Renate verbleek merkbaar en kom orent. Haar hande gryp na die laken en komberse oor haar. Nee! Nee, dit kan nie!” Haar koolswart oë vat vlam in haar donker oogkasse. “Waarom het jy my nie eerder kom vertel nie, Mathilda? Is dit nie ter wille van jou dat ek ’n oppasster vir Nicolette wil hê nie? En nou het jy alles verbrou! Wat gaan Marné Jordaan van Vincent dink? Wat gaan sy van óns dink? Bel haar dadelik en dink aan ’n goeie verskoning, Mathilda. En stuur daardie nikswerd Vincent hierheen. Toe, spring!”
“Kyk, ou Renate, my dae van spring is hoeka verby. Wat maak dit saak wat die dogter van Vincent dink? Weet ons nie almal dat hy ’n niksnut en ’n leeglêer is nie?” vra Mathilda droog.
“Tel jou woorde, Mathilda Fourie! Vandag is ek baas, maar as jy my dalk oorleef: die toekoms van Flaminke-eiland en jou eie toekoms is in my enigste kleinseun se hande. Gaan roep hom, Mathilda, voordat ek jou met my kierie takel.”
“H’m,” kom dit van Mathilda terwyl sy orent kom en na die voetenent van die bed beweeg. “Ek weet maar alte goed daar skort niks met jou maer beentjies nie, Renate. Loop kan jy loop, as jy nie te lui was nie, maar hardloop … aikôna! Daarom gaan ek my sê sê voordat ek hier uitstap, vrou. Dis tyd dat jy ophou om siek te speel en die leisels weer behoorlik in jou eie hande neem. Rentia en Ilze is dorp toe, kamtig om kruideniersware te koop voordat die spruite weer afkom, maar wat wed ek jou Rentia kom weer met ’n nuwe rok en ’n paar skoene terug wat sy op jou rekening gekoop het? En dan is daar Vincent. Hy is kamtig jou kroonprins, maar hy het die siel van ’n beeswagter. Hy kan ure lank in die stalle deurbring en kyk hoe die koeie gemelk word, en dis ook al. En Ilze is net in die pad, want sy het niks om haarself mee besig te hou nie.”
“Ilze help my en haar ma en –”
“Om wat te doen? Jy lê soos Haar Koninklike Hoogheid hier op jou troon van ’n bed en laat Ilze so nou en dan toe om vir jou iets voor te lees. Maar ék versorg jou, Renate. Waarom kan Ilze nie gaan werk nie?”
“Moenie belaglik wees nie, Mathilda. ’n Brandenberg-dogter werk nie vir ’n salaris nie. Ek is volkome in staat om my kleindogter finansieel te onderhou,” sê Renate styf.
“So sê jy, maar die matte is deurgetrap en die gordyne –”
“Dis genoeg, Mathilda!” skree Renate en haal hard asem. “My eerste prioriteit is juffrou Jordaan. Vra Vincent om onmiddellik na my suite toe te kom.”
“Ek het jou klaar gesê: hy rits êrens op sy perd rond,” sê Mathilda onbesorg.
“Nou bel dan! Bel juffrou Jordaan en maak verskoning. Dink aan ’n goeie rede waarom Vincent haar nie kon gaan haal het nie. Ek is te ontsteld om helder te dink, anders het ek self gebel.”
“Bog en nonsies, ou Renate. Jy kon nog altyd beter lieg as ek. Gelukkig hoef ek nie vandag Vincent se sondes met ’n leuen toe te smeer nie, want Marné Jordaan is reeds op pad hierheen.” Mathilda merk die verwarring en ongeloof op Renate se gelaat en glimlag selfvoldaan.
“Maar hoe? Saam met wie? Of kom sy met haar eie motor?” Renate glimlag verlig. “Natuurlik, Annie het gesê die dogter het haar eie vervoer, maar ek het haar laat verstaan dat ek nie sal toelaat dat juffrou Jordaan so ver alleen ry nie. Boonop sal sy nie ’n motor hier op die eiland nodig hê nie.” Sy frons en kyk Mathilda vraend aan. “Wanneer is dié reëlings getref? Waarom is ek nie eerder daaroor ingelig nie?”
“Omdat jou kleinseun ’n bangbroek is, vrou,” sê Mathilda reguit.
“Sê jy Vincent is bang vir juffrou Jordaan?” vra Renate onthuts.
