Stosunki międzynarodowe. Antologia tekstów źródłowych. Отсутствует

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Stosunki międzynarodowe. Antologia tekstów źródłowych - Отсутствует страница 18

Stosunki międzynarodowe. Antologia tekstów źródłowych - Отсутствует

Скачать книгу

dla wszystkich jego aktorów. Tylko aktorzy posiadający pewne określone cechy mogą pełnić dane role-funkcje. Tylko określone role-funkcje w systemie mają charakter integracyjny, w tym przypadku, w stosunku do ról-funkcji aktorów narodowych nienależących do żadnego z bloków i aktorów uniwersalnych. […]

      Mocno zintegrowany system dwubiegunowy jest stabilny tylko wtedy, kiedy oba bloki są hierarchicznie zorganizowane. Jeśli bloki te są zorganizowane niehierarchicznie, cechować je będzie duża niestabilność, a cały system zacznie się skłaniać ku modelowi słabo zintegrowanego systemu dwubiegunowego. Jeśli tylko jeden blok jest hierarchicznie zorganizowany, to drugi z bloków lub cały system międzynarodowy również zacznie wykazywać tendencję do bycia hierarchicznie zorganizowanym. Z tego względu mocno zintegrowany system dwubiegunowy jest najbardziej stabilny wówczas, gdy oba bloki są hierarchicznie zorganizowane.

      W odniesieniu do mocno zintegrowanego systemu dwubiegunowego należy w pierwszej kolejności zauważyć brak aktorów narodowych niebędących członkami żadnego z bloków. Jest to tautologią, ponieważ system nie może być dwubiegunowy w sposób mocno zintegrowany, dopóki aktorzy nie przestaną funkcjonować samodzielnie albo ich role-funkcje nie przestaną być niezbędne dla działań w ramach tego systemu.

      Druga istotna różnica między słabo a mocno zintegrowanym systemem dwubiegunowym przejawia się brakiem aktorów uniwersalnych lub utratą przez nich ich ról-funkcji. Przyczyny tej sytuacji są oczywiste. Przede wszystkim aktorzy uniwersalni nie mogą mobilizować do działań niezwiązanych z żadnym blokiem aktorów narodowych, ponieważ nie ma takich aktorów. Co więcej, aktorzy uniwersalni nie mogą prowadzić mediacji między aktorami tworzącymi bloki, ponieważ mediacja zawsze zakłada szerszy układ odniesienia, w ramach którego konstruowane są różnice między tymi aktorami. Ponadto wyeliminowanie aktorów narodowych niezwiązanych z żadnym blokiem powoduje, że aktorzy uniwersalni nie mogą już stanowić takiego właśnie „szerszego układu odniesienia”. […]

      Zasady mocno zintegrowanego systemu dwubiegunowego będą zależne od zachodzących w tym systemie zmian, różniąc się od zasad słabo zintegrowanego systemu dwubiegunowego. Znikają zasady regulujące funkcje pełnione przez aktorów narodowych nienależących do żadnego z bloków oraz aktorów uniwersalnych. Zasady mocno zintegrowanego systemu dwubiegunowego będą się więc składać z dyspozycji dla aktorów tworzących bloki, normując cele, jakie aktorzy ci sobie stawiają, oraz ich wzajemne relacje. Zasady te będę również funkcjonować w ramach słabo zintegrowanego systemu dwubiegunowego, ale tylko w odniesieniu do bloków. […]

      Uniwersalny system międzynarodowy może rozwinąć się w konsekwencji rozszerzania funkcji aktora uniwersalnego w słabo zintegrowanym systemie dwubiegunowym. W takiej sytuacji cechy tego systemu będą stanowiły odzwierciedlenie tej spuścizny. […]

      Zasady tego systemu korespondują z jego cechami.

      1. Wszyscy aktorzy narodowi będą próbowali zwiększyć swoje korzyści oraz dostęp do infrastruktury.

      2. Wszyscy aktorzy narodowi będą dążyć do zwiększenia zasobów i bazy produkcyjnej systemu międzynarodowego.

      3. Jeśli zasady nr 1 i zasady nr 2 nie da się pogodzić, to zasada nr 1 zostanie podporządkowana zasadzie nr 2. Jeśli zaś realizacja zasady nr 1 będzie zagrażać minimalnym standardom aktora międzynarodowego, zostanie ona podporządkowana wymaganiom warunków bazowych (ascriptive base), którymi dysponuje całe społeczeństwo.

