blik draai die kleintjie skoorvoetend om en begin onwillig wegloop in die rigting van die verpleegsterstehuis.
’n Entjie weg draai sy weer om. “Mamma, sy naam is Ben en hy is ook ’n oom dokter soos oom Herman.” Marlene knik net, hou haar blik op haar kind vasgepen, intens bewus van die groot man wat nog steeds gehurk op die boonste trappie sit, stom voor die beeld wat meteens uit die verlede in die hede ingestap het.
Dan, eindelik, kan sy die magnetisme van die verstarde oë nie langer weerstaan nie. ’n Eindelose moment haak twee paar oë in mekaar vas.
“Jy!” Hy is op sy voete. “Wat … soek jy hiér?”
Die blou oë verstil en versluier nog meer. Is dit ál wat hy vir haar kan sê ná vyf lange jare? Sy sluk. “Ek is die nuwe suster.”
Die ongeloof lê duidelik op sy gesig, in sy oë. Maar dan moet hy haar glo as hy die epoulette op haar kraakwit uniform sien.
Marlene hiér … as ’n gekwalifiseerde suster. As sý teatersuster! Hy draai sy oë weg. Miskien, as hy weer kyk, sal sy verdwyn het, sal hy weet hy ly aan hallusinasies. Sy oog val op die dogtertjie wat in die rigting van haar oppasster hardloop.
“Is dit regtig jou kind?” hoor hy homself vra. Sy oë bly vasgenael op die klein gestaltetjie en hy sien nie die merkbare verbleking van haar wange en die pynflits wat in die blou oë weerkaats nie.
“Ja, sy is,” sê sy gesmoord.
Sy ontmoet sy priemende blik, bid dat sy die krag sal kry om nie skuldig of selfbewus te lyk nie, om hom kyk vir kyk terug te gee.
“Hoe oud is sy? Drie … twee en ’n half?”
Vas kyk die blou oë terug. Tinkie se fynheid en kleinheid het al baie mense mislei. Sy kan duidelik sien wat hy op hierdie oomblik dink. Dit lê helder in sy oë.
“Drie.” Dan, sy kan dit nie keer nie: “Hoekom?”
Ook sy gesig ondergaan ’n merkbare verstrakking en meteens lyk hy so ongenaakbaar soos sy hom nog nooit gesien het nie. “Nee, net …” Dan is dit of dit teen sy sin uit hom bars: “Dit het jou nie lank geneem om … te vergeet nie. Hoe is dit dan dat jou van nog Roux is?”
“Weer Roux.” Uitdrukkingloos staan sy voor hom. “Jy is nie al Roux in die land nie.”
Sy wenkbroue skiet omhoog en dan vee hy moeg oor sy oë asof hy iets, ’n beeld, voor hom wil wegvee. Sy stem is gedemp, emosieloos. “Nee, natuurlik nie. Die tweede Roux is … dood?” ’n Motordeur klap hard agter hulle toe en hy vervolg vinnig, byna oorhaastig: “Niemand hoef te weet dat ons … dat ek en jy eers … Niemand hoef te weet nie. Dit het niks met Rondekuil uit te waai nie.”
Koel kyk sy terug, voel hoe die ou wond skielik weer ná jare tekens van bloeding begin toon. “Natuurlik, as u dit so verkies, dokter. Niemand sal dit van mý hoor nie.”
“A, ek sien jy en dokter Ben het reeds kennis gemaak. Môre, suster, môre, Ben.”
“Môre, dokter Venter.” Net vlugtig draai die versluierde blou oë terug na die man wat haar nog steeds in halwe verbystering aanstaar. “Ja, ek en dokter Ben het reeds kennis gemaak.”
“Gaaf. Dan kan ons maar binnegaan.”
Weer lig die blou oë na syne op. “Ek was eintlik op pad om my motor te verwyder. Matrone het my daarop attent gemaak dat ek op u plek staan. Ek is jammer. Ek was nie bewus daarvan nie. Ek sal dit, sodra ek ’n kans kry, wegneem.”
