het nog altyd maar net goedig gelag wanneer hulle aan hom begin karring, maar dis of dit vanaand moeiliker is om ontwykend te wees. “Met wie sal ek tog trou, oom? Al wat vroumens is, is bang vir my!” Hy lag grimmig. “Hulle dink almal ek is ’n nors buffel.”
“Dis nou twak daardie,” laat tant Miemie heftig hoor. Daar kan nie ’n mens bestaan wat nié van Ben hou nie, glo sy. Dat hy wel, veral aan die begin, elke vroumens wat enigsins na sy kant toe gekyk het goed op hul plek gesit en hulle vir ewig die skrik op die lyf gejaag het, weet sy nie. Al wat sy weet, is dat Ben geen belangstelling in die vroulike geslag getoon het nie. Behalwe miskien vir Josephine. Maar Josephine is nie die regte vrou vir hom nie, het tant Miemie klaar besluit. Sy is nou wel haar eie kleinkind, maar sy sal nie graag wil sien dat Ben ernstig met haar raak nie.
Sy is amper erger oor Ben as oor haar eie kroos, terg haar kinders haar altyd, en dis ook glad nie so ver van die waarheid af nie. Van kleintyd af het sy ’n besonder sagte plekkie vir Ben Roux gehad, en dit was vir haar ’n groot skok toe hy ’n paar jaar gelede skielik op Rondekuil opgedaag het, sonder vrou en met ’n blink hardheid in sy oë wat haar nie mislei het nie, maar waaroor sy liewer die swye bewaar het.
Deesdae sien sy nie meer so dikwels daardie hardheid in sy oë nie. Die ergste seer is aan die verbygaan. Dié dat sy deesdae moed het om hom al meer en meer in die rigting van vrousoek te begin dwing.
“Dis net Josephine wat miskien vir my sal kans sien,” hoor sy Ben droog sê. “Sy is parmantig genoeg!”
“Nee, nie Josephine nie,” laat tant Miemie vinnig hoor. “Dit sal maar net ’n herhaling wees van …”
Sy swyg vinnig, maar albei mans weet wat sy wou sê en Ben se glimlaggie verdwyn.
Skielik is die ou hardheid terug in sy oë. “Nee, tant Miemie. Daar sal nooit ’n tweede keer wees nie. Nie vir Ben Roux nie. Ek stamp my kop net een maal aan dieselfde klip. Wat meer is,” en hy probeer glimlag, “soos oom Jors sê, ek raak al grys. Hoekom sal ek nou ’n sukses maak van iets waarvan ek, toe ek jonger was, ’n totale mislukking gemaak het? Nee, tant Miemie, om te trou, moet jy kan vertrou en … ek sal nooit weer kan vertrou nie.” Hy staan op. “Waar is daardie blik beskuit wat ek belowe is? Ek moet gaan.”
Buite loop hy Hennie raak, oom Jors se kleinseun wat saam met hulle bly en op die ou familieplaas boer.
Hy kyk die jonger man tergend aan. “Hennie, jy het my darem lelik in die steek gelaat.”
Hennie de Waal kyk hom verward aan. Hy is wel met agt jaar hierdie man se junior, maar hulle is groot maats. “Hoe so?”
“Kon jy nie ’n plan gemaak het met suster Eloff dat sy op Rondekuil bly nie? Ek verloor ’n goeie teatersuster in haar. Hoekom is julle jong boertjies so swak?”
Hennie lag en dis sy beurt om te terg. “Nee, ek het gedink ek sal jóú maar eerste kans gee!” Hy sien hierdie soort tergery staan Ben glad nie aan nie, en vervolg dan vinnig: “Goed. Ons kan tot ’n vergelyk kom. Kry ’n oulike opvolger vir suster Eloff en ek sal kyk wat ek aan die saak kan doen!”
Maar toe Ben eindelik in sy eie sitkamer in ’n stoel neersak, is sy gesig stroef.
“Die mens is nie vir alleen bly gemaak nie,” hoor hy tant Miemie weer sê en hy sug. Sy is reg. Natúúrlik is sy reg, maar …
Dis nou byna vyf jaar …
Sy kop sak tussen sy hande in. Vyf lang, eensame jare. Miskien is hy ’n gek. Hoekom laat hy sy lewe so sinneloos verbygaan? Of nie sinneloos nie, want sy werk is nog altyd die kragaar van sy lewe, maar tog, soos oom Jors gesê het … hy begin al grys word.
