aarsel. Hy weet dat hy en hierdie vrou saam ’n gelukkige toekoms tegemoet kan gaan. Maar solank as wat Ben Roux ’n droombeeld in haar hart is, sal sy nooit ten volle aan hom kan behoort nie. Miskien is dit beter as sy maar eers terugstap in die verlede en die werklikheid ervaar sodat die droombeeld kan vervaag en verdwyn.
“Daar word ’n susterspos op Rondekuil geadverteer.” Sy sit regop, kyk hom met groot oë aan en hy gee sy bekende skewe laggie. “Toevallig, nè? Spesiale teaterervaring sal ’n aanbeveling wees. Jou Ben se teatersuster is blykbaar weg.”
“Hy is nie meer my Ben nie, Herman,” betig sy hom hartseer. O, as gister net wil verbygaan! Hoe maklik sal dit dan nie wees om hierdie man lief te kry nie! “Ben sal al getroud wees.” Dit is die eerste keer dat sy haar grootste vrees hardop uitspreek.
“Hy is nie. Ek ken Albert Pienaar wat ook daar op Rondekuil praktiseer. Ek het eiereg gebruik en hom vandag gebel, navraag gedoen oor die susterspos wat hulle adverteer en gesê ek ken iemand wat moontlik sal belangstel. Toe het ons so gesels, en ek het onopsigtelik meer van jou eks te wete gekom. Ben Roux is nie weer getroud nie. Hy is die enigste snydokter op die dorp en Albert sê hy hoop maar hulle kry ’n bekwame persoon, want dokter Ben is ’n man wat hoë eise stel.”
Marlene draai haar kop vinnig weg. Weet sy dit nie! O, weet sy dit nie!
“Ek het hom verseker dat as die dame na wie ek verwys, gaan aansoek doen vir die pos, hulle haar maar met ’n geruste hart kan aanstel. Ek ken Ben Roux nie, maar ek dink nie hy sal met haar kan fout vind nie.”
Haar stem is bewoë. “Dankie, Herman.”
“Plesier. Dis in elk geval die waarheid.” Hy lag ietwat kortaf. “Ek het darem beloning vir my moeite gekry. Albert het gesê dat ek ’n naweek moet afkom sodra die jagseisoen oop is en vir my ’n springbok of twee kom skiet. Hy sal dit reël met een van sy plaasvriende.”
Sy het niks hierop te sê nie, bly net half afwesig voor haar uitstaar.
“Jy kan met ’n geruste hart Rondekuil toe gaan, Marlene. Ná my aanbeveling sal jy die pos kry. Ek sal jou ook ’n getuigskrif gee. Gaan na Rondekuil en gaan haal die verlede terug en kyk goed of dit is soos jy dit in jou hart gebêre het. Wanneer ek daardie naweek afkom vir my springbokke, sal ek by jou kom hoor of … of die verlede werklik verby is. Ek sal in elk geval die ring saambring. Dan sal jy al ’n paar maande tyd gehad het om sekerheid te kry. As jou antwoord dan ja is, raak ons daardie naweek verloof en dien jy onmiddellik jou bedanking in.”
“Herman …”
Hy omraam haar gesig met sy hande, buig sy kop en soen haar teer op die lippe. “Ek plaas jou onder geen verpligting nie, my meisie. Ek wil net hê jy moet sekerheid gaan kry, absolute sekerheid by wie jou en jou Tinkie se geluk lê. Ek sal jou nie pla nie. Miskien moet ons glad nie eens kontak hê nie. Maar as ek die naweek kom en jou antwoord is ja, dan moet dit ’n ja wees wat uit jou hele hart kom. Ek het jou lief, Marlene, maar ek kan jou nie in die skaduwee van ’n ander man bemin nie.”
Marlene konsentreer in die daaropvolgende weke op die finale eksamen. Dat sy aansoek gedoen het vir die pos op Rondekuil, hou sy tot op die laaste vir haar ouers geheim.
En dan breek die dag aan dat sy haar diploma ontvang en lank streel haar vingers oor die epoulette op haar skouers.
Vir haar, die verwende rykmansdogter, het dit bloedsweet gekos om dit te bekom. Maar vandag pryk dit op haar skouers, en sy is nie meer dieselfde vrou wat daardie eerste dag as groentjie die lang, wit gange afgestap het en met bang oë na die vreemde wêreld om haar gekyk het nie. Nee. Vandag is dit vir haar ’n bekende wêreld. Vandag sal sy met Ben kan saampraat en, belangriker, gevoelens kan deel.
