Fat midde an.
(s) Dü sweest ja al.
(a) Wat ik von dik nich seggen kann.
(s) Den Telgen härre ik uk noch afesnetten.
(a) Kumm man her, dü kannst mik helpen.
(s) Hast dü noch nich Fieerabend?
(a) Ik häbbe et nich sä güt, wie dü.
Ik kume bie twei Minschen vorbie, de sik wat vartellet. Ik segge: „Güen Dag.“ Nah ne Wiele kume ik tärügge, de twei sünd noch bien Vartellen oder Akkedieren. Da rutschet et mik üt mienen Munne: „Schall ik jüch en Stähl bringen?“ – As Antwort kummt: „Wat schöllt wi denne mit einen?“
Kummt en woans hen, wo et wat tä Eten oder tä Drinken gift, kann en seggen „Na, smecket et?“, oder uk „Lat et jüch man smecken.“ – As Antwort häbbe ik ehöert: „Sett dik man en half Stiege Stunnen!“ (1 Stiege besteht aus 20 Garben.)
As Inladunge tän täfaten see de Herre: „Nü nehmet jüch hen un krieget jüch her.“ Mit Ugentwinkern keim mal hinderdor: „Aber richt’ jüch nich nah üsen Vader, de fat mannichmal en bettschen dulle tä.“
Wenn sik wecke nich ütstahn könnt, denne kieket se sik nich an un gahet stillswiegend anenander vorbie. Se segget sik noch nich mal de Dagestied.
De Wochen-Dage
Mit en Mandag fängt hütigen Dages de Woche an, miene Mudder see allemal: „Nü geiht dat Sebben-Dage-Rennen weer lus.“
Dinsedags is in veele Dörper de Singabend. Früenslüe un Mannslüe gahet da hen. Se vartellet sik wat un se drinket wat, damidde de Strote nich sä dröge is, un denne geiht dat Singen lus. Danah denne, wenn se nah Hüs gahet, denne vartellet se noch wat. Singen is ja erst weer an den nächsten Dinsedag.
De Middewochen, is en Dag, de nich varlustig gahn dört. Dat gröttste Beleefnis is denne in Brönswiek up den Hagenmarkte – middags Klocke twölwe. Denne word da – mit ne grute Hackebore – de Woche midden dor edeilt.
Dönnerdags is Training – up den Sportplatze oder uk an de Theke. Vor allen kann en da noch mal dornehmen, wat bie den lesten Punktspeel nich sä geraen was.
Friedags lätt sik de Arbeitswoche von hinden ankieken, dat is ja al allemal wat. De Friedag is aber uk datä da, sik klor tä weern, wat denn an den Wochenenne angahn schall.
An den Sönnabend steiht sä veelet an: Von Inköpen ober Stratefegen bet Reinemaken. Dabie mott man sik – denne un wenne – uk mal den Sweet afwischen. In de Abendtied is Baen aneseggt, dat heite Baewater kummt hüte üt den Waterhahn, nich mehr üt den Kettel in de Waschköke.
De Sönndag: En bettschen länger slapen? Lange freuhstücken? Mit einen Male is al „Bim-Bim-Bim“ tä höern, et lutt, Klocke teihne is Kerke. – Ach, an en Sönndag kann en sä orig mal de Fäute lang maken. Oder: Is woans wat lus? Wo wüllt wi wat kieken? Bie üsch gift et jeden Dag wat antäkieken un midde tä maken.
Dat erste halbe Johr
In den Jannewar is ofte Ies un Snie, Snie-Schüffeln is mannigmal nödig. Seggt en Mannsminsche: „Beut den Snie doch an!“ Seggt de andere: „Un wenn de ganze Snie varbrennt, de Asche blift üsch doch.“
In den Feberbor was freuher Faßlabend, mit Maskerade an en Abend. An den Dage was aber al Wegevarpachten, de Zickenbüern häbbet sik darumme eretten: „Dü wutt mik umme fuffzig Pennige oberbeien? Den Weg hat üse Vader al veele Johr ehat un nü wutt dü mik den wegnehmen?“ – „Lichtmeß (tweiten Feberbor) hell un klor, bringt den Büern en güet Johr.“
„De März maket uk mal en Scherz“, häbbet wi as Kinner eseggt. De März is aber de Freuhjohrsmunat, de ersten Blämen steket de Näse rüt, de Voggels sünd weer da, de Dage weerd länger.
