oormeester Makkie se nuuskierigheid haar. “Sustruisie was ook vanmiddag hier,” sê-vra sy.
“O …” Die kreunklankie is nie vraend of bevestigend nie. En so weet Makkie nog nie of hy weet nie.
“Ons het darem groot nuus, ou Chris,” kondig Ossie uiteindelik aan. Hy weet hy mag nie juis “Chris” sê nie, maar dit verskaf darem soveel gemeensaamheid. As alles volgens plan verloop, sal hy wat Ossie is binnekort ’n dokter ken vir wie hy “ou Chris” kan noem. Dit kan voorts die einde van al hulle siekteprobleme beteken. Chris sal tog nie vir sy eie familie rekeninge stuur nie. Dit lol om altyd by ’n staatsdokter uit te kom.
“Ossie, jy moet nou asseblief nie … ek weet nie eers verseker of …” gooi Makkie halfhartig wal.
“Sal jy nie weet nie? Sal ek nie weet nie? Ek vra jou nou, ou Chris, as ’n man vyf kleintjies gehad het, sal jy nou nie weet as die sesde op pad is nie? Sal jy nie ’n gedagte hê dat jy darem ’n doring is nie, h’m?” Ossie lag onderlangs, maar dis meer suggestief as wanneer hy sou skater. Dis of hy nie eers oor genoeg lewensdrif beskik om hartlik te kan lag nie, dink Christopher. Hy weet nie wat hy aan die man het nie. Hy is mal oor gewone, eenvoudige mense, maar dan met ’n bietjie oorspronklikheid van gees.
Oor die “groot nuus” kan hy niks meer as ’n skewe glimlagtrekkie geproduseer kry nie. Hy vind die gedagte selfs aanstootlik, en verag homself daarvoor. Terloops wonder hy of sy ma weet, en wat sy daaroor te sê sal hê. Hy bekyk Ossie Osman tersluiks: die verkalende kruin van sy ronde kop, sy stoppelbaard waarin hy skynbaar so tuis voel soos in ’n ou, vertroude kleed; die ontbrekende voortand, met die omringendes in ’n swak toestand. Christopher kyk na die pap maag, die gekreukelde werksbroek, en reken weer eens dat hy sy ma te hard beoordeel het.
“Ek sê, ou Chris, moet ’n man nie daarop drink nie?” dring Ossie aan.
“Hygend, Ossie, ’n mens sal sê ons is gewoond dronknes hou. Wat moet Christopher van ons dink?”
“Aag, Christopher? Hy’s Chris. En wat kan hy dink? As hy maar so baie gehad het om te wys soos ek. Of het jy dalk, hè, ou Chris?” Ossie pomp sy swygsame familielid in die ribbekas met sy elmboog. As hy wegstrompel kombuis toe, groot en lamlendig, bly Christopher hinderlik bewus van die aanraking in sy ribbes. Dit voel soos voos kolle.
Toe Ossie terugkom met ’n bottel soetwyn waarop ’n flambojante etiket pryk, berus Makkie sugtend en haal glase uit die buffet. Dis dik glase met ’n patroon op. Hy verbeel hom daar lê óú vuiligheid in die groewe. Die patetiese viering gryp hom op ’n vreemde manier tog aan die hart. Hy dink aan die drankkabinet tuis, en die glase na hulle soorte: vir rooiwyn, witwyn, sjerrie, likeur. Hy sien sy pa se oniksring in die lig van die staanlamp terwyl hy met geoefende slag skink, sien selfs die knappe draaiing van die bottel sodat geen druppel mors nie.
’n Verskeurdheid vat in hom pos. Het hy nie ’n rukkie terug aan sy ma gesê dat hy ’n basiese lewe verkies, wens dat hy snood grootgeword het nie? Hoe heftig ontsteld was sy tog.
Hy klink met ’n dowwe slag van die dik glas, bring die wyn na sy lippe. Dis walglik soet; ’n sat, versadigde smaak van ou korrels wat halfpad aan die druiwestok vermos het.
Hy weet hy moet sy tante gelukwens, maar die woorde wil om der dood nie na sy lippe styg, op sy tong vorm nie. Want hy voel geen geluk in sy hart nie. ’n Swaar depressie rem aan hom. Hy kom agter, terwyl hy die wyn doelloos in die glas skommel, dat hy onafgebroke op die stemme en voetstappe van die terugkerende jongmense wag.
