да беріспей:
Мен әдейілеп ұрғам жоқ, кездейсоқта қамшым тиіп кетті.
– Әй, имансыз, мен жанай бергенде әдейі жақындап келіп тартып жібердің ғой.
Мына жақтан Сапақ Телқозыға:
– Телқозы, мына балаңды қозғызбайсың ба, қалың жұрттың көзінше істеп тұрғанын қарашы…
Телқозы Шоңды алып кетпекші болып еді, бірақ ол болмады, әкесінің дегеніне көнбеді.
– Теңбілкөкке бірінші орынды берсеңіздер обал болады. Анық-қанығына жету үшін екі атты қайыра жарысқа салып қайсысының жүйрік екенін анықтау керек, -деді Шоң.
Қазылар алқасы бір сәт біріне қарап отырып қалды да, біреу тұрып:
– Қамшыға ат кеңсірігі жарылмайды, -деді.
Шоң қасында тұрған Айтан қолындағы қамшыны жұлып алды да қазылар алдына әкеп тастады.
– Ол қамшысына байланысты. Мына қамшыны салмақтап көріңіздер, қандай ауыр. Ішінде бірдеңе бар тәрізді.
Отырған қазылар қамшыны қолдарына алып салмақтап көрді. Қазылардың біреуі отырып:
– Баланың айтқанында бір шындық бар сияқты…
– Әлімбай, сен бос сөз сөйлемей отыр, – деді екіншісі.
Бұл Тәңірберген тұқымына күйеуі бала Тиестердің біреуі еді. Мына сөзден кейін отырғандар жым болды. Осы аймақтағы ең бай Сапаққа ешкім қарсы келе алмайтын.
Таубай шыдай алмады, сөйлеп кеткен:
– Ел сенген қазысыңдар. Сендердің қазылықтарың мына баланың айтқанына жетпей жатыр. Қайта барып оңаламыз…
– Тауке, ел арасында дау шығармайық. Екінші орында жетеді. Ат жарысы осымен бітіп жатқан жоқ. Алда талай жарыс болады. Елгелділер аттарының жүйріктігін сонда көрсетер.
– Дұрыс айтасың, Тиес Тойқожа бауырым, бірақ ат жарысы сайын осындай дау болып жатады. Сол қашан тиылды. Ат жарысы ауыл-ру намысы. Сол жағдайды ескеріңдер!
Мына жақтан Телқозы айтты:
– Тауке, менің тойымның сәнін бұзбай, қойыңыз.
Мына сөзден кейін Таубай да басылып қалған еді, бірақ Шоң болмады:
– Ол әділетсіздік болады. Екі атты жеке жарыстыру керек.
– Шырағым, осы сөзің үшін мен бірінші орынды алғандай болып тұрмын, Сенің өмірің енді басталды. Қазақ жүрген жерде әлі талай сан әділетсіздікті көресің. Құдайымыз саған ұзақ өмір берсін. Болайын деп тұрған бала екенсің, -деп Таубай Шоңнын маңдайынан сүйді. Шоң мына сөзге тосылып қалды. Осымен ат жарысының дауы басылған еді,
Таубай, Ашықбай, Байсары, Шоң бар, -бәрі Жәмке жатқан киіз үйге келді. Бала сандырақтап жатыр екен. «Менің атым, нешінші келді» -деп қояды арасында,
– Біреуден қалған жалғыз көз еді, өліп қалмаса жақсы болды, – деді Таубай тәңертеңгі айтқан сөзін қайталап. Аға, жазылып кетеді. Көбеннің көзі қатты тиген ғой. Соған бірнеше рет ұшақтатып жіберіңіздер, -деді қасында отырған емші кемпір.
Тағы Көбенді шақырған. Ол :
– Мен қатты
