Koning hou nie van haar nie, maar hy is ook nie ’n onredelike man nie.
Sy gly uit die saal. Hier in die koel kloof is een van die klein stroompies wat die rivier voed. Dis net ’n dun straaltjie wat van klip tot klip val, maar dit laat die varings en ander plante rondom welig groei.
Harmonie drink by die vlak watergat en begin dan rustig aan die gras vreet terwyl Rosalie hoër opklim na waar die water sy oorsprong het. Daar gaan sy sit en kyk af in die koel kloof.
Sy skrik toe sy Renier onder die bome sien uitkom en besef dadelik dat dit nie Julius was wat sy gesien het nie. Renier lig sy hand in ’n groet en kom na haar toe. Hy laat sy perd saam met Harmonie wei.
“Wat het gisternag daar by julle aangegaan?” wil hy glimlaggend weet. “Julle het omtrent die hele buurt wakker gehad.”
“Dit was Samuel … hy het dronk huis toe gekom, en oom Markus en hy het slaags geraak.”
Hy lig sy een wenkbrou.
“Het hulle baklei?”
Sy knik.
“Dit was oor Harmonie wat Samuel voor die spaider ingespan het en ook omdat hy dronk was toe hy by die huis kom. Dit was lelik.”
Hy frons liggies.
“Ek glo jou. Hoe voel jou oom vanoggend?”
Sy sluk.
“Sy oë is toegeswel, en hy praat nie veel nie. Ek wens ek het nooit op die plaas kom woon nie. Dis alles my skuld dat al die lelike dinge die laaste tyd gebeur. As ek nie hier was nie, sou oom Frank nog hier gewees het en sou oom Markus nie met Samuel baklei het nie.”
“Jy moet jouself nie verwyt nie, Rosalie,” sê hy skielik sag. “Dis nie jou skuld dat hulle bevooroordeeld is nie.”
“Ek moet hier weggaan,” sê sy gesmoord. “Ek kan nie langer hier bly nie, Renier. Charles wil hê dat ek met hom moet trou, en miskien is dit my enigste ander uitweg. Ek kan nie toelaat dat ander in onmin lewe net omdat ek hier is nie. Ek het nie reg op die plaas nie. Dit was maar net ’n kort tydjie my tuiste. Ek moet nou na ’n ander tuiste begin soek, al kos dit ook wát. Oom Markus het al baie ter wille van my moes deurstaan.”
Hy trek haar orent sodat sy voor hom staan. Dan laat hy sy hande op haar skouers rus terwyl hy in haar oë kyk.
“Jy moenie vlug nie, Rosalie. Besef jy wat dit aan oom Markus sal doen as jy weggaan?”
Sy is intens bewus van sy aanraking, en sy wil dit met alle geweld van haar afskud, maar sy bly asof versteen voor hom staan. Haar hart klop swaar in haar keel. Sy moet weggaan sodat sy Renier nooit weer sal sien nie, dink sy.
“Ek moet aan almal dink, Renier. Ek moet ook aan die ander se gevoelens dink. Tant Hanna het dit nog nooit vir my gesê nie, maar ek weet dat sy my wil weghê. Clara is openlik teen my, en ook Samuel kan my nie verdra nie. Hulle is te veel … ek kan nie teen almal veg nie.” Sy lek met die punt van haar tong oor haar bolip. “Charles was reg toe hy gesê het dat ek nie nederig genoeg is vir die posisie waarin ek my bevind nie. Ek is ’n mens sonder regte.”
“Elke mens het regte, Rosalie,” sê hy sag. “Jy het regte soos ons elkeen. Jy sal eendag ’n man ontmoet wat jy sal liefhê, en hy sal nie omgee dat jy nie ’n verlede het nie.”
Sy word bleek en kyk vinnig weg.
“Moenie daarvan praat nie. Dit sal nooit gebeur nie.”
Hy kyk bekommerd, onbegrypend na haar.
“Wat is verkeerd? Hoekom wil jy nie na jou geluk soek nie?”
Sy kyk vinnig om na hom.
“Omdat dit nie bestaan nie! Omdat dit ook van my weggeneem word!”
Asof sy besef dat sy haar mond verbypraat, druk sy haar vuis teen haar mond. Haar oë is groot en helder van die trane.
Hy trek haar skielik sag nader en kyk diep in haar oë.
“Rosalie, beteken ons vriendskap vir jou meer as wat dit blyk? Is ek vir jou meer as net ’n vriend?”
Sy staar met wydgesperde oë na hom. Hy ken die waarheid, dring dit pynlik tot haar deur. Hy weet hoe sy oor hom voel, maar hy moet tog ook besef dat dit hopeloos is. Sy pa sal hulle onterf, en op Leydshoop sal dit oneindige probleme veroorsaak. Sy weet nie of hy oor haar voel soos sy oor hom nie, maar dis beter dat enigiets net hier in die kiem gesmoor word.
“Nee, Renier,” antwoord sy eindelik en verag haarself daaroor, “jy is vir my net ’n vriend … niks meer nie.” Sy draai om en hardloop na Harmonie voordat hy haar kan keer. Dan klim sy haastig in die saal en ry weg uit die kloof.
Hy bly by die klippe staan terwyl hy haar diep ingedagte agterna staar.
Toe sy tussen die laaste bome uitkom, sien sy Clara skaars dertig treë van haar af op die rug van Fleur. Rosalie hou haar perd verbaas in.
“Wat kom jy hiér maak?” wil sy weet.
Clara kyk uitdagend na haar.
“Ek het jou en Renier gelyk die kloof sien ingaan,” sê sy beskuldigend. “Wat het julle daar gaan maak?”
Rosalie haal haar skouers op.
“Ons het gesels; hoekom?”
“Ek glo jou nie!”
“Glo wat jy wil! Gaan vra hom dan self! Ek is geen verduideliking aan jou verskuldig nie!”
Clara se oë blits.
“Renier behoort aan mý! Ek verbied jou om ooit weer een woord met hom te praat.”
Rosalie verstyf.
“Jy kan my niks verbied nie, Clara Wepener! Ek sal met Renier de Koning praat soveel as ek wil, en jy sal nie ’n vinger kan verroer om my te keer nie!”
“Sy pa sal!”
“Sy pa sal dit nie doen nie! Hy het ten minste ’n goeie opvoeding gehad!”
Clara staar haar nog ’n paar sekondes lank agterdogtig aan, en dan gee sy haar perd die spore. Sy ry tussen die bome van die kloof in op soek na Renier.
Rosalie hervat haar terugtog huis toe. Haar hart is swaar in haar binneste. As haar omstandighede anders was, sou sy en Renier dalk meer as net vriende kon gewees het, maar nou is dit al moeilik om net vriende te wees.
Sy kry net vir Hanna by die huis. Oom Markus is ’n ruk gelede al weg om pos op Harrismith te gaan haal, en Samuel lê nog en slaap. Hanna gaan swyend voort met haar werk en ignoreer Rosalie heeltemal.
Rosalie drink net ’n koppie koffie en gaan dan weer uit na buite. Sy sien Clara van die kloof af terugkom, maar sy steur haar nie daaraan nie. Sy wil nie weet wat Clara en Renier alles vir mekaar te sê het nie. Sy kan maar net sit en wag dat die twee hulle verlowing aankondig.
By die dorsvloer gaan dit druk met net drie perde wat die trapwerk moet doen. Fleur is veronderstel om ook te help,
