уу баһааччыта буоларынан хаххаланааччы. Кэриэлийдэр да, кэлин кэпсээнэ син дэлэйээччи. Ол иһин Валерий, тиэтэтэ барбакка, эмиэ хамсатыгар табах уурунан тарта.
Ити эрээри бу сырыыга оҕонньор Валерийы кытта тоҥуй соҕустук тутунна, сэһэргэһэригэр айаҕа соччо аһыллыбата. Ол кини майгытыттан, үөрэммит үгэһиттэн эрэ тутулуктаах буолбатах этэ. Испирдиэҥкэ ааспыт биэс-түөрт сыл устатыгар урукку олоҕо эргийэрин көһүтэ сатаата да, тоҕо эрэ кэлэн быстыбата. Кини курдук баай-тойот, үптээх-астаах аймах күнэ сотору-сотору быгыах курдук гынан иһэн төттөрү түһэн хаалар. Ол оннугар күн бэҕэһээҥҥэ диэри баккыта суох сылдьыбыт батараактар, быстыбыттар-ойдубуттар күннэрэ күөрэйдэр күөрэйэн иһэр. Испирдиэҥкэ билигин ити сорох акаары тойооскуларга уһуну-киэҥи өйдөөбөт, элэс-мэлэс туттубут ааргы кэриэтэ көһүннэр даҕаны, дьиҥэ кинилэри үгүстэрин уон төгүл бүктүүр саһыл мэйии. Айа кылын көрөн үктүүр барахсан. Оннук буолан даҕаны бу дьалхааннаах күннэри-дьыллары этэҥҥэ туораатаҕа, баччааҥҥа диэри тыыннаах кэллэҕэ дии. Кини үгүс атастара-доҕотторо чыкаалар обургулар тимир илиилэриттэн Дьокуускай таһынааҕы бэс алардар буордарын кытта буор буолбуттара ыраатта. Бэрт сылбырҕалара, сатабыллаахтара эрэ мүччү туттаран илин күрээбиттэрэ. Испирдиэҥкэ иннэ-кэннэ чахчылаахтык көстүбэт, тугунан туолуйан тахсара биллибэт түөрэккэй суолга киирэн биэрэр санаата суоҕа. Онон ол-бу саарбах саагыбардарга эҥиҥҥэ кыттыбатаҕа. Ити да гыннар кыайыы-хотуу быйаҥын үллэстиһэр кэм кэллэр, кини, таҥара көмөтүнэн, өлүүтүттэн син матыа суох этэ. Хата аһара харамматаҕына баһыыба. Дьэ ол иһин кини бу хааннаах хапсыһыы кэмигэр ойоҕоско туран хаалар санаалааҕа. Ону баара…
Урукку аллар атаһын ааттаах Аргыылап баай уолун Испирдиэҥкэ ытыһыгар түһэрэн эҕэрдэлии көрсүбүтэ биитэр абааһы көрөн боруогуттан холдьоҕо тоһуйбута диир хайалара да дьиҥ чахчыга сөп түбэспэттэрэ. Айах тутан айхаллыаҕын бу сэрии тугунан түмүктэниэҕэ биллибэт этэ. Олус үлүһүйэн көстөн-биллэн хааллаххына, кэлин моонньоох баскынан да толунуоххун сөп. Оттон булгуччу көхсүнү көрдөрүөҕү эмиэ баҕарыллыбата. Сөбүлээбэти адьас аһаҕастык биллэрэр хойут, баҕар, иэстэбиллээх буолуон син. Арай Бэппэлээйэп кыһыллары кыайан кэбистин? Сибииргэ, Арассыыйаҕа тиийэ үрүҥ былааһын олохтоотун? Онон, кыыстаах эмээхсинин курдук, сөбүлээбэтэр да, Испирдиэҥкэ Валерийы олордоругар тиийбитэ. Сатаатар ону хам бааччы олорор диэтэҕиҥ дуу: түүн-күнүс быһа кэлэр-барар. Ити сылдьан түбэстэҕинэ, иэдээн. Уонна кэнникинэн ол-бу сорудаҕа да элбээн барда: ол киһини бил, бу киһини бул. Кыһалҕа диэтэҕиҥ. “Тыаттан бу хоско балтым оҕотунаан киирэллэр”, – диэн көһөрөөрү этэн көрбүтэ да, кыһаллыах быһыыта биллибэт. “Дьиэҥ киэҥ. Булан олордуоҥ”, – диэн кэбиспитэ. Ону туох диэн утарыаххыный? Баҕар-баҕарыма, билигин кини биллибэтин-көстүбэтин туһугар кыһалыннаххына сатанар. Биир утаҕынан ситимнэнэн хааллылар дии.
– Мин эппит дьоннорбун биллиҥ дуо? – Валерий кэтэһэ сатаан баран, ыйытта.
– Байыаннайыҥ кэлбит. Байанкамаатын диэки чыналдьыйан эрэрэ…
– Оттон
