Maar ek weet nou dat ek nie met hom kan trou nie. Ek weet dit.”
Lettie haal die koffiepot en twee koppies van die rak af en gooi twee lepels koffiemoer in die koffiesak. “Is daar iemand anders, Klara?” Sy skink die kookwater oor die moer. “Die … Italianer? Antonio?” onthou sy haar vermoedens.
Klara haal haar skouers op.
“Ek het so gedink,” knik Lettie.
“Daar is niks tussen ons nie, Lettie. Hy is terug Italië toe, na sy verloofde toe. Hulle sal sekerlik binnekort trou, hulle het voor die oorlog al verloof geraak. En hy het baie gereeld vir haar geskryf en briewe van haar ontvang.” Klara gee ’n vreugdelose laggie. “Ek weet presies wat haar naam is, en hoe haar handskrif lyk.”
Lettie skink die koffie in die twee koppies. “Maar hy het jou laat besef dat Henk nie die regte man is vir jou nie? Jammer, die melk is gedaan, ek het vergeet om te koop.”
“Jy weet, Lettie,” sê Klara somber, “ek dink as Antonio vir my gevra het om saam met hom Italië toe te gaan, sou ek my tasse gepak het en gegaan het. Ek weet nie of ek eers Johannesburg toe wil trek agter Henk aan nie. Ek weet wel dat ek hom nie lief genoeg het om te trou nie.”
Lettie is lank stil, dan vra sy: “Wanneer gaan jy vir hom sê?”
“Vanaand,” antwoord Klara dadelik. “Ek moet vanaand praat, môre gaan ek huis toe.”
Arme Henk, dink Lettie. Arme Henk.
En toe Klara daardie aand laat inkom en op haar matrassie kom lê, maak Lettie asof sy slaap. Sy wil nie Klara se stories hoor nie.
Want sy kan nie help om aan Henk te dink nie – sy weet hoe dit voel as ’n mens se allesoorheersende liefde net nie genoeg is vir die ander persoon nie.
* * *
Die volgende oggend help sy vir Klara om haar goed af te dra na die parkeerterrein. “Dankie, Lettie, ons het lekker gesels,” sê Klara half ongemaklik. Die hartseer lê vlak in haar oë.
“Jy kan enige tyd weer kom kuier, as jy weer kans sien vir die harde hospitaalmatrassie,” probeer Lettie die effense ongemak oorbrug.
“Dankie,” knik Klara. “Maar … jy kom oor ’n jaar of twee buitendien terug dorp toe, na jou pa se praktyk, nè?”
“Ja,” gryp Lettie die stukkie gesprek aan, “my pa wil hê ek moet die praktyk heeltemal kom oorneem. Hy is ook al in die sewentig, jy weet.”
“Dis … vreeslik oud,” sê Klara verbaas.
Lettie glimlag toegeeflik. “My ouers was baie oud toe ek gebore is, my pa was toe al amper vyftig en my ma vyf-en-veertig. Hier kom Henk nou aan.”
Net voordat Henk by hulle stilhou, vra Lettie vir oulaas, dringend: “Klara, is jy seker jy doen die regte ding?”
“Ja, ek is seker.”
Toe klim Henk uit die motor. Hy lyk effens bleek, sien Lettie, en sy oë kyk net vlugtig na hulle. “Kan ek maar laai, is dit alles?” probeer hy vriendelik wees.
“Dis alles, dankie, Henk,” sê Klara. Ook sy kyk nie reguit na hom nie.
Net voordat hulle ry, draai Lettie reguit na Henk en sê op ’n ingewing: “Kom drink koffie as jy lus het. Enige tyd.”
Sy grysblou oë agter die brillense kyk ’n oomblik lank reguit na haar. Hy glimlag effens. “Dankie, ek sal beslis,” belowe hy.
Dan kyk hy vinnig weg. Maar sy het reeds die hartseer in sy oë gesien.
* * *
Toe begin sy wag.
Sy weet Henk gaan kom koffie drink, sy kon in sy oë sien dat hy bly was sy het hom genooi. Een aand gaan hy sommer net daar uitslaan en sê: “Kom Lettie, ons gaan drink daardie beloofde koppie koffie.”
Miskien sal hulle oor Klara praat – ja, hulle sal sekerlik, want dis waarvan sy gemoed steeds vol is. En sy sal luister – sy kan goed luister.
En later sal hulle minder oor Klara praat, hulle sal hulle eie gesprekke begin maak. Hulle kan praat oor sy werk, of oor waar sy volgende jaar haar hospitaaljaar gaan doen.
Miskien sal hulle bioskoop toe gaan.
Of weer gaan dans.
Later is die vakansie verby, sy trek terug na haar koshuiskamer.
Henk sal haar hier kan vind, weet sy. Hy het een maal gevra in watter koshuis sy is.
Maar geen eerstejaar kom roep haar vir telefoon of voordeur nie.
* * *
Net voor hulle finale eksamen sê Carol-Ann: “Kom ons gaan drink for old times’ sake koffie in die stad, êrens smart, by John Orr’s of êrens.”
Hulle trek hulle Sunday bests aan, hoede, handskoene, the whole lot, en ratel met die trem in middestad toe. Hulle bestel twee koppies black English tea en eet die roomkoek met klein koekvurkies, hulle vee hulle mondhoeke versigtig af met die fyn teeservetjies en lag vir mekaar. “It was good to have you as a roommate, Boertjie,” lag Carol-Ann.
“Ja, Rooinek, ons het lekker tye saam gehad,” sê Lettie meer ernstig. “As dit nie vir jou was nie, het ek seker geen studentelewe gehad nie.”
“That’s a fact,” stem Carol-Ann saam. “Nou ja, dan moet ons seker maar weer agter die boeke gaan inskuif.”
Hulle klim by die halte weer op ’n trem, loop vorentoe na waar daar twee plekke oop is en val met ’n ruk van die trem in die sitplekke neer.
“Hallo Lettie,” groet ’n stem net toe sy sit.
Sy draai haar kop skerp links, sy kyk vas in sy twee vriendelike, grysblou oë net oorkant die paadjie. Haar hart ruk. “Hallo, Henk,” sê sy en voel hoe die bloed na haar wange begin opstoot.
“Dis gaaf om jou weer te sien, gaan dit goed?” vra hy vriendelik.
Sy knik vinnig. “Ja, goed, dankie.” Sy sluk. “En met jou?”
Maar sy hoef nie te vra nie. Langs hom, half onder sy arm in en met haar skraal hand vertroulik op sy linkerbeen, sit ’n fyngeboude brunet. Sy glimlag ook vriendelik vir Lettie, haar lippe volrooi, haar vel syglad, haar hare sagte krulle om haar gesig.
* * *
Daardie nag besluit Lettie vas en seker: van Henk moet ek vergeet, hy sal net so min na my kyk as wat De Wet ooit aandag aan my sou gegee het. Van nou af, besluit sy finaal, sal mans net kollegas van my wees, vriende miskien. Verder niks. Want mans maak seer, baie seer – veral mooi, vriendelike mans.
Van nou af, besluit sy daardie warm, windstil nag op haar koshuisbed net voor haar finale eksamen, sal ek my toelê op my roeping. Ek sal die beste dokter word wat ek kan, besluit sy toe sy later voor die oop venster gaan staan, ek sal teruggaan Bosveld toe en my mense gaan help, sodat almal later praat van Lettie Louw, die Bosveld-dokter.
Só sal ek onthou
