Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz страница 87

Krzyżacy - Henryk  Sienkiewicz

Скачать книгу

Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego.

605

pałączasty — (o nogach) wygięty w pałąk, krzywy (częsta przypadłość u osób dużo jeżdżących konno).

606

Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia.

607

Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem.

608

Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki.

609

Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem.

610

halebardnik — dziś popr.: halabardnik.

611

halebarda — dziś popr.: halabarda.

612

krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.

613

jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego.

614

krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.

615

gwoli (daw.) — z powodu.

616

wełny (daw.) — tu: fale.

617

pątlik — siatka do podtrzymywania włosów.

618

Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.

619

pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.

620

podhalski — dziś popr.: podhalański.

621

zakon (daw.) — prawo.

622

żywie (daw.) — żyje.

623

zrękowiny (daw.) — zaręczyny.

624

pokładziny — położenie się małżonków w jednym łożu w obecności świadków.

625

wedle — tu: obok.

626

mienić się (daw.) — podawać się za.

627

bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce.

628

Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego.

629

gniazdo (przen.) — siedziba rodu.

630

dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek.

631

wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów.

632

kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo.

633

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym.

634

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle.

635

fryzyjski — pochodzący z Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii.

636

Flandria — region rozciągający się wzdłuż wybrzeży Morza Północnego na terenie Belgii, Francji i Holandii.

637

płatnerz — rzemieślnik wytwarzający zbroje płytowe, później także broń białą.

638

Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki.

639

żeleźce (daw.) — grot.

640

szczebrzuch — słowniki podają znaczenie: wiano panny młodej. Sienkiewicz prawdop. skontaminował to ze słowem „brzeszczot”.

641

barć — wydrążony w drzewie ul dla leśnych pszczół.

642

Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły.

643

zaprzeć się (daw.) — zaprzeczyć czemuś.

644

wymiarkować (daw.) — zastanowić się.

645

na porządek (daw.) — porządnie.

646

wprzód, wprzódy (daw.) — najpierw.

647

Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii).

648

glejt (daw.) — „list żelazny”, wystawiona przez władze przepustka, pozwalająca podróżować przez dane terytorium.

649

pacholę (daw.) — dziecko.

650

zrękowiny (daw.) — zaręczyny.

651

krymka — mała, okrągła czapka tatarska, podobna do mycki.

652

hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie.

653

Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego.

654

Zygmunt Luksemburski

Скачать книгу