Piet Venter kyk vinnig na sy kollega. Dis ’n slegte begin. Ben is heilig op daardie koelteplek. Maar tot sy verbasing knik sy kollega net styf met die kop. Hy lyk egter glad nie vriendelik nie, en die superintendent kyk verskonend na suster Roux wie se kalm gesig glad nie verraai dat sy ook daarvan bewus is dat sy sommer vanuit die staanspoor in Ben Roux se slegte boekies is nie.
Later, in die teater, kan Piet Venter egter nie verklaar wat presies aan die gang is nie. Dat daar ’n atmosfeer in die operasiesaal sou wees, het hy en die res van die personeel verwag. Dat die nuwe teatersuster binne ’n halfuur in trane sou wees of duidelik senuweeagtig instrumente sou laat val, sou niemand verbaas het nie.
Ben Roux en sy assistente stap egter in ’n teater in wat lyk asof suster Eloff self alles in gereedheid gebring het. Die arendsblik wat oor die instrumenttrollie gaan, mis niks en vermis ook niks. As sy lippe agter die masker verbete op mekaar sluit, sien niemand dit nie, maar almal weet intuïtief dat die chirurg se oë vandag ekstra skerp gaan wees. As die nuwe suster daarvan bewus is dat sy eintlik ’n vuurdoop ondergaan, wys dit nie in haar kalm bewegings en stem nie.
Toe sy haar plek langs hom inneem, kyk die blou oë rustig terug.
“Gereed?”
“Gereed.”
Sy handpalm lê oop en sonder dat hy daarom hoef te vra, word die verlangde instrument in sy hand neergesit. Elke keer wat die hand oopsprei, word die regte instrument daarin geplaas – sonder ’n woord, sonder dat ’n geluid agter ’n masker opklink. Net een keer is daar ’n kort onderbreking.
Die gehandskoende hand sprei weer oop en ’n dowwe bevel klink op. Net ’n oomblik aarsel die nuwe suster terwyl haar blik vlugtig oor die oop buik gaan. Dan word ’n ander instrument in sy hand geplaas.
“Ek het gevra vir ’n …”
“Ek weet. U het u verspreek.”
Hy kyk af, staan ’n oomblik stil, gaan dan weer voort. Die suster wink met haar oë en die junior vee die sweet van die voorkop af weg sonder dat die hande se bewegings verstil.
’n Rukkie later stroop Ben die masker van sy gesig af en Piet Venter kyk hom stip oor die narkotiseurtrollie aan.
“Voel jy sleg, Ben? Jy is bleek.”
“Nee, dis net dat ek laas nag nooit geslaap het nie. Sal jy toemaak, Jan?”
Jan van Deventer knik en die groot gestalte beweeg in die skropkamer in. Die pasiënt word uitgestoot en vanuit die skropkamer se deur sien hy die suster sistematies rondbeweeg om die teater weer in gereedheid te bring. Nie een keer kyk die gemaskerde gesig in sy rigting nie. Sy doen haar werk asof sy totaal onbewus is daarvan dat iemand elke beweging van haar staan en dophou.
Tog is sy verplig om na hom op te kyk toe sy die skropkamer binnekom. Weer ontmoet hul oë, en duidelik kan sy die boodskap in syne lees: Wat soek jy hier? Wat het jy hier kom maak, hiér in my heiligdom?
“Mag ek asseblief verbykom, dokter?”
“Ekskuus.” Hy staan opsy, intens bewus van haar nabyheid toe haar mou liggies teen sy elmboog skuur. Hy lyk meteens oorbodig en onbeholpe in sy eie koninkryk. Hy sien hoe sy uitstrek om iets van ’n rak af te haal. “Waar het jy jou opleiding ontvang?”
“In die stad.”
“In my ou hospitaal?”
“Ja.”
Stil staan sy voor hom, wil weer verbykom. “Hoekom?”
“Hoekom nie?”
Weer is dit asof hul oë mekaar
