waarop dit neerkom, ja. Ek het nog ’n bietjie geld van my studiepolis oor, maar tant Annie wou my nooit toelaat om losies te betaal nie. Dit gaan heerlik wees om te kan werk en my eie salaris te verdien,” antwoord sy met onderdrukte opwinding in haar stem.
“Ek hét jou verkeerd opgesom,” erken hy, “maar dis julle huis se skuld. Dit moet ’n klein fortuintjie werd wees en dit kos seker baie om in stand te hou.”
“Dit is seker baie werd, maar my oupagrootjie het in sy boedel voorsiening gemaak vir die onderhoud en grondbelasting. Ek en tant Annie het altyd ’n dak oor ons kop gehad, maar ons het nie ’n fortuin om te spandeer nie.” Sy sug verwese. “As dit nie vir die resessie was nie … Werk vir arbeidsterapeute is skaars.”
“Miskien moet ek jou waarsku, Marné: Flaminke-huis is nie ’n plek wat oorloop van liefde en geluk nie. Tant Renate regeer haar huismense met ’n ysterhand, want sy dra die beursie. As die huis en die mense te veel word vir jou, kom loer by ons in.”
Teleurstelling is ’n loodswaar klip wat ’n ewigheid lank val en êrens in haar hart beland. “Ons? Is dit nou jou vrou en kinders?” vra sy gelykmatig.
Hy glimlag. “Beslis nie. Niks sal my ooit oorreed om my vryheid ter wille van ’n vrou prys te gee nie. Ek woon saam met my oupa Lukas en my ouma Kobie by oom Sebastiaan Brandenberg op die eiland.”
“Dan het jy ook op Flaminke-eiland grootgeword?” vra sy. Sy is verbaas oor haar gevoel van verligting omdat Erik ongetroud is. As hy boonop nie belangstel in ’n huwelik nie, beteken dit dat hulle vriende kan wees – en sy het ’n vermoede sy gaan vriende nodig kry op die eiland.
“Nee, in Johannesburg,” antwoord hy. “Oupa Lukas was ’n voorman in een van oom Sebastiaan se fabrieke, waar hy in ’n ongeluk beseer is. Hy het ’n operasie ondergaan, maar sy linkerbeen is effens korter as sy regterbeen, daarom loop hy mank. Oom Sebastiaan was bewus van my oupa se liefde vir boerdery. Daarom het hy die huis van die plaasbestuurder op die eiland laat opknap en sedertdien woon my oupa-hulle daar.”
“Dan is jou oupa tant Renate se plaasbestuurder?”
Hy glimlag flitsend. “Gelukkig nie. Oupa Lukas is nou vyf en sewentig en hy het die ongeluk kort voor sy aftrede gehad. Tant Renate het jare gelede ’n voltydse plaasbestuurder gehad en die huis het lank leeg gestaan. Ek weet nie wat oom Sebastiaan se reëlings met tant Renate is nie, maar hy het die plek en ’n paar hektaar grond gekoop of gehuur. Oupa Lukas hou ’n klompie melkkoeie en slagskape aan en werk graag in sy groentetuin. My ouma Kobie sorg vir die huishouding en bewerk haar blomtuin.”
“En oom Sebastiaan?”
Die uitdrukking op sy gelaat verdonker. “Hy is nou sewentig. Sy siekte het bykans tien jaar gelede begin. Ek glo dis een van die redes waarom hy my oupa-hulle na die eiland toe gebring het: hy wou nie alleen wees nie. Aanvanklik het hy gereeld stad toe gekom, maar die afgelope jare … Ouma Kobie versorg hom.”
“Hou jy ’n ogie oor hulle al drie?” vra sy begrypend.
“Hoe anders? My ouers het in ’n motorongeluk gesterf toe ek ’n seuntjie van drie was. Oupa Lukas en ouma Kobie was nog altyd my ouers én my grootouers.”
“En hulle sal my vriende wees?”
“As jy goed is vir Nicolette, sal hulle goed wees vir jou, Marné. Veral my ouma, want sy mis ander vroue se geselskap. Nicolette kuier graag by haar en vanselfsprekend sal jy saamkom as jy haar oppasster is.”
