lê nog wuiwend in die wind. Die ryp geel koring blink in die son, die are is vol en vet. Die dag ná Nuwejaar sal die snyers in daardie land insak, en dit sal hulle net drie dae neem om die koring af te kry.
Oom Markus is tevrede. Hierdie jaar het hy genoeg koring gewen om sy bankbalans goed te verstewig. Sy grootste kommer was oor Rosalie. Sy suster en haar gesin kos hom heelwat per jaar. Hy is net nie meer opgewasse teen hulle eise nie. In die begin het hy botweg geweier om aan alles toe te gee, maar hulle staan bymekaar wanneer een van hulle iets wil hê, en teen vier van hulle kan hy nie baklei nie. Die geld vir hierdie jaar se oes gaan hy net so vir Rosalie wegbêre. Daarna sal hy eers rus vir sy siel hê.
Hanna weet dat die oes ’n groot sukses is, en sy is besig om ’n lysie op te stel van alles wat sy van Markus wil hê. Dis veral vir Samuel wat sy wil pleit. Die kind wil só graag ’n spaider hê. Sy besef dat dit nie die soort rytuig is wat op die ruwe plaaspaaie gebruik moet word nie, maar sy weet ook dat dit Samuel se hartsbegeerte is om een te besit. Daar is juis nou een by ’n wamaker op Harrismith. Iemand het dit ingevoer en toe besluit dat hy dit nie meer wil hê nie.
Clara se begeerte is nie so moeilik om te vervul nie. Sy wil maar net ’n klavier hê, en dis buitendien hoog tyd dat iemand in die gesin leer om musiek te maak. Dit sal die ander opvrolik wanneer hulle rustig om die kaggelvuur sit.
Oujaarsdag stuur Markus Rosalie om vir hom rieme in die waenhuis te gaan haal. Sy loop sommer die entjie omdat hulle naby die huis werk. Sy wil net by die waenhuis instap toe sy stemme binne hoor.
“Hy mors sy geld op hierdie verbrande plaas!” sê oom Frank. “Ek wil nie soos ’n slaaf vir my inkomste werk nie. Sodra Leydshoop in my hande is, gaan ek dit verkoop en ’n hotel op Harrismith oprig. Daar kan ons in weelde leef.”
“Die plaas is al baie geslagte in die familie, Frank,” keer Hanna.
“Dit skeel my maar min. Jy weet watter afkeer ek aan handearbeid het. In ’n hotel is jou grootste werk om te organiseer, en dit kan ek tog doen. Ek sal nie toelaat dat my seun soos ’n slaaf op die plaas werk nie.”
“Ek weet sowaar nie hoekom ek met jou getrou het nie, Frank,” sê Hanna bitter. “In baie opsigte was Markus reg. Jy is lui en gemaksugtig. Jy het nie eens ’n pennie van die geld verdien wat ons gaan erf nie!”
“Draai jy nou teen my?” wil hy bars weet.
“Ek sal as dit nodig is! As Markus die plaas in mý hande laat, sal ek dit nie verkoop nie! Jy sal dan gedwing word om te werk vir jou inkomste! Ek skaam my oor al die jare wat jy op my broer geteer het sonder om ’n vinger te lig om te help! Hy is baie grootmoedig, dat hy dit toegelaat het!”
“Jy is my vrou en jy sal doen soos ek sê!”
“Moenie so seker van jou saak wees nie! Ek het die laaste jare maar eers besef dat jy net met my getrou het oor Markus se geld! Jy het al die tyd gehoop om eendag luilekker te kan leef!”
“As die ou gek dit vir my moontlik maak, dan is dit sý saak! Hy is gans te behep met die sogenaamde familie-erfenis!”
“Dis ook mý erfenis! Ek is lief vir Leydshoop!”
Rosalie draai vinnig om en stap weg sonder dat sy die rieme uit die waenhuis gekry het. Sy wou nie luister nie, maar nou weet sy waarom sy die gevoel gekry het dat tant Hanna ongelukkig is. Hoe moes sy nie gevoel het toe sy uitgevind het dat oom Frank net om haar geld met haar getrou het nie?
