ek het sommer daardie dag geweet toe die laventelhaan so baie vra om mee te begin dat hy geen benul van geld het nie. Meneer Maree vertel my dat hy al dikwels bekommerd was en met jou wou praat, maar aangesien jy hierdie … vent volmag gegee het, was sy hande afgekap.”
“Het ek niks geld nie?” vra sy asof die besef van wat oom Alwyn haar vertel het en watter implikasies en komplikasies dit vir haar gaan meebring, nou eers ten volle tot haar deurdring.
“Daar is so ’n bietjie, maar daar is nog uitstaande skuld. Die prokureur dink egter dat jy van tyd tot tyd nog heelwat geld behoort in te kry uit CD-verkope …”
Hy swyg en kug ongemaklik. Dan gaan hy vinnig voort: “In elk geval, my kind, daar is geen rede om jou te bekommer nie. Jy sal darem nie niks hê nie, maar beslis nie soveel dat jy van nou af tot die dag van jou dood ’n luilekker lewe sal kan voer met uniek ontwerpte skeppings en swierige jasse nie. Maar aangesien jy so ’n fortuin aan klere bestee het, behoort dit jou die volgende vyftig jaar te hou. Ek meen te sê, ’n mens dra mos nie ’n rok en ’n jas in een jaar op nie. Ons moet nou maar reëlings tref en huis toe gaan. Hoe gouer jy uit hierdie woonstel kom, hoe beter. Weet jy hoeveel die huur van hierdie plek is? Agtduisend rand per maand!”
Deidre frons.
“Nee, dit is nie. Dis vierduisend rand. Nee, oom Alwyn, regtig. Oom kan maar vir die opsigter gaan vra as oom my nie wil glo nie.”
“Wel, daar is elke maand ’n agtduisendrandtjek geteken vir woonstelhuur. Hier staan dit. Het jou … e … bestuurder ook ’n woonstel gehad?”
“Ja.” Haar oë rek. “Oom bedoel … hy het my laat betaal vir sy woonstel ook? Maar …”
“Dis al verklaring wat ek kan kry, en jy? Deidre, besef jy dat hierdie skurk jou rot en kaal besteel het?”
“Nee, oom Alwyn!” Lojaliteit laat haar die afwesige Norman driftig verdedig. “Ek kan dit nie glo nie! Norman het ontsettend baie vir my gedoen. Sonder sy hulp sou ek nooit so ver gekom het nie!”
“Hy het gesorg dat jy hom baie goed vir daardie hulp betaal, my kind. Dis nie net die woonstelhuur wat vir my agterdogtig maak nie. Hier is ’n paar ander items ook.”
“Maar dit kan nie wees dat Norman … dat hy … Hy het ’n salaris getrek en hy het my altyd verseker dat hy heeltemal tevrede met sy inkomste was.”
“Watter salaris?”
“Hy het as my bestuurder ’n sekere persentasie van my inkomste gekry, waarop ek eerlikwaar gevoel het hy geregtig was.”
Oom Alwyn snork minagtend.
“’n Sekere persentasie! My liewe kind, jy het hom die afgelope twee jaar in weelde onderhou. Hy het soos ’n parasiet op jou geteer.”
Hy swyg toe hy die hewige ontsteltenis op haar gesig sien, kom vinnig nader en lê sy arm om haar skouers. “Dit spyt my, Deidre. Ek het vergeet dat jy nog nie sterk genoeg is vir sulke skokke nie.”
Sy skud haar kop verdwaas.
“Dit maak nie saak nie,” fluister sy, haar stem nog heser as gewoonlik. “As dit so is, dan moet ek dit weet, nie waar nie? Ek … kan dit net nie glo nie! Ek en Norman was verloof! As … as hierdie dinge nie gebeur het nie, sou ons seker teen hierdie tyd getroud gewees het. Ek kan nie glo dat hy my al die tyd so bedrieg en uitgemergel het nie!”
“Dit is nietemin so, Deidre. Die bewyse is onomstootlik daar. Ek sal die skurk aan die pen laat ry!”
“Nee!” Sy draai vinnig na hom. “Nee, asseblief, oom Alwyn! Laat hom … gaan. Ek wil nie verdere onaangenaamheid hê nie. Dis my eie skuld dat so iets gebeur het.”
Haar hees stemmetjie het ’n kraak van bitterheid in. “Ek het my lewe lank in goeder trou gehandel. Ek het my lewe lank toegelaat dat ander mense vir my dink en my sake vir my reël. Eers was dit Neil … Ongelukkig vir my was sy opvolger nie ook so pynlik eerlik soos Neil Maritz nie. Maar dis my verdiende loon.”