Marlene besef weer eens dat sy as volwasse mens hier uitstap. ’n Mens móét net grootword te midde van al die pyn en lyding wat daagliks om jou afspeel. Jy kan nie ligsinnig en oppervlakkig bly wanneer die dood elke dag saam met jou stap nie. Jy kan nie te midde van die grootste smart en ellende gevoelloos bly nie.
Die afgelope vier jaar het sy geleer om te verstaan. So baie van die dinge waaroor sy en Ben so dikwels woorde gekry het, verstaan sy nou. So dikwels het sy Ben se stem gehoor wanneer sy by ’n sterwende buk en die droë lippe afspons. Dan het sy verstaan as sy in die dowwe, dankbare oë kyk.
Ja, voorwaar, Marlene Roux het in hierdie jare baie geleer verstaan …
“En nou, my kind? Waar gaan jy hiervandaan?” Marlene streel ingedagte oor die krulle van die slapende kind op haar skoot en kyk lank voor haar uit voordat sy na haar ouers opkyk, haar gesig kalm en vasberade.
Daar is ’n trots in Jan van Tonder wat hy nie uit sy oë kan weer nie. Sy blik rus op die epoulette op haar skouers. Sy het werklik deurgedruk! Hierdie vrou met die kalm gesig en die rustige oë, hierdie vrou sal hy met vrymoedigheid aan Ben Roux gaan voorstel.
“Rondekuil is my volgende bestemming, Pappa. Ek het ’n pos daar gekry.”
Daar kom ’n verstilling op die ouers se gesigte. Hulle het só gehoop dat sy van dié plan sou afsien. Sy het reeds so swaar gehad. Hulle, wat haar bygestaan het, en elke keer moes sien hoe sy die klouende armpies van haar kind losskeur om terug te keer hospitaal toe, hulle weet hoeveel bitter trane en onselfsugtige opoffering dit gekos het om die vrou te word wat sy vandag is. En nou wil sy miskien ’n groter hartseer tegemoetgaan as wat sy ooit geken het. “Wat van … Herman?”
“Dis ook ter wille van hom wat ek gaan, Mamma. Ek moet gaan sekerheid soek.”
“Marlene, is jy seker dis … wat jy moet doen? Wíl jy nog?” wil haar pa weet.
Sy knik, kyk af na haar kind, dan weer op. “Ek moet! Hierdie kind in my arms dwing my! Ek móét gaan seker maak.” Dan baie stil: “Hy is nog nie weer getroud nie.”
Haar ma trek haar asem skerp in. “Hoe weet jy dit?”
“Herman het vir my uitgevind. Nie dat dit op sigself enigiets hoef te beteken nie. Ek weet die moontlikheid is ewe groot dat ek op Rondekuil kan kom en vind dat ek te laat grootgeword het, te laat my offers gebring het. Maar ook ter wille van Tinkie moet ek gaan uitvind. Sy begin grootword. Sy wou nou die dag by my weet hoekom het sy dan nie ook ’n pappa nie …”
Die ouerpaar knik aangedaan en die man sê sag: “Ons begryp, my kind. Dan moet jy gaan.”
“Ja. Ek het vandag my aanstellingsbrief gekry. Ek begin volgende maand.”
“So gou al?” laat haar ma teleurgesteld hoor. “Gaan jy dan nie eers ’n bietjie rus nie?”
“Hoe gouer ek daar kom, hoe beter, Mamma. Ek kan nie wag om op Rondekuil te kom nie.”
4
Dis ’n lang ruk stil in die vertrek. Elkeen is met sy eie gedagtes besig. Tinkie slaap rustig voort, onbewus daarvan dat haar klein lewetjie binnekort dramaties gaan verander.
Die grootouers se oë rus op die klein mensie met die blonde krulle en hulle weet dat hulle, wát hulle ook al mag voel, weer nie mag inmeng nie. Hulle mag hul dogter nie terughou nie.
Die vrees in hul harte dat sy miskien al die jare na ’n onbereikbare ster gemik het, moet hulle vir hulself hou. Tog help dit om te weet dat Ben nog nie ’n ander vrou in hul dogter se plek gestel het nie. Daar is dus hoop …
Hulle
