– деди поп кўкрагидаги хочини юмшоқ қўли билан ушлаб ва маслаҳатчиларнинг яқинлашишини кутиб.
Поп қирқ олти йилдан буён кашишлик қилар ва уч йилдан кейин, яқинда юбилейини ўтказган собор протоиерейи11 сингари ўзининг юбилейини ўтказмоқчи бўлиб юрарди. Округ судида у суд очилган кундан буён ишлар ва бир неча ўн минг кишига қасам ичиргани, қартайиб қолганига қарамай черков, ватан ва оиласи бахт-саодати учун хизмат қилаётгани билан фахрланар эди. У оиласига уй-жойдан ташқари, ўттиз минг сўмли улуш қоғози ҳам қолдириб кетади. Инжилда қасам ичиш тўғридан-тўғри тақиқланган бўлишига қарамай, унинг судда қиладиган иши инжил устида одамларни қасам ичиришдан иборат бўлиб, бу ишнинг жоиз эмаслиги ҳеч қачон хаёлига ҳам келмасди, шунинг учун бу ишидан азоб чекмас, қайтага, бу машғулотни яхши кўрарди, чунки шу туфайли яхши жаноблар билан танишиб оларди. Бугун у машҳур адвокат билан танишиб олгани учун боши осмонга етди. Айниқса, шляпасига катта гул таққан кампирнинг иши учунгина ўн минг сўм олгани унга бўлган ихлосини оширган эди.
Маслаҳатчилар зинадан баландликка чиққанларида поп сочи оқарган тепакал бошини епитрахилининг12 ёғ босиб кетган ёқасидан чиқариб, бир тутамгина сочини текислаб, маслаҳатчиларга мурожаат қилди:
– Ўнг қўлингизни кўтаринг, бармоқларингизни мана бундай жуфтланг, – деди у минғирлаган овоз билан ҳар битта бармоғининг устида чуқурчаси бўлган семиз қўлини кўтариб, бармоқларини жуфтлар экан. – Энди, мен билан баравар такрорланг: Олло-таоло ва унинг муқаддас инжилини тилга олиб, ҳаётбахш хоч билан қасам ичаманки, мен шу иш бўйича… – у ҳар жумладан кейин тўхтаб: – Қўлингизни туширманг, шундай тутиб туринг, – деди у қўлини туширган ёш йигитга, – шу иш бўйича…
Бакенбардли басавлат киши, полковник, савдогар ва бошқалар бармоқларини поп айтгандек жуфтлаб, астойдил баланд кўтариб туришар, бошқалар эса истар-истамас, ҳафсаласизлик билан кўтариб туришгандек эди. Баъзилар: «Мен барибир гапиравераман», дегандек сўзларни ҳаддан ташқари қаттиқ ва ихлос билан такрорлар, бошқалар эса шивирлаб, попдан орқада қолиб кетар ва чўчигандек бирданига бидирлаб унга етиб олишга ҳаракат қилардилар; бировлар бирор нарсани қўлдан чиқармасликка урингандек, бармоқларини маҳкам жуфтлаб олган, бошқа бировлар эса, бармоқларини очиб юбориб, яна жуфтлаштирар эдилар. Ҳамма ўнғайсизланар, фақат кекса попгина ўзининг жуда муҳим ва фойдали иш қилаётганига имони комил эди. Қасам ичириш маросими тугагач, раис маслаҳатчиларга старшина сайлашни таклиф этди. Маслаҳатчилар ўринларидан туришди ва тиқилишиб, маслаҳат хонасига кириб кетишди-да, кирган заҳоти деярли ҳаммалари папирос чиқариб, чека бошлашди. Аллаким басавлат жанобни старшиналикка таклиф этган эди, дарҳол ҳамма бу таклифга қўшилди ва папиросини ўчириб ташлаб залга қайтди. Сайланган старшина раисга старшина қилиб кимнинг сайланганини билдирди, шундан кейин ҳамма яна кетма-кет юриб баланд суянчиқли стулларга икки қатор бўлиб ўтирди.
Маросим
Протоиерей – олий мансабли поп
Епитрахиль – поплар бўйнига киядиган кийим