“Jy bedoel … jy gaan hom sommer net laat wegkom met alles?” vra haar ou prokureursvriend ontsteld en sy knik beslis.
“Ja, oom Alwyn. Ek gaan niks doen nie. Norman Zietsman het reeds uit my lewe verdwyn. Ek is nie van plan om hom weer daarin te laat terugkom nie, veral nie met ’n onsmaaklike hofsaak nie. Goed. Hy het my besteel, soos oom dit gestel het. Ons laat dit daar. Geld was en is nie vir my van soveel waarde nie. Solank ek net ’n ietsie het om die eerste rukkie mee oor die weg te kom, is ek tevrede. Wanneer dit op is, sal ek vir myself sorg. Ek het darem nog my kwalifikasie … en ek sal darem seker êrens ’n baas raakloop wat nie van sy sekretaresse verwag om ook te kan sing nie …”
Skielik druk sy haar gesig teen sy breë, vriendelike skouer en haar liggaam ruk weer van rou, diep snikke. Sy het Norman Zietsman nooit liefgehad nie, maar sy was tog geheg aan hom. Sy het hom so vertrou. Die feite wat oom Alwyn so pas aan die lig gebring het, het haar dieper geskok as wat sy wou voorgee. Dis of die laaste bietjie grond onder haar voete uitgeslaan is. Die vriendskap en hulp, die bystand en raad, die trotse glimlag en sy woorde van aanmoediging en liefde was dus alles vals … vals soos die skynglans van die maan.
Bokant haar kop vernou oom Alwyn se oë bekommerd. Sou Deidre hierdie man nog liefhê? ’n Vrou is ’n snaakse wese. Al weet sy alles van hom af, al weet sy dat hy ’n opperste skurk is, kan sy nog die man wat sy liefhet, nie vergeet nie. Dit het sy beroep hom al so dikwels deur die jare bewys. En Deidre was verloof aan hom. Hulle was van plan om binnekort te trou …
So vinnig as wat hy kan, tref oom Alwyn die nodige reëlings en twee dae later vertrek hulle uit Johannesburg terug huis toe, soos hy dit stel. Deidre laat hom maar begaan, maar met ’n verlore gevoel in haar hart besef sy dat sy werklik “huisloos” is. Hoewel oom Alwyn dit nie weet nie, en onder die indruk verkeer dat sy ’n lang en onbepaalde tyd by hom en tant Bettie kom bly, het Deidre haar reeds voorgeneem dat dit nie die geval gaan wees nie. Sy sal die eerste rukkie by hulle kuier, maar sodra sy van ’n plekkie hoor waar sy alleen kan wees, en veral onbekend sal wees, gaan sy haar kuiertjie by die Bruwers kortknip. Sodra sy meer mens voel, sal sy ook moet begin uitkyk vir ’n werkie.
Dit sal vreemd wees om ná twee jaar weer net ’n gewone sekretaresse te wees, weer deel van die gewone lewe en een van die gewone mense. Maar sy is nie bevrees dat sy haar nie weer sal kan aanpas nie. Diep in haar hart was sy nooit regtig deel van die kollig en sosiale verkeer nie. Diep binne-in haar het sy maar Deidre Retief, die kantoorwerkertjie, gebly, besef sy nou.
Toe hulle eindelik voor oom Alwyn se huis stilhou en Deidre haar blik oor die bekende omgewing laat dwaal, voel dit nie vir haar asof twee jaar verbygegaan het nie. Dis of die afgelope twee jaar skielik van haar wegval, in die niet verdwyn. Sy kom ’n oomblik tot stilstand in die middel van die tuinpaadjie.
Dit is werklikheid dié. Dit is standvastigheid, sekuriteit dié: die liefde en deernis in oom Alwyn se oë. Die vreugde in tant Bettie se glimlag waar sy in die deur verskyn. Die son, warm en weldadig op die groen grasperk – oom Alwyn se trots – en koesterend op die blombelaaide some – tant Bettie se troetelkind. Die huis, van die ou soort met ’n groot, wit gewel, nestelend teen die groot ou akkerboom. Rustig. Vreedsaam. Hier is voorwaar geen skynglans nie. Eenvoudig, sonder opsmuk … en eg.
Dan hardloop sy vorentoe in tant Bettie se uitgestrekte arms in … en sy weet dat Deidre Retief, die sangeres, finaal van die toneel af verdwyn het.
Bokant haar kop ontmoet die ou egpaar se oë