Markus vra nie vrae toe Rosalie sonder die rieme by hom kom nie. Aan die bleek, ontstelde uitdrukking op haar gesig is dit duidelik genoeg dat daar iets gebeur het. Sy sal wel later vir hom vertel waaroor dit gaan. Hy stuur dus maar net een van die werkers om die rieme by die waenhuis te gaan haal.
Hy kyk Rosalie ietwat bekommerd agterna toe sy op Harmonie na die rivier se kant toe ry. Iets moes die kind hewig ontstel het.
Rosalie wil ’n rukkie alleen wees. Sy weet dat daardie gesprek wat sy gehoor het, een ding is wat sy nooit met oom Markus sal kan bespreek nie. Dit sal hom breek – omdat daar niemand anders as die Wepeners is aan wie hy die plaas kan bemaak nie.
Die ou man is al naby die sewentig en nie meer so sterk soos wat hy eers was nie. Die skok mag vir hom te veel wees, en as hy nou sterf, sal sy alleen in die wêreld agtergelaat word. Sy is nie daarvoor bang dat sy in armoede sal moet leef nie, dis die gedagte aan die eensaamheid wat haar bang maak. Net oom Markus en Renier het haar aanvaar. Die ander sien op haar neer as ’n optelkind. Oom Markus se vriende praat skaars met haar.
Toe sy die rivier bereik, besef sy dat sy ’n fout gemaak het. Die De Konings is besig om hulle laaste koringland teen die rivier te sny. Dis onvermydelik dat Renier haar raaksien. Hy lig sy hand en kom deur die vlak water na haar toe gestap.
“Hoe vorder julle op Leydshoop?” wil hy weet nadat hulle gegroet het.
Sy wys na die land agter haar.
“Dié een sal hulle die dag na Nuwejaar begin sny.”
Hy help haar uit die saal en lag.
“Dan het ons gewen. Ons behoort teen vanaand die laaste gerwe na die miedens toe te kan neem.”
“Ek dag dan dat jy so ywerig saam sny.”
“Nie vandag nie. Dis nie nodig nie, want die werkers kan die land klaarmaak.” Hy kyk ondersoekend na haar. “En hoekom lyk jý so bekaf?”
Sy haal haar skouers liggies op.
“Dis sommer iets wat gebeur het. Niks ernstig nie.”
“Kom drink koffie saam met ons. Ons was juis op pad om ’n breek te maak.”
Sy skud haar kop heftig.
“Nee dankie, Renier. Jou pa sal nie daarvan hou nie.”
“Hy is by die miedens.”
“Al weer skelm?”
Hy lag sag.
“Ek is nie skelm nie. Dit kan my nie skeel of die hele wêreld sien dat ek by jou is nie.” Hy neem haar aan die arm. “Kom, jy kan nie so in die skroeiende son sonder ’n hoed staan nie.”
Sy volg hom omdat sy graag wil, maar sy weet dat sy dit nie behoort te doen nie. Tog is sy nabyheid gerusstellend. Ten spyte van die emosies wat in haar woel, voel sy tog veilig by hom. Hy sal haar kan beskerm … as die ander dit net wil toelaat … en as hy dit wil doen.
Dis hierdie laaste gedagte wat haar amper voet in die wind laat slaan. Hy is ’n gesogte jong man in die omgewing en ’n tekort aan belangstellende meisies is daar beslis nie. Behalwe dat hy ryk is, is hy aantreklik en vriendelik, en tog hou hy hom afsydig. Geen meisie kon nog sy hart verower nie.
In die koelte van ’n reuse-wilgerboom skink sy vir hulle koffie uit ’n fles. Die sterk, bitter drankie bring haar gemoed effens tot bedaring.
“Oom Markus het Danser se vul vir my gegee,” sê sy toe hulle gaan sit.
Daar is ’n vonkeling in sy oë.
“Is dit ’n mooi vul?”
Sy lag ingenome.
“Hy gaan ’n sweetvos
