Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz страница 86

Krzyżacy - Henryk  Sienkiewicz

Скачать книгу

545

kapituła — rada sprawująca władzę w zakonie.

546

rakuski (daw.) — austriacki.

547

Władysław II Jagiełło — (ok. 1362–1434), syn wlk. księcia Olgierda, wielki książę litewski, król Polski od małżeństwa z Jadwigą (1386). Dwukrotnie ochrzczony (przez matkę Juliannę w obrządku wschodnim i przez biskupów polskich przed ślubem w obrządku łacińskim), osobiście dowodził w bitwie pod Grunwaldem.

548

Piotr Wysz Radoliński — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.

549

przedkładać (daw.) — wyjaśniać, tłumaczyć.

550

wedle (daw.) — według.

551

kajać się (daw.) — przyznawać się do winy i jej żałować.

552

pacholę (daw.) — dziecko.

553

nie stało (daw.) — zabrakło.

554

niedziela (daw.) — tydzień.

555

stróża (daw.) — straż.

556

spyża (daw.) — pożywienie.

557

tapczana — dziś popr.: tapczanu.

558

niedziela (daw.) — tydzień.

559

do cna (daw.) — całkiem, zupełnie.

560

zgonić (daw.) — dogonić.

561

plwać — dziś: pluć.

562

piędź — dawna miara długości, ok. 18-22 cm.

563

ninie (daw.) — teraz.

564

pilno — tu: w pośpiechu.

565

Aleksandra Olgierdówna — (ok. 1370–1434), córka wielkiego księcia Litwy Olgierda, siostra Władysława II Jagiełły, żona księcia mazowieckiego Ziemowita IV.

566

zdybać — spotkać.

567

prawić (daw.) — mówić, opowiadać.

568

kuszcze (daw.) — krzaki, chaszcze, zarośla.

569

kasztelan — średniowieczny urzędnik, odpowiedzialny za ściąganie podatków, obronę i sądownictwo na terenie kasztelanii, to jest jednostki administracyjnej średniego szczebla.

570

pofolgować (daw.) — potraktować łagodniej.

571

któren — dziś popr.: który.

572

Anna Danuta — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii).

573

urzec — tu: rzucić na kogoś zły urok.

574

zabaczyć (daw.) — zapomnieć.

575

niedziela (daw.) — tydzień.

576

zara — dziś popr.: zaraz.

577

przepomnieć (daw.) — zapomnieć.

578

słowo zdzierży (daw.) — dotrzyma słowa.

579

driakiew (daw.) — roślina lecznicza, lekarstwo.

580

frasować się (daw.) — martwić się.

581

pasowany — rycerz.

582

samowtór (daw.) — we dwóch.

583

Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły.

584

sierdzić się — złościć się, gniewać się.

585

pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.

586

statek (daw.) — majątek, zwł. ruchomy.

587

folgować (daw.) — traktować łagodniej.

588

zgoła (daw.) — nawet.

589

zali (daw.) — czy.

590

cudny (daw.) — dziwny.

591

Stanisław ze Skarbimierza — (ok. 1365–1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja.

592

doma (daw.) — w domu.

593

do dnia — rano.

594

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle.

595

drzewiej (daw.) — dawniej.

596

Krewo — śrdw. miasto na Litwie, obecnie wieś w powiecie grodzieńskim na Białorusi.

597

kniaź — książę.

598

warować się od czegoś — powstrzymywać się od czegoś, strzec się czegoś.

599

kować (daw.) — kuć.

600

Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski 1412–1423 i poznański 1399–1412, kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.

601

przetowłosy (daw.) — jasnowłosy.

Скачать книгу