jy wat gaan oom Markus met Samuel maak? Hy gaan hom met die sambok slaan tot hy nie weer opstaan nie!”
“Dis ’n leuen!” roep Rosalie uit. “Hy het niemand nog ooit só geslaan nie! Hoe kan jy so sê!”
“Dis omdat hy Samuel haat!”
Rosalie byt op haar tande.
“Dis loutere onsin! Hy haat Samuel nie, maar jou broer het direk teen sy bevele opgetree, en oom Markus het die reg om kwaad te wees! Hoe sal jy voel as iemand anders jou beste tabberd na ’n dansparty dra sonder jou toestemming?”
“Dis nie dieselfde nie!” skree Clara ook nou kwaad. “Daar is geen ander perde om die spaider terug te bring nie!”
Rosalie haal diep asem.
“Hy het Danser ook geneem. Sy is oom Markus se lieflingsperd. Daar was ander perde ook. Wat van Sheba en Sahara? Hoekom het hy nie vir Fleur of Vonk geneem nie?”
“Hulle is ou perde en hulle is stadig! Dit sal hom ure neem om die huis te bereik met dáárdie twee stadige ou knolle.”
Rosalie byt op haar tande.
“Dis die laaste keer dat hy Harmonie voor sy spaider gaan inspan! Daardie perd behoort aan mý, en ék het alleen die sê oor haar!”
Hanna kyk met ’n stroewe gesig na Rosalie.
“Wat my betref, word die perde net aan jou geleen terwyl jy nog hier op Leydshoop is. Hulle behoort nie aan jou nie, en Samuel kan met hulle maak net wat hy wil!”
Rosalie snak na haar asem.
“Ons sal hoor wat oom Markus daaroor te sê het. Harmonie was my verjaarsdaggeskenk drie jaar gelede, en Thor het hy hierdie Kersfees vir my gegee. Niemand sal aan hulle raak nie! Hulle is mýne, en julle sal hulle nié van my kan wegvat nie!”
“Ons sal sien,” sê Hanna kalm, maar daar is ’n dreigende toon in haar stem.
Rosalie draai om en vlug na haar kamer toe. Sy gaan op haar bed lê en dink oor wat alles vanaand gebeur het. Daar sal nooit weer vrede in die huis wees nie, dink sy ongelukkig.
Baie laat die nag keer Samuel terug van die dorp af. Rosalie hoor hom al van ver af op die perde skel, en sy hoor hoe die sweep oor hulle koppe klap. Hulle runnik wild, en sy krimp ineen. Arme diere, dink sy en byt op haar tande.
Die spaider gaan op volle vaart by die huis verby op pad na die stalle toe. ’n Ruk lank is dit stil, en dan kom Samuel terug. Hy sing luidrugtig en kekkellag tussenin.
Hy is dronk, dink Rosalie geskok. Sy bid dat oom Markus nie meer op die stoep moet wees nie, maar dan hoor sy hom skielik praat.
“Waar was jy, Samuel?”
Samuel breek sy singery stomp af en tuur na die halfdonker van die stoep.
“Ek het die perde teruggeneem Harrismith toe, oom Markush.”
“Jy’s dronk!” roep oom Markus uit, en sy stem bewe van woede. “Jy is smoordronk!”
“Ek het net ’n paar glashies in, Oom.” Samuel se stem is paaiend, maar dit het geen uitwerking op oom Markus nie.
Rosalie hoor die sambok deur die lug fluit, en ’n sekonde later brul Samuel van pyn. ’n Oomblik lank staan hy geskok daar oor dié ontvangs, en dan bestorm hy oom Markus verwoed.
“Jou verbrande ou belhamel!” skreeu hy en begin woes met sy vuiste na die ou man slaan.
Markus lig die sambok weer, maar Samuel is te sterk vir hom, en dit word uit sy hande geruk. Markus beland met sy rug op die grond terwyl Samuel hom genadeloos slaan.
Hanna storm op die stoep uit.
