жунжиктирди.
– Қишнинг келиши эса, – кадр ортида давом этди Лэнгдоннинг овози, – маъбуда Персефонанинг марҳумлар салтанатига асир олингани учун Ернинг мавсумий кўзёш тўкиши билан изоҳланган.
Ўтлоқдаги ҳаво қайта илиди. Экрандаги музлаган тундра ўрнида тоғ қад кўтариб, юқорига қараб ўса бошлади. Унинг чўққисидан чақмоқлар, тутун ва лава отилиб чиқарди.
– Қадимда римликлар, – Лэнгдон ҳикоясини давом эттирди, – вулқонлар жойлашган тоғларни темирчилик худоси – Вулқоннинг уйи деб ҳисоблаган. Вулқон – худо тоғ остидаги улкан устахонасида қаттиқ ишлаган маҳали унинг мўрисидан аланга ва олов сачрайди, деб ишонишган.
Майсазорни олтингугурт ҳиди енгил айланиб ўтди. Лэнгдон оддий маърузани даҳоларча мультисенсорик15 тажрибага айлантирган шогирдига ичида тасанно айтди.
Вулқоннинг гумбурлаган товуши тинди. Залга чўмган сукунатда яна чигирткаларнинг чириллаши эшитилиб, майса ҳидига қоришган шабада эса бошлади.
– Аждодларимиз беҳисоб худоларни нафақат сайёранинг, балки ўз таналарининг синоатларини тушунтириш учун ҳам ўйлаб топишган, – изоҳ берди Лэнгдоннинг овози.
Бош узра турли маъбудларнинг тасвирини акс эттирган юлдузлар туркуми пайдо бўлди.
– Агар инсон бефарзанд бўлса, – давом этди Лэнгдон кадр ортида, – демак, у маъбуда Юнонанинг назаридан қолган, севиб қолса, Эроснинг ўқидан яраланган бўлади. Юқумли касалликлар Аполлоннинг жазоси сифатида кўрилган.
Юлдузлар янги худоларнинг тасвирини намоён қилди.
– Китобларимни ўқиган бўлсангиз, – деди Лэнгдоннинг овози, – “Бўшлиқлар худоси” деган атамадан фойдаланганимни кўришингиз мумкин. Бунинг маъноси шуки, қадимги ота‐боболаримиз оламни тушунишда бўшлиқ сезса, ўша бўшлиқ ўрнини “Худо” билан тўлдирган.
Осмонда ўнлаб қадимги худолар, илоҳларнинг расмлари ва ҳайкалларини ўзида жамлаган улкан коллаж пайдо бўлди.
– Билимдаги беҳисоб бўшлиқларни тўлдириш учун сон‐саноқсиз худолар керак бўлган, – Лэнгдон давом этди. – Бироқ асрлар ўтиб, илм‐фан даври келди.
Бош узра математик ва техник рамзлардан иборат коллаж аксланди.
– Бизни ўраб турган дунёда рўй бераётган ҳодисаларга илмий жавоб изларканмиз, оламни тушунишдаги бўшлиқларимиз аста‐секинлик билан емирилиб борди. Бўшлиқларга қўшилиб, худолар ҳам йўқола бошлади.
Шифтда Посейдоннинг сурати катталашиб, олдинга чиқди.
– Мисол учун, сув сатҳининг ўзгариши Ой фазаларига боғлиқлигини аниқлаганимиздан сўнг бизга Посейдоннинг ортиқ кераги бўлмай қолди ва уни афсонага айлантирдик.
Экрандаги Посейдоннинг расми тутун ичида ғойиб бўлди.
– Қолган маъбудларни ҳам Посейдоннинг қисмати кутарди. Чунки ривожланаётган онгимизнинг уларга муҳтожлиги қолмаётганди.
Илоҳларнинг сурати бирма‐бир кўздан йўқола бошлади – момақалдироқ
Бир пайтда бир нечта сезги – эшитиш, кўриш, ҳид сезиш орқали туюладиган.
