Сайланма әсәрләр. 4 т. / Избранные произведения. Том 4. Нурислам Хасанов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Сайланма әсәрләр. 4 т. / Избранные произведения. Том 4 - Нурислам Хасанов страница 16
Миша. Билгиз! Син быел институтка обязательно керәсең.
Билгиз (гаҗәпләнеп). Каян беләсез?..
Миша. Беләм. Мин сизеп торам шулай буласын.
Билгиз. Сез бит күрәзәче түгел.
Миша. Булсын. Күрәзәче дә минем кебек кеше. Минем тоемлавым шәп, уйлаганым рас килә…
Билгиз. Белмим, белмим…
Миша. Менә мин әйтте диярсең. Имтиханда сиңа шәп кеше туры киләчәк, намуслы. Акча өмет итми торган…
Билгиз. Минем бәхеткә насыйп итсен иде дә…
Миша. Итә, итә. Өметеңне өзмә. Бездә «Мир без добрых людей не бывает» диләр.
Билгиз. Бирсен Ходай, кабул булсын теләкләрең!
Миша, тәмәкесен сүндереп, комлы чиләккә ата, аннары нәрсәнедер исенә төшерә.
Миша. Син Сабаның кайсы авылыннан әле?
Билгиз. Үзәнледән.
Миша. Беләм мин сезнең авылны, елга буена, үзәнсу җиргә урнашкан ул.
Билгиз (кызыксынып). Каян беләсез? Ничек?
Миша (тынып, иркен сулап). Сугыштан соңгы еллар иде. Без, әти белән, авылдан авылга йөреп, һөнәрчелек иттек. Әти чанага салган инструментларын кар өстеннән тартып бара, мин арттан таяк белән этәм. Авыл урамында туктап-туктап кычкырабыз: «Самавыр төзәтергә кирәкмиме? Самавыр төзәтергә кирәкмиме?..» Кемнең нәрсәсе ватык, шул безне каршы чыгып ала… Әтинең биш малае бар. Туйдырырга кирәк, нужа арттан куа, җил дә дими, буран да дими. Мин татарчаны да әти белән татар авылларында йөргәндә өйрәндем.
Билгиз. Безнең авылдан кемнәрне беләсез?
Миша. Умартачы Гыймайны хәтерлим. Аларга кереп кундык, бал ашатты. Ул хәзер исәндерме-юкмы, белмим.
Билгиз. Исән, исән!.. Әле һаман да чүнниктә эшләп йөри.
Миша. Ул әйбәт кеше, эшчән…
Билгиз. Тагын кемнәрне беләсез?
Миша. Тагынмы? Председатель Җәләйне.
Билгиз (сорау биргәненә үкенеп). Тагын Җәләй…
Миша. Җәләй – саран кеше. Безне, район үзәгенә кайтканда, атына да утыртмады. Кешелексез… Ә Гыймай – бөтенләй икенче кеше. Тәртип ярата… Мин үзем дә тәртипсез кешене хөрмәт итә алмыйм. Менә мондагы слесарь Зайцевны гына алыйк, ул бүген тагын эшкә соңга калган. Яшь кенә башы белән ничек шулай булырга кирәк инде?
Билгиз. Яшьләрнең йокылары туймыйдыр.
Миша. Иртәрәк ятсын. Мин утыз ел эшләп тә соңга калуның нәрсә икәнен белмәдем. Хәер, бер мәртәбә калдым. (Үзалдына көлемсери.) Урманга гөмбә җыярга киттем. Йөрим тегендә-монда сөйрәлеп. Кәрзин һаман да буш. Урманның түренә үк кердем. Берзаман килеп чыктым зур гына алан кырыена. Карыйм: агач төбе саен гөмбәләр, прәме мыжлаган. Гаҗәп инде. Әй җыям, әй җыям. Шулвакыт, кылт итеп, эшкә барасы искә төште. Ах, мәйтәм, соңга калдым бит. Ничә ел эшләп, гомердә булмаганны, дим. Курка калдым. Шул куркуымнан уянып китсәм, моның төш кенә икәненә сөенеп куйдым. (Көлә.)
Билгиз. Төштә эшкә соңару исәпкә керми инде