“Samuel!” gil sy hoog en skerp.
Die jong man hou op met slaan en staan terug. Markus kom stadig orent; bloed loop in ’n dun straaltjie uit sy neus. Hanna hurk by hom.
“Ek sal later met jóú afreken, mannetjie!” sis sy vir Samuel. “Skoert hier uit!”
“Hy het my geshlaan!”
“Jy’s dronk! Loop!” Hanna se stem is hard en skerp.
Samuel loop beteuterd die huis in terwyl hy liggies oor die dieppers haal aan sy skouer voel. Haat wel weer in hom op, maar die dronkverdriet kry gou die oorhand. Selfbejammering oorval hom voordat hy die kamer bereik, en Rosalie hoor hom huil soos ’n kind.
Sy bly bewend onder die komberse lê. Sy wil graag vir oom Markus gaan help, maar sy weet dat dit net van voor af ’n rusie gaan veroorsaak. Hanna sal haar verwyt vir wat gebeur het, en indirek hét sy tog skuld aan alles.
Hierdie besef maak Rosalie siek van ontsteltenis. Sy moet hier wegkom, maar waarheen? Daar is nêrens om heen te gaan nie … behalwe na Charles toe. Vir die eerste keer dink sy ernstig daaraan om Charles se huweliksaanbod te aanvaar. Dáár sal sy veilig wees en sal sy nie deur soveel haat omring word nie. Hy sal haar beskerm teen mense wat haar kwaad wil aandoen. Sy sal baie moet prysgee, maar sy sal ook vrede in haar gemoed hê. Haar lewe sal ’n ander waarde kry, en sy sal daar wees om ander mense in droefheid te vertroos.
Die volgende oggend gaan Rosalie vroeg na oom Markus se kamer toe. Hy is wakker, maar sy oë is toegeswel. Sy help hom om ’n bietjie koffie te drink. Hulle vermy ’n gesprek wat na ’n bespreking van die vorige aand sal lei. Net voordat sy egter weer uitgaan, soen sy hom liggies op die voorkop.
“Dankie, oom Markus, maar is dit werklik alles díe moeite werd?” vra sy en hardloop uit voordat hy haar kan antwoord.
By die stal kry sy vir Harmonie in haar slaapplek. Rosalie ondersoek die perd se bek en sug van verligting toe sy sien dat dit nie geskeur is nie. Dan haal sy ’n paar suikerklontjies uit haar sak en gee dit aan die perd.
Hy druk sy neus in haar nekholte en sy lag sag. Sy vryf sy nek paaiend.
“Alles is reg, ou grote,” sê sy sag, en die perd runnik in antwoord. Dan gaan roep sy die stalkneg om Harmonie vir haar op te saal.
Harmonie is senuweeagtig toe sy in die saal klim, maar sy kan dit verstaan ná die vorige aand se gebeure. Dit sal ’n rukkie duur voordat sy weer op haar gemak sal wees.
Aanvanklik ry sy stadig en laat die perd sy gang gaan. Mettertyd begin Harmonie se rusteloosheid verdwyn en slaan sy self oor in ’n stywe galop, en dan begin sy voluit hardloop.
Rosalie maak ’n draai by die dorsvloer waar die werkers reeds begin het, en dan ry sy verder na die rivier toe. Daar klim sy uit die saal en laat Harmonie toe om aan die sappige gras te vreet. Sy het doelbewus hierdie reeds oorbekende paadjie gekies om Harmonie te laat verstaan dat alles weer is soos wat dit vroeër was.
’n Rukkie later klim sy weer op Harmonie, en hulle ry na die koppe toe agter die huis. Daar draai sy af na die vlak kloof wat die twee plase skei.
Toe sy die bosse ingaan, sien sy net vlugtig die ruiter teen die oorkantste hang aan Rusoord se kant, maar sy slaan nie ag daarop nie. Sy weet dat Julius de Koning dikwels in hierdie rigting uitry wanneer hy planne het
