die oorspronklike vorm te wil aanspreek nie. Hy het een aand, reg in die begin, ’n vreeslike uitval met Elna daaroor gehad. ’n Man se noemnaam is sy erenaam, so glo hy.
“Ek hoor Ma is siek,” val Malie met die deur (en die kind) in die huis. Die kind het die ewige mussie op sy kop, omdat hy dan maklik steek in die oor kry.
“Jy versmoor die arme kind. Dis mos nie nou meer koud nie,” sê Elna, sonder om van die tafel af te klim.
“Wat weet jy nou van kind grootmaak?” wil Malie geraak weet. Die kleintjie wat wydsbeen oor haar heup sit, lyk nogal effens op ’n robkalfie. Probeer soos sy wil, kon Elna nog nie lief raak vir hom nie. Seker omdat hy nooit skoon en babageurig is nie.
“Ek sê, wat makeer Ma?” dring Malie aan.
“Ma-griep,” antwoord Elna. Soos sy gehoop het, verstaan Malie “maaggriep”. Sy lyk teleurgesteld, aangesien sy op meer drama gehoop het. Sy het reeds vandag vir haar buurvrou in die skakelhuisie vertel dat haar ma ernstig is. Siekte en haar kind is van die min dinge waarmee sy kan spog.
“Sy moet ’n goeie purgasie vat,” meen Malie sonder erg.
Elna glimlag.
“Wat lag jy? Jy kan ook gerus van die tafel afklim.”
“Ek werk.”
“Ons is vervlaks darem gaste,” opper Sjert. Om die een of ander rede glo hy vas dat hy en Malie vir Elna ver voor is in die lewe, en hulle probeer haar aldus knaend onderrig in hierdie einste lewe se kronkelgange. “Klim af en maak vir ons iets te drinke, sê ek.”
Heimlik is Elna bly dat sy die soengroetery misgeloop het. Maar klim sy hierbo van die tafel af, kry Sjert dit dalk in sy kop om haar nogtans te groet. En sedert hy sy tande laat trek het, soen hy soos een wat ’n eier uitsuig.
“Ek is amper klaar,” wen Elna tyd. “Gaan julle solank na Ma toe in die kamer. Pa is ook daar …” Aan ’t leeglê, voeg sy amper by, maar hulle is al op pad soontoe.
Dis nie honderd jaar nie, of Malie is snuiwend terug, kind nog steeds oor die heup: “Sies, Elna, ek sal my skaam as ek jy is, waarvoor belieg jy my so?” Sy dwing trane na haar oë. “Arme Ma. En jy sê dis haar maag. Weet jy wat sy deurmaak? Weet jy wat vir haar voorlê? Nee, jy sal nie weet nie. Maar vra vir my, ou sussie, vra vir my. ’n Dag en ’n nag in kraam, met al die dokters later rondom my bed.”
“Ek het nie vir jou gejok nie,” probeer Elna vir Malie van haar geliefkoosde onderwerp af wegsleep. “Ek het gesê Ma het ma-griep, verstaan? Maaaaa-griep.”
“O,” gaap Malie oorbluf, en moet erken dat Elna een keer in hierdie ou lewe ouliker as sy was. Terwyl sy hierdie suur pruimpie kou, klim Elna van die tafel af en neem familie-onthalwe die kleintjie van Malie se heup af oor. Sy moet seker begin oefen as sy haar ma moet bystaan. Watter keuse sal sy eintlik hê? Sy trek die mussie van sy kop af, en nou lyk hy ineens beter. Hy het nogal mooi, krullerige haartjies. “Is hy gesond?” vra sy die enigste vraag waaraan sy eintlik kan dink.
“Ja, behalwe sy oë. Die dokter reken hy moet ’n bril kry, maar sal hy dit met sy vuil handjies nou uitlos, vra ek. Die dokter sê dis iets soos … ’n Bybelboek …”
“Genesis,” help Sjert slim.
“O, geneties,” sê Elna koud. Sy gee die kind terug aan Malie. “Ek maak tee. Gaan sit jy tog nog ’n rukkie by Ma, Malie. Jy weet hoe om haar moed in te praat. Jy het dieselfde deurgemaak.”
In haar skik, en in alle nederigheid oor hierdie prestasie, gee Malie pad.
Dus bly Elna alleen in die kombuis agter, dankbaar oor die verposing. Hoe klein het haar vreugdetjies ingekring. Dat sy nou waarlik sielsbly is om enkele minute vir haarself te hê, waarin sy kan nadink.
En waarin sy tot haarself kan probeer kom. Die skok van Malie se eenvoudige Genesis-mededeling werk in haar na. Geneties. Gene is kragtig en onomseilbaar.
