хороҕоччуйан көстөр. Аттаах дьон, түргэн соҕустук сиэллэрэн, дэриэбинэ арҕаа баһыгар ыраас сиргэ тахсаллар. Сүөдэр онно өйдөөн көрбүтэ: Малаанай Ньукулай Березкин үрээнньиктиин Дьаакыбылаптаах диэки тэптэрэн эрэллэр эбит.
Ону көрөн, Сүөдэр кэлиэх-барыах сирин булбат, аны көрүөхтэрэ диэбиттии, түҥнэри хайыһар. Маайа Сүөдэр тоҕо тохтообутун, тоҕо киэр хайыспытын билбэт буолан:
– Сүөдэ-эр!.. – диэн ыйытан эрдэҕинэ, Сүөдэр икки илиитинэн: «Саҥарыма!» – диэн сапсыйар.
Малаанай Ньукулай уонна үрээнньик Березкин көстүбэт буолбуттарын эрэ кэннэ Сүөдэр тоҕо куттаммытын Маайаҕа этэр:
– Малаанай Ньукулай Бэриэскин үрээнньиги илдьэ барда дии.
Сүөдэрдээх Маайа, күрээн иһэр дьон быһыытынан, саҥата суох тиэтэйэ-саарайа хаамсан иһэллэр. Ол баран истэхтэринэ эмискэ кынат тыаһа сырылыыр уонна кинилэр аттыларыгар чыычаахтар кэлэн олоро түһэллэр.
Айанньыттар: «Чыычаахтар туохтан бу курдук куттаннылар?» – дии санаан көрө түспүттэрэ: бороҥнуҥу өҥнөөөх кырбый, кырдыргыы-кырдыргыы, үөһэ эргийэ көтө сылдьар эбит. Маайалаах Сүөдэр көрөн турдахтарына, хонууттан көтөн тахсыбыт биир чыычааҕы кырбый обургу, икки кынатын кыптыыйдыы туттан, супту сурулаан түһэр да, харбаан ылар уонна дулҕа үрдүгэр олоро түһэр.
Кырбыйтан чыычааҕы быыһаары, Маайа хаһыытыы-хаһыытыы сүүрэр. Кырбый кини чугаһаабытыгар өрө көтөн тахсар. Дулҕа үрдүгэр болоорхой өҥнөөх күөрэгэй чыычаах төбөтүн көтөҕө сатыы сытар. Маайа чыычааҕы ытыһыгар ылан олордор. Чыычаах, тумсун атытан, салгыны эҕирийэ сатыыр. Кини көхсүттэн Маайа ытыһыгар кып-кыһыл ыраас да ыраас хаан таммалыыр.
Сүөдэр кэлэн, кырбый туппут чыычааҕын көрөн турар Маайаҕа аргыый аҕай этэр:
– Аан дойду үрдүгэр бары-барыта ити курдук…
Маайа өлөөрү сытар чыычааҕы улаханнык аһына саныыр. Чыычаах сордоох, төбөтүн көтөҕө сатаан баран, хамсаабат буолан хаалар. Маайа күөрэгэйи дулҕа быыһыгар буорга көмөн кэбиһэр.
– Мин чыычаахтарга ымсыырар этим: көтөр кынаттаах буоланнар, туох да күрүөтэ-хааччаҕа суох киэҥ халлааҥҥа көҥүл көтө сылдьаллар дии санаан, – диир Маайа мунчаарбыттыы. – Онтукам баара, кинилэр эмиэ кыраларын, кыамматтарын тутан сииллэр эбит…
– Баайдар, мин санаабар, эмиэ ити кырбый курдуктар, кинилэр кыра-дьадаҥы дьон хара көлөһүннэрин супту уулууллар, – диэн Сүөдэр ис санаатын Маайаҕа кэпсиир. Кини урут хаһан да бу курдук киэҥник ырыта санаабат этэ. Ити санаа кини Маайаны кытта кэпсэппититтэн хайдах эрэ бэйэтэ үөскээн таҕыста. Кини «баттанабын», «атаҕастанабын» дии саныыра урут да элбэх этэ. Ол гынан баран урут ону барытын «оҥоһуум оннук буоллаҕа» диэн быһаарара.
– Сүөдээр, мин кыра эрдэхпинэ Аркадий Романович диэн сыылкаҕа кэлбит нууччаҕа үөрэнэ сылдьыбытым. Кини миэхэ этэрэ: «Төрүүрүгэр киһи киһиттэн туох да уратыта суох: баай даҕаны, дьадаҥы даҕаны», – диэн.
– Оччоҕо тоҕо сорох баай, сорох дьадаҥы буоларый? – Сүөдэр ыйытар.
– Маҥнай
