kontrak is.”
Blote mondpraatjies. Dinge sal regtig baie sleg moet lyk voor sy hulp by haar skoonouers soek. En tog, is dit so vergesog? Het hulle nie ook ’n verpligting teenoor hulle bloedeie kleinkinders nie? Maar dink net aan die bohaai wat Julia en haar twee dogters sal opskop. Dat Berna haar werk gaan staan en wegsmyt het … aangejaag, seker. Hoe onverantwoordelik van haar, en nou verwag sy dat Ronald se familie haar finansieel moet dra. Sy kan hulle al hoor; die dogters is meer Julia as Julia self.
Dalk is sy wel ’n driedubbele dwaas om die vreemde in te vaar op grond van ’n paar koppies gedeelde koffie in ’n stadskafee. Wie sê sy kan ooit daardie mansmens vertrou, al lyk hy soos ’n liewe omie? Net omdat hy behulpsaam en verdwaald was, en oënskynlik opregte meegevoel met haar situasie gehad het? Tog bly haar vroulike instink haar wysmaak dat Dawie de Vries en sy uitnodiging onvervals opreg was.
Daar onder lê Rensdal, ’n stil wit dorp soos ’n nes vol eiers tussen die rante, vreedsaam onder die namiddagson wat ’n geel, onwerklike waas oor alles sprei. Dit lyk nie of daar ook probleme, behoeftes en botsings kan wees nie. Verkeerd, natuurlik. Maar op hierdie oomblik wil sy dit graag glo. Sy wil een gekke oomblik lank veilig voel in ’n nuwe, skoon oord waar niks of niemand haar kan bykom en verder beseer nie. Want sy is ’n beseerde mens, dit moet sy erken.
Daar is die gebeure van die afgelope paar weke sedert sy by Hartogh weg is. Voor dit was daar die kwellinge en sorge van ’n onvolkome huwelik, met slegs stippels geluk. Daar was, verder terug, haar onvolkome kinderjare. ’n Dromende, vaderlose dogtertjie op die buitestoepie van ’n koshuiswoonstel waarbuite die volle lewe verbygestroom het.
Dis veral haar huweliksjare wat sterk by haar spook. Het sy van haar kant af alles ingesit? Sou sy vir Ronald kon verander, sy emosionele onvolwassenheid, sy moederhaat oor sy moederafhanklikheid … wat hy op sy vrou uitgehaal het? Alles wat verkeerd loop was háár skuld, en het hom die reg gegee om haar te verskree. Die kinders sou hy ’n rukkie lank vashou en dan na haar kant toe stoot as hulle oulikheid wyk voor ’n vuil doek of ’n wind of kramp. Hulle het sy vryheid en sy nagslaap aan bande gelê. Hy het kort-kort nuwe “uitdagings” gesoek en sy werk daarvoor laat staan, sodat Berna haar salaris alkante toe moes rek. Sy dors na plesier en vergetelheid het net groter en groter geword en, toe sy hom nie meer kon vergesel nie, het hy alleen gegaan. Hy was gedurig op soek na iets, aan ’t vlug voor iets.
En tog is dit na hom wat Berna op hierdie oomblik verlang, na die Ronald wat sorgvry saam met haar by die tegnikon was, wat met haar kon jil en speel, haar bemin. En al het dit so suur tussen hulle geword, wie sê dit sou nie tussen hulle kon herstel en groei nie, veral met die tweeling wat al hoe ouliker word en wat hom sou aanhang en omhels, mollige armpies om sy nek?
Vir haar voel dit steeds, na agtien maande, of hy maar nog iewers moet wees. Dalk is dit omdat sy nie by die begrafnis was nie. Toe sy uit haar bewusteloosheid herstel, moes sy hoor dat haar man dood en begrawe is in die ongeluk waarin sy beseer is, deur ’n voertuig wat die rooi lig verontagsaam het. Vader dank dat die babas daardie aand by Julia en Ron gebly het. Die duur grafsteen met Ronald se naam en die datum van sy geboorte en sterfte, kon niks doen om die saak vir haar werkliker te maak nie.
Dit was een van Julia se afskeidsverwyte gister: “En nou, sal die kinders nooit hulle pa se graf kan besoek nie? Wie sal sorg dat hulle hom onthou, as ek dit nie doen nie?” Moenie stout wees nie, julle pappa sou nie daarvan gehou het nie. Dis so ver soos wat Julia se onthousessies ooit gestrek het.
“Ek sorg dat ek dikwels oor hom praat, Julia,” het Berna tam gesê. Noudat die weggaan op hande was, het sy meteens nie meer krag gehad vir hierdie vermoeiende vrou nie. “Ek wys dikwels sy foto’s vir hulle en ek het selfs sy stem op band, jy moet sien hoe luister Ronnie as hy dit hoor.”
