курдук суох.
Бу күннэргэ тойонньут, таайааччы, быһаарааччы, сүбэлээччи эрэ элбиир. Хаар маҥан баттахтаахтар, нэһилиэк кырдьаҕастара: «Үчүгэй буолан сүппэт, өлөн сүтэр», – диэн тойоннууллар.
– Сыгынньах кырдьаҕаһы ыҥыран, көрүү көрдөрөн көрбүт киһи… Кини ыйдар ыйыа, буллар булуо этэ, – диэн оҕонньоттор Харатаайапка сүбэлииллэр.
«Сүтүктээх сүүс аньыылаах» диэн саха өһүн хоһооно баар. Харатаайаптаах: «Сыгынньах ойуун оҕобутун булан биэриэ», – диэн эрэллэрэ күүһүрэр.
Биир күн Харатаайап кулуба икки ыҥыырдаах ат сиэттэриилээх, биир киһи арыалдьыттаах хоту Сыгынньах ойууннаахха барда. Сарсыарда, дьиэтиттэн аттанарыгар, ып-ыраас халлаан күн ортотуттан киэһэ өттүгэр тыалырда. Сотору-сотору аарыма холоруктар маһы-оту сөрөөн, өрө ытыйан аастылар. Сэмэн Уйбаанабыс хас холоругу барытын Сыгынньах ойуун абааһытыгар балыйан, тугу эрэ уоһун иһигэр ботугуруу истэ. Сотору соҕус буолаат, хоту диэкиттэн хара былыт өрүкүйэн тахсан күнү хаххалаан кэбистэ, тыал күүһүрдэ. Харатаайап итини эмиэ Сыгынньах ойуун абааһыларын оҥоһуулара дии санаата.
Суол аттыгар турар хохудал маска Сыгынньах ойуун эмэгэтэ кыбытыллан турара мас тыалтан хамсаатаҕын аайы араастык хаахыргыыр. Сотору-сотору ойуун куоҕастара, өксөкүлэрэ даллаһан тураллара көстөллөр. Икки ааттаах ойуун олорор сирдэрэ чугаһаабыта илэ-чахчы биллэн барда. Манна Сыгынньах ойуун кэргэнинээн Алыһардаах удаҕанныын олороллор. Кинилэр тустарынан эҥин арааһы барытын кэпсииллэр! Харатаайап Сыгынньах ойуун туһунан соторутааҕыта истибит кэпсээнин өйдүү түстэ:
«Сыгынньах ойуун хоту, Өлөөн өрүһүгэр, түүлээх атыылаһа сылдьан, биир ыалга хоно киирбит. Бу ыал кэччэгэйдэринэн аатырбыт дьон үһү. Ампаардарыгар биир атах эттээхтэрин, хоноһолоруттан көҥөнөн, киллэрбэтэхтэр, эттээбэтэхтэр. Киэһэ сылбархай ууну эрэ оргута туруорбуттар. Ону көрөн олорон, Сыгынньах ойуун эппит:
– Хайа, аһыыр аскыт суох дуу?
– Суох, – дэспиттэр дьиэлээхтэр.
Сыгынньах ойуун, олорбохтоон баран, туран уот иннигэр кэлбит.
– Аччык хонуохтааҕар, быстыахпыт дуо, мин эппин сиэтэхпит дии, – диэбит.
Дьиэлээхтэр, Сыгынньах ойуун туох этин эппитин өйдөөбөтөхтөр. Эт сиэхпит диэн, хата, бэркэ үөрбүттэр.
– Эт эттиир маскытын киллэриҥ эрэ.
Дьиэлээхтэр үөрүүлэрин кытта эт эттиир мастарын киллэрэн биэрбиттэр.
Сыгынньах ойуун эттиир маһы сиргэ уурбут. Олоппоһун ылан ол аттыгар олорбут уонна хаҥас атаҕын уллук сутуруотун устубут, онтон, быһаҕын ылан, буутун төрдүнэн быстан барбыт. Дьиэлээхтэр, куттанан, оһохторун төрдүгэр түспүттэр. Сыгынньах ойуун, бэрт түргэнник атаҕын быһан эт эттииргэ уурбут уонна сүгэни ылан эттээбит. Улахан алтан солуурга уу сылыйан сыыгыныы турарыгар атаҕын этин толору симэн баран, туус ылан бырахпыт уонна, аҥаар атаҕынан кылыйан, ороҥҥо баран олорбут.
Сотору эттээх солуур оргуйан эриэнинэн-бураанынан көрүтэлээбит, өрүтэ ыһыахтаммыт. Дьиэ иһигэр буспут
