Киһи биирдэ олорор. Софрон Данилов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Киһи биирдэ олорор - Софрон Данилов страница 44
– Такыырап диэн дуо?
– Даа-даа.
– Такыырап… Такыырап… – Ойуурап тарбахтарын төбөтүнэн остуолу тоҥсуйбахтаата. – Баҕар, арыый атыннык эппитэ буолаарай?
– Суох, чахчы Такыровпын диэбитэ.
– Чэ сөп. Такыырап да буоллун. Кэпсээн ис.
– Дьэ маннык…
Киһи тыына бурҕачыйар тымныытыгар тиритэн, субу-субу былаатынан сирэйин ньуххана-ньуххана, Соболев Аргыылап сылдьыбытын, кини кыһыл сэриилэр Пепеляевы утары операцияларын былаанын бул диэн модьуйбутун бутуйан-таһыйан кэпсээтэ. Төһө да барытын кырдьыгынан тоҕо тэбээн кэпсээбит курдук буоллар, кини бэйэтин үчүгэйдик көрдөрүнэ сатаата: Аргыылап маҥнайгы сырыытын, Рейнгардт суругун төрүт ахтыбата (ЧК-лар ол маҥнай кэлэ сылдьыбытын, баҕар, билбэтэхтэрэ буолуо. Ону эттэхпинэ, аны сонно тута тоҕо тыллаабатаххыный диэн иилэ хабан туруохтара. Билбит да буоллахтарына, онно суолталаах кэпсэтии суоҕа, көннөрү баарбын-суохпун эрэ көрөн барбыта диэҕим. Оттон суругу баҕас билбэтэхтэрэ чахчы. Такыров эттэҕинэ мэлдьэһэн кэбиһиэм. Сурук күлгэ кубулуйан сүппүтэ. Баар этэ диэн кини хайдах дакаастыаҕай?”), бэҕэһээ даҕаны мастыы аккаастаммытым, ол үрдүнэн күүһүнэн кэлэбин диэбитэ диэн кэпсээтэ. Хаста да кыбытан сэбиэскэй былааска бэриниилээҕин аҕынна. Түмүгэр үлэһит уонна бааһынай аймах былааһыгар сэриинэн түспүт өстөөх үспүйүөнүн түргэнник тута охсор наадатын эттэ.
– Оччоҕо эйиэхэ сарсын киэһэ кэлиэхтээх буоллаҕа.
– Даа, сарсын киэһэ.
Ойуурап табахтан саһарбыт сөмүйэтинэн бытыгын убахтанан чочумча толкуйдаан олордо, онтон ыраас лиистэри ылан Соболевка уунна.
– Билигин сэргэ хоско тахсаҥҥын ити кэпсээбиккин барытын суруй. Мин кэлиэҕим. Көһүт.
Соболев түннүгүн алларата таас оннугар хаптаһынынан саба саайыллыбыт иччитэх хоско киирэн, эмиэ бэйэбэр сүүйүүлээҕэ буолаарай диэн, кэпсээбитинээҕэр быдан уһанан өр суруйда. Суруйбутун хос-хос аахта, көннөрдө. Ол үрдүнэн Ойуураба кэлэн быстыбата. Көһүтэ сатаан баран тахсан сэргэ хоһу тардыалаата да хатааһыннаах. Дьуһуурунайтан ыйытта. Анарааҥҥыта бэрт тоҥуйдук хардарда:
– Председательгэ. Хоскор көһүт. Тахсыма.
Соболев көһүтэн олорон ыгылыйан барда. Кини дьуһуурунай ордук кэнники тылын дьиктиргээтэ: “Тахсыма”… Ол аата мин хаайыылаахпын дуу, тугуй? Аны, кырдьык, Пепеляев үспүйүөнүн куомуннааҕа эбит диэн хаайаайаллар? Ама дуу, бэйэтинэн кэлэн тыллаабыт киһини. Оо дьэ, хайдах-хайдах баҕайыный?..” Кини туох диэн саныаҕын адьас харааччы мунан олордоҕуна, кэмниэ-кэнэҕэс аан дьэ аһылынна.
– Аҕал эрэ, – Ойуурап сурулубут лиистэри ылан ааҕыталаата. – Чэ сөп. Тэрилтэҕэр тиийэн үлэлээбитиҥ курдук үлэлээ. Манна сылдьыбыккын биллэримэ. Билигин эйигин кэтэх аанынан таһааран биэриэхтэрэ.
– Оттон… Такыров… хайдах?..
– Эн кинини көрсөрүҥ курдук көрүс. Хайдах гынары биһиги бэйэбит билиэхпит.