      4. Wszyscy aktorzy będą osiągać swoje cele w sposób pokojowy. Nie będą posługiwać się siłą lub groźbą użycia siły.

      5. Osoby pełniące role-funkcje w organach systemu międzynarodowego będą podejmować decyzje zgodne z wymaganiami tego systemu. Nie będą zmieniać swoich decyzji tak, aby były one zgodne z partykularnymi lub bazowymi kryteriami odpowiadającymi aktorom narodowym, do których należą. […]

      Hierarchiczny system międzynarodowy może mieć charakter niedyrektywny lub dyrektywny. Niedyrektywny system międzynarodowy działa zgodnie z zasadami charakterystycznymi dla demokracji. Dyrektywny system hierarchiczny wykazuje cechy autorytarne.

      Hierarchiczny system może zostać narzucony siłą systemowi dwubiegunowemu lub uniwersalnemu. W takim przypadku bardziej prawdopodobne jest, że będzie miał charakter dyrektywny niż niedyrektywny. Może też wyewoluować z systemu uniwersalnego – wówczas będzie miał raczej charakter niedyrektywny.

      System hierarchiczny to system polityczny, który oddziałuje na ludzi w sposób bezpośredni, jakkolwiek występują w nim też pośrednie szczeble organizacyjne. Niemniej aktorzy narodowi w tym systemie tracą swoją podstawową rolę-funkcję, która polega na przekazywaniu zasad systemów narodowych. Aktorzy narodowi będą stanowić jednostki terytorialne podległe systemowi międzynarodowemu, a nie niezależne systemy polityczne. Zasady narodowe staną się zaś stosunkowo zunifikowanymi pochodnymi zasad międzynarodowych, chociaż możliwe będzie dostosowanie ich do specyficznych uwarunkowań lokalnych. W systemie hierarchicznym integracji podlega więcej funkcji niż w ramach systemu uniwersalnego.

      Podczas gdy zasady systemu uniwersalnego, wskazujące, że aktorzy tego systemu powinni dążyć do zwiększania swoich korzyści i dostępu do infrastruktury, są skierowane przede wszystkim do aktorów terytorialnych, odpowiadające im zasady systemu hierarchicznego są przekazywane w głównej mierze aktorom funkcjonalnym, takim jak związki zawodowe, organizacje przedsiębiorców, policyjne czy medyczne.

      Chociaż te „grupy interesów” są do pewnego stopnia zorganizowane terytorialnie, to jednak powiązania funkcjonalne pomiędzy terytorialnie rozproszonymi grupami są i tak ważniejsze niż powiązania łączące grupy pełniące różne funkcje, ale znajdujące się na tym samym obszarze terytorialnym. To właśnie grupy pełniące podobne funkcje będą najczęściej tworzyć koalicje i inne porozumienia w celu osiągnięcia określonych celów politycznych.

      Zasady systemu hierarchicznego będą legitymizować strukturę i funkcje systemu hierarchicznego oraz integrować role-funkcje i wartości tej samej „rodziny” systemów, tworzących system hierarchiczny lub należących do niego. System ten będzie systemem solidarnym, a korzyści i dostęp do infrastruktury będą zależeć od kryteriów tego systemu. […]

      System weta jest systemem międzynarodowym szczególnego rodzaju. Przypomina Hobbesowski stan natury, w którym interesy wszystkich aktorów są ze sobą całkowicie sprzeczne – prowadzą wręcz do konfliktu – ale jednocześnie każdy z tych aktorów przestrzega złotej zasady prawa naturalnego, to znaczy nie podejmuje w stosunku do innych aktorów działań, co do których nie chciałby, aby zostały podjęte wobec niego samego.

      Istnieje tylko jeden warunek niezbędny do zaistnienia tego systemu. Warunkiem tym jest posiadanie przez wszystkich aktorów takiej broni, która umożliwiłaby każdemu z nich zniszczenie każdego innego aktora, który go zaatakuje, nawet jeśli aktor ten nie będzie wówczas w stanie uchronić się przed zagładą. Nie ma wątpliwości, że w takim systemie aktorzy mogą funkcjonować tylko na jednym poziomie. To, czy będą to aktorzy narodowi, czy tworzący blok, będzie zależało od tego, jak będą zorganizowani w momencie, w którym broń o odpowiedniej sile rażenia znajdzie się w posiadaniu ich wszystkich. W takim systemie nie mogą funkcjonować aktorzy uniwersalni.

      System weta często prowadzi do sytuacji patowych, w których status quo trwa tak długo, jak długo przestrzegane są podstawowe zasady tego systemu. Jeśli wyewoluuje on z mocno zintegrowanego systemu dwubiegunowego, będzie w rzeczywistości zaledwie modyfikacją tego systemu. Jeśli zaś

Скачать книгу