тәбрик? Үзе салгач аныкы булыр.
– Анасының өе – аныкы. Өй төпчекнеке була.
– Бирәм мин сезгә өй, тоттырырмын.
– Карарбыз, кем ни тоттырыр!..
Чыктым. Икенче көнне көтү куганы күренмәгәч (Фәрхетдин үзе куды сыер-сарыкларны), Көлемсәр янына йөгерә-атлый кердем. Һаман ятып тора. Күрәм, тагы да хәлсезләнгән.
– Тагы кыйнадымы?
– Юк та…
– Шуннан?
– Болай талый… эт кебек ырлап тик тора. Көн-төн. Һич тынгы юк.
– Хатын белән шулай яшәп булыр ди микән?
– Бу