Julia se oë het geroer terwyl sy bedink hoe sy haar ook in hierdie gunstige prentjie kan bring. Toe kry sy die blye ingewing: “Maar het ek nie nog vir hom daardie bandopnemer gekoop toe hy student was nie?”
Ja, het Berna ietwat grimmig gedink, sodat sy vriende vir hom lesings kon opneem terwyl hy versuim om klasse by te woon.
Met ’n strooitjie in die laaste pakkie vrugtesap, suig Berna en die tweetjies om die beurt daaraan. Makliker gesê as gedaan, want die boetie en sussie blink uit in die kuns om ’n rusie en ’n kompetisie uit niks te skep. “Boetie suip meerder as my,” kla Mientjie sodra haar beurt verby is.
“Nie suip nie, suig,” help Ronnie reg. “En ek is eelste gebole.”
“Maar ek kan tog al r-r-r sê, en jy sê l-l-l,” snap die sussie, wat ook maar pas die kuns bemeester het en haar r’e erg rol. Dit was vir Annalien te oulik as Mientjie praat van “durrie burreipenne” as sy Annalien se breinaalde tel.
“Vat nou elkeen een lang suig,” beveel Berna, wat haar beurt liefs afgee om vrede te bevorder. Toe tref dit natuurlik so dat die pakkie leeg raak met Mientjie se lang suig, en die gegorrel laat haar in droewige trane uitbars. Berna troos, kam haar eie hare, en vee met ’n snesie die ou grimering en nuwe sweterigheid van haar gesig af. Die nuwe lagie lipstif voel eerder na ’n aanpaksel as ’n verbetering.
Net om dubbeld seker te maak, haal sy Dawie de Vries se padaanwysings weer uit die paneelkissie. Hulle dorpshuis is in die hoofstraat, het hy gesê terwyl hy dit beskryf, maar as sy daar nie lewe kry nie, moet sy sommer verbyry winkeltjie toe. Dis in dieselfde straat, aan dieselfde kant, net so ’n halwe kilometer verder, pas verby die poskantoor. En Koskas is die plekkie se naam glo. Nie baie verbeeldingryk nie, maar Berna het besluit om aan niks te gou te peuter indien hulle so gaaf is om haar in diens te neem nie.
Dis inderdaad doodstil by die groot dorpshuis wat op die handgeskrewe aanwysings aangedui is as Langstraat 32. Berna staak na ’n tydjie haar geklop en gaan terug motor toe om verder in die breë straat af te ry. Die kinders gaan dit nie meer lank hou nie. Na aanleiding van die lang teue van flussies, baklei hulle nou al selfs oor wie die diepste kan asemhaal. In hewige mededinging sit hulle op die oorvol agterkussing en hyg, ’n proses wat hulle af en toe net kortliks onderbreek om mekaar uitasem tereg te wys oor die korrekte metode van asemhaal.
So ver, so goed, dink Berna toe sy Koskas vlak anderkant die poskantoor vind. Die plek bestaan dus wel, al is dit kwalik meer as ’n glasdeur en ’n venster waarin ’n paar leë houers en dose staan. Van vensterversiering is daar geen sprake nie. Volop parkeerplek … wat ’n ongekende weelde.
“Sit nou net ’n klein rukkie doodstil,” maan Berna die moeë kinders in die warm motor en hou haar oog op hulle terwyl sy afklim en die oop deur nader.
Binne is dit amper warmer as buite. Heel eerste ’n lugverkoeler, besluit Berna, en vermaan haarself onmiddellik: dit sal g’n jou plek wees om te maak wat jy wil nie. Jy sal ’n swak betaalde handlanger wees, indien jy enigiets is.
Sy sluit haar hand vas om haar skouerhandsak se band, asof dit op hierdie oomblik haar enigste vastigheid is. Gestel sy vind totaal vreemde mense hierbinne, wat haar aangaap asof sy van die maan af kom? Wat sê sy in so ’n geval vir hulle, waar begin sy met die onmoontlike taak om die ongelooflike te verduidelik?
Dan hoor sy tot haar verligting ’n bekende stem. Skynbaar staan Dawie de Vries in ’n stoorkamer of iets en praat, want hy verhef sy stem ietwat toe hy sê: “Wag nou eers tot jy haar gesien het, dan sal jy ’n ander storie praat.” Kap-kap-kap … hy is skynbaar iets aan ’t timmer.
Nou eers sien Berna die aangesprokene, stellig sy vrou, wat agter ’n staander vol handgemaakte rokke (wel, beslis handgemaak, want dit het ’n eie styl) uitpeul. “Sy het sekerlik bruin oë, Dawid de Vries, want kyk, jy het mos altyd ’n swakte vir bruin oë gehad.” Sy het ’n regte kwetterstem en sy is so toegespits op die gesprek, dat sy Berna glad nie