As ’n mens in Malie en Sjert se genealogie krap, sal jy seker uitvind hulle is “cousins three times removed”, of so iets. Die meeste Afrikaners deel gene uit die een of ander gemeenskaplike poel. Wat te sê sy en Christopher, wat direk verwant is. Maar hulle hoef mos nie kinders te hê nie, as …
Sy roep die ruwe astrantheid van haar gedagtes tot stilstand. Koester sy, Elna Osman, tog nie in haar diepste hart ’n gedagte aan Christopher Ligthart nie? Ruk dit dan weg, skeur dit uit met wortel en tak, dra sy aan haarself op. Het jy tog dalk gedink dat daardie omhelsing van hom in die motor iets beteken, iets meer as net ’n vermetele set van sy kant? Buitendien, sy ma sal die bloue aapstuipe kry.
Sedert die stel wat sy met Christopher afgetrap het, het sy hom nie weer gesien nie. En dis reeds bykans ses weke gelede. Die herinnering aan daardie aand het reeds sodanig vervaag dat sy hoogstens die atmosfeer daarvan bly behou het. Ja, die skerp rande van belewing is uitgewis, sodat sy dit in allerlei mooi kleure kon begin verf. Redes vir sy optrede kry … hy het haar tog aantreklik gevind, sy was vir hom onweerstaanbaar; hy was eensaam, sy meisie verstaan hom nie.
Nou, vanaand, ses weke later, raak dit tyd vir volkome eerlikheid: dis uit minagting dat hy dit gedoen het. Met sy Phoebe sou hy nie die eerste aand al so ’n sinnelike soen gewaag het nie. Phoebe het ’n naam en eer om beskerm te word. Sy is die moeite werd vir ’n man om hom te beheers. Maar as ’n man nou elders ’n plesiertjie kan vind, waar gevolge jou nie bra kan seermaak nie … Daar is Malie Osman, en wie sê die jonger sussie is veel anders as sy? As hy enigsins spyt oor sy optrede gehad het, kon hy ten minste ’n briefie in die pos gooi. Maar hy wis natuurlik nie wat om daarin te sê nie. Hy het eintlik gekom om sy ma se onbeleefdheid reg te stel, en toe doen hy erger aan haar as wat Corlia kon droom om te doen. As sy hom toegelaat het, wie sê hy sou nie verder gegaan het, enduit, en haar verkrag het nie? Dit was of hy buite homself was.
En tog, en tog … sy worstel om te vergeet, en sy poog om te onthou. Sy wil dit nie werklik vergeet nie, daardie oomblikke wat sy wederregtelik in Christopher se arms was. Sy wil haar wysmaak dat sy die soen nie beantwoord het nie, maar het sy nie tog nie? Oomblikke lank was sy ook blind. Sedertdien, as Johnny Ponter haar net aanraak, wil sy knaend vergelyk. Hoe onhandig is hy tog. Goed, die drif is daar, maar dis blote instink en geen liefdeskuns nie. Maar Christopher dan? Was dit nie ook brute instink nie? Met die binnekant van ’n goeie motor as voorwendsel?
Sy probeer hierdie gedagtes besweer. Johnny is ’n goeie ou. Sowaar, hy behandel haar met respek. En hy is goed grootgemaak, vroom en sober. Tot haar verbasing moes sy uitvind dat Boet se invloed hom geensins aftakel nie. Hy staan sterk by sy beginsels: rook ’n sigaretjie, vat een dop, en verder niks. En ofskoon hy beleef glimlag vir Boet se grappe, vertel hy niks van sy kant af wat onkuis is nie.
Sy het beter verstaan nadat sy by hulle aan huis was. As jongste kind is hy lief vir sy ouers, en sorgsaam. Die oom is ’n invalide, en die tannie seur aanhoudend op ’n lae, eenderse toonhoogte. Maar dis netjies by hulle, kraakskoon, en dis duidelik dat hulle oorleg ken. En naasteliefde. Hulle vat gereeld saans boeke, buig of bars. En in die nederige kring in die skoon slaapkamer van die oumense, rondom die geopende Bybel, het Elna ’n mate van sielsrus kon vind.
Sy probeer om Johnny lief te kry. Ja, sy probeer. Sy hou alreeds veel van hom. Soms kry sy uit haar eie ’n aandrang om haar arm om sy nek te sit, hom teen die slaap te soen. Hy hou daarvan, en na so ’n geleentheid wil hy die grond aanbid waarop sy loop. Sy weet ook dat hy nie sal afstomp tot ongevoeligheid soos haar pa nie. Sy eie pa, gestrem soos hy is, vat dan nog soms die tannie om die nek as sy nader kom, en noem haar “my lief”, bedank haar vir die