Sy is bly Erik de Ridder het haar kom haal, dink Marné terwyl sy deur die motorvenster staar. As Vincent Brandenberg haar reeds as ’n diensmeisie beskou, is die kans skraal dat sy met hom oor die weg sal kom. Sy kan uit Erik se beskrywing aflei dat tant Renate ’n tiran is, daarom sal hulle ook nie vriende wees nie. Wie bly oor? Tant Rentia en haar dogter, Ilze. Moontlik beskou hulle haar ook net as ’n betaalde huishulp. Maar oom Lukas en tant Kobie sal haar verwelkom – vir haar en Nicolette – en Erik is klaar haar vriend, al kry sy die gevoel dat sy hom nooit werklik sal ken nie.
Renate Brandenberg druk die koperknoppie teen die muur langs haar bed aanhoudend, wag ’n oomblik lank en stamp toe hard met haar kierie op die vloer. Sy leun uitasem terug teen haar kussings toe sy voetstappe op die trap hoor, en gluur Mathilda Fourie aan toe sy die slaapkamer binneskommel.
“Jy is vet, Mathilda. Jy klim die trap elke dag stadiger op,” smaal Renate toe Mathilda op die gemakstoel langs haar bed neerplof en haarself met ’n geruite sakdoekie koel waai.
“En jy is besete, Renate Brandenberg,” hyg Mathilda boos. “Daar lê jy perdfris en uitgerus op jou gerieflike troon en hiet en gebied al wat leef en beef. Skaam jy jou nie, mens? Jy weet ek het my hande vol met die huishouding en die liewe Nicolette, maar jy geniet dit blykbaar om van jou ’n oorlas te maak.”
“Jy is te familiêr, Mathilda. Net omdat jy van jongs af in my diens is, beteken nie dat jy my op my voornaam mag aanspreek nie. Ek neem aan jou vet het jou gesonde verstand aangetas,” sê Renate snydend.
Mathilda gluur grimmig na die uitgeteerde vrou in die groot bed. In haar jeug was Renate Brandenberg ’n beeldskone vrou wat oor ’n misterieuse, donker skoonheid beskik het, dink Mathilda met ’n heimlike gevoel en genoegdoening. Renate se eens digte, raafswart hare is nou yl en sneeuwit. Haar vel span styf oor haar skedel en die donker oë waarmee sy soveel mans bekoor het, lê gesonke soos twee swart kole in haar oogkaste. Was die smal lippe, toegerank met fyn plooitjies, eenmaal ’n aanloklike mond wat met ’n enkele glimlag ’n man kon betower?
“Die ouderdom is lelik,” sê Mathilda asof sy nie Renate se teregwysing gehoor het nie.
Renate staar haar oorbluf aan, leun nader aan haar en snuif hard. “Is jy dronk, Mathilda? Het jy die kooksjerrie gedrink? Toe jy jonk was en Hans van Vuuren –”
“Ja, ja, ek ken die storie,” val Mathilda haar ergerlik in die rede. “Maar destyds was ek agttien en Hans was die groot liefde in my lewe. Nou is ek ’n vrou van nege en sestig. Ek het te veel verstand om ná een en veertig jaar my nog aan kooksjerrie te vergryp omdat Hans my op die vooraand van ons huwelik in die steek gelaat het. Maar glo my, vrou, ek het ’n duisend ander redes om daagliks emmers vol sjerrie, brandewyn en mampoer te verswelg of om goedsmoeds ’n moord te pleeg.”
“Dreig jy om my te vermoor, Mathilda?” vra Renate.
“Nee, ek praat net om my siel skoon te kry, want ek wil nie ’n maagseer hê nie. Jy is werklik ’n beproewing en ’n oorlas, Renate –”
“Mevrou Renate!” val Renate haar skerp in die rede.
“Mevrou se voet! Ek spreek jou as ‘mevrou’ aan as ons gaste het, maar ek weet en jy weet ek is jou bloedeie kleinniggie,” sê Mathilda vies.
Renate kyk vinnig na die oop deur. “Sjuut, Mathilda! My skoondogter en kleinkinders is onbewus van ons bloedverwantskap.”
“Weet ek dit nie! Vincent behandel my nog sy lewe lank soos ’n tuinslak wat hy onder sy hak kan vermorsel, en Rentia is nie veel beter nie. Ek dink Ilze aard na my kant van die familie, want sy het darem goeie maniere … en Nicolette is ’n ou engeltjie.”
“Waarom ek my klokkie gelui het, is om te hoor of juffrou Marné Jordaan en Vincent nog nie tuis is nie. Ek het Vincent uitdruklik laat verstaan dat my ou vriendin, juffrou Annie Hofmeyr, hom om halfnege vanoggend verwag, want sy moes om halftien na die lughawe toe vertrek. Dis byna elfuur. Vincent ry nooit stadig nie. Hulle behoort