„De April, de maket, wat hei well.“ Tja, dat is de Witterunge, de maket, wat se well. Nah de Stille Woche mit Greundönnerdag un Stillen Friedag fallt mehrstens Ustern in düssen Munat. De Usterhase bringt de Ustereier. En grutet Beleefnis is dat Usterfüer. Füer is uk, et is en grutet Füer, aber dat Beleefnis is ja doch wiet mehr: Dat Eten un Drinken an de Büden smeckt un smeckt un smeckt. Da dript en denne, Lüe, de en dat ganze Johr noch nich eseihn hat.
De Mai fängt mit en Fieerdag an, is wichtig. Ne düchtige Makeriee is dat „Mai-Anslagen“ in de Nacht up Pingsten. En origen Berken-Telgen mott dat al wesen, wat dat Meeken ant Finster kriegt, aber nich Limmiken-Mai. In wecke Dörper maket se uk Eier-Braen un uk noch süss wat. – Mai, Mai, Mai, de Katte leggt en Ei.
De Juni, noch is Spargeltied – aber an Johannig (veier-un-twintigsten Juni) is se tä Enne. Tän Spargel-Steken brüket man en Mest, veele Lüe steket den Spargel mit de Gabel un lat ne sik güt smecken. – Freuher häbbet de Lüe „Johannig“ efieert, denne „Schiebescheiten“ un hüte is et „Volksfest“.
Dat tweite halbe Johr
In den Juli sünd Ferien, de Lüe gahet noch mehr int Auebad. De Meihdöschers brummet al, freuher gaf et dafor veel swore Arbeit for veele Lüe: Mit de Seßel meihen, afrapen, de Garben tähupe binden, upstiegen, en poor Dage danah denne up den Wagen laen, nah de Döschemaschine hen, dat Struh in de Schüne efäuhert un inebanset. Dat Kaf noch halen. – Un dat allens veier Mal: Bie den Gasten, den Habern, den Weiten un den Roggen.
An einen Dage härre de Schälmester efragt: „Wer kennt denn Bienöme von üse Munatsnöme?“ – De „heite Juli“ un de „nebbelige November“ kreeg hei tä wetten un nü uk: „De dumme August!“ – „Dü bist aber detsch“, see hei denne, „de Dumme August, dat is doch ne Zirkusfigür, da stikt doch en Minsche inne.“
In den September is Kartuffelroen aneseggt. Da was et doch in den Freuhjohr ewesen, dat de lüttsche Junge efragt hat: „Upa, worumme blämet düsse Kartuffeln witt un de andern bla?“ Un Upa härre eseggt: „Dat eine sünd de Slühkartuffeln un dat andere sünd de Soltkartuffeln.“ Da füng de lüttsche Junge an mit Brammen, slurchtsche un brummele endlich: „Ik ete doch sä geern Bratkartuffeln un de schall ik nü nich mehr kriegen!“
Oktober: „De Wind, de weiht, de Hahn, de kreiht.“ Et is Tied, den Drachen weer her tä kriegen, tja, de Fahmt/de Snär is nich mehr mehr tä finnen. Mudder süht et in, ne niee lange Lienig mott her. Nü lus. Von huch in de Luft kikt de Drachen up üsch dal.
De November is de düsterste Munat, nebbelig is et, et früst, inbeuten mott man. Et gift brünen Kuhl tä eten, uk wenn et den „Brünenkuhl-Sönndag“ (Buß- un Bettag as Fieerdag) nich mehr gift. Nah den „Doigen-Sönndag“ geiht et up ne niee Tied tä, up de Adventstied.
De Dezember is de Wiehnachtsmunat. Aber al an den fofften stellet de Kinner öhre Stebbel int Finster, de Nikelaus schall wat rindän, freuher keim hier aber de Aschenklötter. An den Hilligen Dag mösste Heu an dat Hoffdor heneleggt weern, damidde de Peere von den Wiehnachtsmann wat tä freten härren un darumme de Wiehnachtsmann veel Tied härre, umme de Geschenke aftälaen. –
Wenn et Silvester früst un snieet, denne is Niejohr nich mehr wiet.
Fief
