курдук сымыйанан «биэксэл» оҥорон биэрбиппит… Биллэн турар, баай кулуба оннук кумааҕыта суох, кыыһын биэрбэт буоллаҕа дии…
Березкин үрээнньик, өйдүү сатаан баран, илиитинэн сапсыйан кулубаны тохтотор.
– Хамначчыт… кулуба кыыһа… биэксэл… – өйдүүр суох!
– Э-э, – Дьаакыбылап тугу эрэ нууччалыы этээри гынар да, кыайан эппэт. – Мин, баранчаак – Сүөдэркэ, – өйдүүр? – диир кини өр соҕус олорбохтоон баран. – Кини кэргэн ылаары Бүлүү кулубатын кыыһыгар барбыта, – өйдүүр?.. – Ол кулуба кыыһа: «Мин барбат», – диэн сапсыйбыта, – өйдүүр?.. – Мин онтон, ол кыыһы саатырдаары, хамначчыт уолбун ыыппытым, – өйдүүр?..
– Вот это ловко!.. Хайдах ол буолла, мин билэр наада!
– Хамначчыт мин оҕом Сүөдэркэ сирэйин бэҕэһээ кымньыынан быһа охсон кэбистэ… Сүөдэркэ! Киирэн, үрээнньик тойоҥҥо сирэйгин көрдөр эрэ!
Сылластыгас Сүөдэркэ, айакалыы-айакалыы, көппөччү иһэн тахсыбыт иэдэһин ытыһынан саба туттубутунан, утуйар хоһуттан тахсар.
– Көрөн кэбис, ити айылаах оҥорбут!
Березкин сип-сибилигин аҕай ымайбыт сирэйэ дьэбин уоста түһэр. Тарбахтарын мускуйан лачыгыратар:
– Хамначчыт – кэһэтии наада!
Аны Дьаакыбылап кулуба кыайан өйдөөбөт: үрээнньик тойон Сылгыһыт Сүөдэр кини уолун сирэйин быһа охсубутун хайгыыр дуу, биитэр хамначчыты кэһэтиэххэ наада диир дуу?
Березкин үрээнньик сатаан сахалыы эппэтэҕин өйдөөтө быһыылаах. Олоппоһуттан ойон турар уонна, сип-сибилигин бараары гыммыт курдук, аан диэки хайыһар:
– Хамначчыт ханна баар? Розга биэрии наада!
Дьаакыбылап кулуба, үрээнньик кими «кэһэтии наада» диэбитин өйдөөн, үөрэр. Ол эрээри кини санаатын ситэ этэ илик. Ону этээри, Березкины илиититтэн ылан олоппоһугар олордор.
– Дьыала итинэн эрэ бүппэт, – диэн кини саҥа кэпсээри гынан эрдэҕинэ Сиидэр суруксут киирэр.
Дьаакыбылап кулуба тугу көрдөһөрүн Сиидэр суруксут көмөтүнэн Березкин үрээнньик дьэ өйдүүр.
Кинилэр үһүө буоланнар дьиэ иһиттэн тахсаллар.
– Хайа, нохоо, Сылгыһыт тахсан барбата дуо? – диэн Дьаакыбылап олбуор айаҕар Сылгыһыт Сүөдэр балаҕантан тахсарын көрөөрү кэтээн турар Малаанай Ньукулайтан ыйытар.
– Суох… Букатын көстүбэт.
Березкин, Дьаакыбылап кулуба, Сиидэр суруксут уонна Малаанай Ньукулай буоланнар хамначчыттар олорор балаҕаннарыгар кэлэн киирэллэр. Хамначчыттар саҥа туран чэйдэрин өрүнэн эрэллэр. Сылгыһыт Сүөдэрдээх оронноро хагдаҥ отунан көрөн сытар. Сылгыһыт Сүөдэр да, кини кэргэнэ Маайа да көстүбэттэр.
– Сылгыһыт Сүөдэрдээх ханна барбыттарай? – диэн кулуба дьиэлээхтэртэн ыйытар.
Хамначчыт уолаттар, кыргыттар: «Сылгыһыт Сүөдэр суох дуо?» – диэбиттии, хардарыта көрсөн кэбиһэллэр:
– Суохтар… Ким билэр, ханна бардахтарай?
Толлор Ньукулай, ыстаан эрэр курдук,