“Nee, mens, vir jou. Hy het vir Lukas de Ridder geld geskuld en toe ek gisteraand by Kobie gaan inloer het, het sy my vertel Vincent het toe eindelik Lukas se geld teruggegee. Ek wed jou hy het die brandstofgeld wat jy hom in die hand gestop het, gebruik om sy skuld mee te betaal.”
“Jy het ’n venynige tong, Mathilda. ’n Brandenberg sal hom nooit so verneder om geld by ’n plaasarbeider te leen nie,” sê Renate met ysige hooghartigheid.
“Klim van jou troontjie af, Renate. Die laaste keer toe ek geweier het om vir Vincent geld te leen, het hy Nicolette se spaarvarkie oopgebreek.” Renate verbleek merkbaar, maar bly haar ’n antwoord skuldig. Mathilda vervolg: “Erik de Ridder is gister Johannesburg toe. Vincent het hom gevra om die Jordaan-dogter saam met hom terug te bring.”
“Onbesonne … onverantwoordelik,” prewel Renate en sluit haar oë toe Mathilda haar vraend aankyk.
Mathilda haal haar skouers op en loop uit die kamer. Wat steek Renate vir haar weg? wonder sy. Waarom was dit vir Renate so ’n verskriklike skok dat Erik in plaas van Vincent vir Marné Jordaan in Johannesburg gaan haal het? Nie dat dit haar sal help om Renate reguit te vra nie.
Sy sal haar oë en ore oophou. Die waarheid sal wel uitkom, probeer sy haarself troos. Sy frons ergerlik. Niemand kan ’n geheim beter bewaar as ou Renate nie, dink sy misnoeg. Probeer sy nie al meer as twintig jaar lank uitvind presies hoe groot wyle Tinus Brandenberg se boedel was nie? Selfs Renate se eie seun het nie geweet nie en sy weduwee, Rentia, weet nog minder. Maar dalk weet Marné Jordaan waarom haar koms na Flaminke-eiland so belangrik vir ou Renate is. Wie weet, dalk sal Marné nie omgee om haar geheim te deel nie.
Gaan hy op sewentig soos sy ouma lyk? wonder Mathilda en betrag Vincent Brandenberg. Hy is lank en skraal soos sy ouma Renate, maar breedgeskouer. Hy het haar groot, donker oë, reguit neus en kleinerige mond met vol lippe. Die sterk beenstruktuur van sy gesig en sy digte, donker hare maak van hom ’n uiters aantreklike man, gee Mathilda onwillig toe. Tog hou sy nie van dit wat sy sien nie. ’n Man moenie soos ’n winkelpop lyk nie, besluit sy, en hy moet nog minder soos ’n winkelpop aantrek. Sy verkies Erik de Ridder met sy ruwe gelaatstrekke en verbleikte werkersklere. Selfs al sien sy hom net Sondae in ’n kerkpak.
“Het jy doof geword, Vincent? Ek het jou gesê jou ouma wil dringend met jou praat,” sê Mathilda ongeduldig.
“Waaroor?” vra hy agterdogtig.
“Die son, die reën en die wind, kind.” Sy gluur hom aan. “Hoe de joos moet ek weet? Gaan vra haar self.”
Hy frons ongemaklik. “Ek is veronderstel om in Johannesburg te wees. As sy moet uitvind ek het Erik gevra om –”
“Sy weet al,” val sy hom in die rede.
Hy snak na sy asem en kyk haar met blitsende oë aan. “Ellendige verraaier! Ek het uitdruklik gevra dat my ma en Ilze haar nie moet vertel dat Erik die meisiemens hierheen bring nie. Waarom het jy alles gaan uitblaker, tant Mathilda?”
“Omdat jy nie die moeite gedoen het om my te vra om ter wille van jou te lieg nie, broertjie. Toe, opskud! As jy my vies genoeg maak, speel ek dalk werklik die rol van ’n verraaier en vertel haar van al jou sondes.”
Vincent gluur haar met ’n moorddadige uitdrukking in sy oë aan, maar vrees snoer hom die mond. Hy loop uit die kombuis met ’n gemompelde verwensing en klim met die trap op na die derde verdieping. Waarom kan sy ouma nie op die grondvlak slaap nie, wonder hy misnoeg, maar hy ken reeds die antwoord: Renate Brandenberg weet sy is die hoof van die huis en uit haar verhewe posisie swaai sy die septer oor haar afhanklikes.
“Sot!” begroet Renate hom toe hy in haar kamerdeur verskyn. “Verstandelose dwaas! Geen wonder jy het jou tyd en my geld op die universiteit gemors nie, want jy het minder verstand as Nicolette!”
“As