Asof oornag het hy besef dat die edel beroep waarin hy staan en waaraan hy toegewyd is, nie meer genoeg is om alles in hom te bevredig nie. Die mens is nie vir alleen bly gemaak nie, sê tant Miemie. Nee, hy is nie. Hy is vir ’n lewensmaat gemaak. Die mens is in ’n paar gemaak, om saam te lewe, saam te werk, kinders te hê …
Om dinge saam te doen … Maar sy ervaring was die teenoorgestelde. Hulle kon nie saam dink, saam doen, saam voel nie. Nee. ’n Mens moet kan vertrou as jy gaan trou. En hy kan nie vertrou nie, sal nooit weer glo nie. Nooit weer nie.
Die telefoon se gelui laat hom opskrik.
“Ag, dokter, kom tog gou! Ek dink Santjie is nou rêrig aan die gang!”
“Goed, Nols. Ek is nou daar.”
Daar lê ’n bitter trekkie om sy mondhoeke. Om saam kinders te hê … Santjie is “aan die gang”, maar ’n erfgenaam is nie vir hom, Ben Roux, beskore nie. Hy is net daar om ander se kinders in die wêreld te help bring.
Terwyl Ben op daardie oomblik met sy lewenstaak besig is, skakel Herman Henning die motor se enjin af en kyk oor die stad se liggies uit.
“Wat is jou planne ná die eindeksamen?”
Marlene het hierdie vraag verwag, maar het nie ’n antwoord gereed nie. Deur die jare was daar altyd ’n vae voorstelling in haar kop: Sodra sy klaar is met haar opleiding, sal sy na Ben gaan, hom vertel dat sy nou sy taal kan praat, sy wêreld ken; dat sy oorgestap het soos hy van haar verwag het. Maar presies hoe sy te werk sou gaan, het sy nooit duidelik uitgeredeneer nie. Maar nou het die tyd aangebreek en sy weet nie wat om te doen nie. Sy kan tog nie net na Rondekuil ry nie, sy spreekkamer binnestap, haar epoulette voor hom op die lessenaar neersit met Tinkie daarnaas en sê: Ek is nou ’n gekwalifiseerde verpleegster en hierdie is jou kind. En dan verwag dat hulle daar en dan die drade weer moet optel asof vyf jaar nie verloop het nie! Sy weet nie eens of dit moontlik sal wees om die drade weer op te tel nie. Wat as hy intussen weer getroud is?
In die verlede het sy nog altyd van hierdie gedagte weggeskram, maar nou kan sy nie langer weier om die moontlikheid te erken nie. En as dit so is … Sy vertoon bleek en gespanne in die flou lig van die maan en sy voel sy arm om haar gaan.
“My arme meisie, hoekom martel jy jouself so met die verlede? Gister is verby. Vergeet nou daarvan en gee my ’n kans om jou gelukkig te maak. Jy weet hoe lief ek vir Tinkie is en …”
“Nee, Herman. Dit sal nie regverdig teenoor jou wees nie, nie terwyl gister nog so deel van my is nie.”
“Dan is jy nog altyd oortuig dat jy Ben Roux liefhet en hom wil terughê?”
“Ek weet nie,” sê sy saggies en verberg haar gesig teen sy bors. “Ek weet nie meer wat nie! Maar ek weet ook dat ek nie nou vir jou kan ja sê nie, nie voordat ek …”
“Nie voordat jy Ben Roux weer gesien het nie,” vul hy aan en sug.
“Ek is jammer, Herman,” fluister sy skuldig teen sy bors. “Ek wil jou nie seermaak nie. Jy was ’n wonderlike vriend die afgelope maande. En ek het vir jou lief geraak, maar …”
“Maar nie só lief soos wat jy Ben Roux gehad het nie,” vul hy weer aan en lig haar gesig na hom op. “Marlene, besef jy dat jy tot die ontdekking kan kom dat jy hom afgesterf het, dat jy die afgelope jare ’n skim in jou hart omgedra het?”
“Ek besef dit, Herman, maar hoe sal ek sekerheid kry anders as om … om hom eers weer te sien?”
“Hoe het jy gedink gaan jy dit doen?” wil hy weet, en weer voel sy ’n teerheid in haar opwel jeens hierdie man. As dit nie vir Ben Roux en gister was wat nie wil verbygaan