Onlogies verwag hy Elna terug soos hy haar maande gelede gesien het: met somerbruin hals en arms onder die frilletjiesbloes. Natuurlik is dit nou winter. Hy vind dat hy hom eintlik geen voorstelling van haar kan maak soos sy vanaand moet lyk nie. Eintlik is sy vir hom merendeels ’n skim, ’n blote atmosfeer.
“Hoe lyk dit, jy is mos speelman,” por Ossie hom aan. “Speel dan vir ons ’n ietsie op die vrou se musiekie, ou Chris. Kragtie, ons vier mos.”
Wat hy netnou graag wou doen, lê nou laag in Christopher se gemoed. “Soos wat?” wen hy tyd.
“Hoe ry die boere,” stel Ossie kordaat voor.
“Ek ken dit nie uit die kop uit nie, oom.”
“O, dan speel jy seker daardie hoë soorte goete. Soos Elna. Tjeers.”
Christopher wonder of hy en Ossie dieselfde onder “hoë” musiek verstaan. Hy wonder of selfs hy en Elna dieselfde daaronder kan verstaan.
Dan hoor hy die stemme buite opklink. Elna s’n, rinkelend in die koue soos geslypte glas. Boet s’n is hoog en stuitig. Die laer dreun moet Ponter wees.
Hy het uit die aard van die saak min vir sy neef Boet te sê. Die afgelope tyd is hy taamlik bedaard, maar hy het sy ouers ’n lewe gely, soos wat Christopher van sy ma se vertellinge kon aflei. Hy loop met ’n staalpen in die been nadat hy van ’n gebou af gespring het om weg te kom van die polisie wat hom oor “kattekwaad” agternagesit het.
Dit, dan, is die familie wat sy ma nie graag voor Phoebe van Duifhuis wil presenteer nie. Durf hy haar verkwalik? Met ’n halwe gedagte onthou hy dat hy Phoebe moet gaan uitneem vanaand. So het hulle afgespreek. Maar die aand is nog jonk, noudat die donker in die wintertyd vroeg toesak. Hy sal verseker nog gaan.
Dan is die drie in die deur, en Christopher vind dit ineens nie moontlik om hulle ten volle aan te kyk nie. Dis asof hy namens hulle beskroomd voel. Dan ag jy jou tog hoër as hulle, beskuldig hy homself. Jy wil hulle beskerm teen jou reguit, ontledende blik.
“O, wat vier ons? “ vra Boet, maar dring nogal nie aan om saam te vier nie. Tot Christopher se verligting loop hy, nadat hy met die hand gegroet het, deur kombuis toe, waar spoedig die klank van eetgerei opklink. “Julle het nog nie geëet nie,” onthou hy skuldig, half bly om met ’n verskoning weg te mag kom, half spyt oor die onvermydelike mislukking van sy sending.
Op ’n manier is hy tog bly dat Elna ondersoekend na die glase met wyn kyk. Dit spreek daarvan dat hulle nie, soos Makkie sê, gewoond is aan “dronknes” nie. Hy bly nog staan nadat hy uit sy stoel verrys het toe hulle binnekom.
“Sit, jong, magtie,” beveel Ossie, wat die opstanery nie bra verstaan nie.
“Dankie, oom, daar is eintlik net iets wat ek met Elna wou bespreek.” Noudat hy die moed gehad het om die versoek te lug, voel hy mateloos verlig. ’n Oerinstink van manlike oorwinning woeker in sy gemoed as hy sien hoe Ponter se kop opruk. En wat sal hy tog kan doen as ek hom regtig die stryd om ’n meisie aansê? wonder Christopher en herken die tikkie arrogansie in homself.
Te blikkies, besluit hy dan. Dit sal tog gebeur dat ek my deur so ’n vent daarvan laat weerhou om met my niggie te praat.
Maar dis Elna wat sy planne verydel. “Ek kan nie dink,” sê sy, “dat ons geheime het nie.” En sy haak by Johnny Ponter in. Sy, ja, met die wit haarband hoog teen haar voorkop en haar kurwes verberg onder die wollerige roomgeel jassie, soek as ’t ware beskerming by die man, en vind daardeur die moed om haar neef direk aan te kyk.
“Dis … dis net ’n sakie,” sê laasgenoemde, wat steeds nog staan.
“Jou ma het dit al klaar bespreek,” sê sy. Haar oë hou hom gevange, groei in omvang en intensiteit totdat die twee bruin vlakke een word.
“Dis juis na aanleiding daarvan,” gebaar hy.
“Hier is nêrens waar ons kan
