haar liggaam roer, haar sagte nagrok streel oor die vol rondings van haar lyf.
Want sy weet: Géén man sal regtig ooit na haar kyk nie.
Sy voel sterk toe sy terugklim in haar bed, haar besluit is geneem, sy gaan ’n verskil maak.
Maar teen die oggendure huil sy haarself aan die slaap.
Hoofstuk 3
Toe Rialien die volgende dag net ná tien aan die deur klop, het Lettie reeds haar feite agtermekaar. “Ek gaan vir jou ’n ware storie vertel, maar nie my eie storie nie,” sê sy.
Die jong meisie lyk ’n bietjie teleurgesteld. “Ons moet eintlik ’n primêre bron hê, soos … emm … iemand wat dit self beleef het,” beduie sy met haar rustelose hande. Sy het weer dieselfde stywe jean en tweet-tweet-sandale aan, maar daarby ’n oorgoot, donkerblou hemp.
“Luister maar eers na die storie, dan besluit jy,” sê Lettie rustig. “Die tee is pas gemaak, kan ek vir jou ook ’n koppie skink?”
“Ja, asseblief, Tannie, baie melk en twee lepels suiker.”
Lettie glimlag effens en skink die twee koppies tee. Toe begin sy vertel:
* * *
Marco Romanelli is die oudste van drie seuns. Hy en sy pa en ma en sy twee broers woon in ’n klein dorpie hoog op teen die Alpe. Dis in die noorde van Italië, naby die grens van Frankryk en Switserland.
Die dorpie is afgesonderd, die kronkelpad na die dorpie is steil met skerp draaie, daar kom selde vreemdelinge aan.
Die Romanelli’s se huisie staan in die hart van die dorp, net oorkant die dorpsplein. Marco se pa en ma, Giuseppe en Maria Romanelli, slaap in die slaapkamer, Marco en sy broers, Antonio en Lorenzo, deel die klein kamertjie agter die huis. Verder bestaan die huis uit nog net een ander vertrek, ’n groot een, dis waar die houttafel met sy ses stoele en die oop vuurherd is, ook die stoof en die klein oond. Buite is ’n groot bakoond, maar in die winter, wanneer die sneeu hoog teen die huise ophoop en ’n mens soms jou pad soos ’n mol uit die huis moet tonnel, gebruik Maria net die binneoond.
Voor die huisie is die patio, dis waar Giuseppe Romanelli en sy vriende Saterdagmiddae sit en skaak speel. En praat. En wyn skink uit die kruik, hulle drink dit slukkie vir slukkie uit hulle kleikelkies.
Maria Romanelli werskaf heeldag in en om die huis: Sy kook en bak en skrop, sy skoffel en plant en vee, sy brei truie en lap broeke en stop sokkies. Sy sing terwyl sy werk en gesels met almal om haar.
Giuseppe Romanelli is ’n beeldhouer, hy kap beeldjies uit die wit marmer wat hy uit die steengroewe om die dorpie haal. Hy is ’n stil man en wanneer hy wel praat, neem dit lank. Want Giuseppe Romanelli het van speenoud af al ’n moeilikheid met woorde – dit steek in sy kop vas en stotter dan moeisaam by sy onwillige tong verby. Maar hy luister goed en hy weet presies wat aangaan.
Marco Romanelli ken net die mense van die dorp: Vader Enrico wat ook die skoolmeester is, Baron van Veneto, wat in ’n klipvilla hoog op teen die hang bokant die dorpie woon, en die dokter, die slimste man in die dorp.
Daar is ook baie ooms en tantes, soos tia Sofia en ou Luigi met hulle skande-kleinkind, tia Anna met haar skerp neus, die ooms in die wingerde en die boorde en die klipgroewe, die tantes by die kospotte en in die groentetuine, by die wasbalies en voor die naaimasjiene.
En dan is daar natuurlik Gina Veneto, die baron se baie bedorwe en lastige dogtertjie. Sy lyk wel bietjie soos ’n pop met haar krulle en blou oë, maar as die Romanelli-seuns nie presies speel soos sy wil nie, gaan kla sy baie gou by haar pa. Sy is gelukkig heelwat jonger as Marco, omtrent so oud soos Lorenzo, so hy hoef nie te veel van haar stories op te eet nie.
Soms, net soms op ’n Saterdagmiddag, bring die dokter van die dorp sy grammofoon en sy plate saam na die patio voor Maria en Giuseppe Romanelli se huisie. Hy sit een van die plate op die draaitafel, draai die wye bek van die luidspreker só dat almal dit kan hoor, wen die grammofoon versigtig op en sit die naald baie stadig bo-op die rand van die plaat neer.
So hoor Marco Romanelli vir die eerste keer vir Enrico Caruso sing, en vir Tito Schipa, Beniamino Gigli, die bas Ezio Pinza, die kanariestem van die sopraan Amelita Galli-Curci.
En Marco Romanelli weet dit is hemelse musiek.
Kort voor Marco se sestiende verjaarsdag gaan hy kosskool toe, na die senior skool in die groot dorp, want hy is slim – al drie die Romanelli-seuns is slim. Dis depressietyd, die vroeë dertigs, maar die dokter help betaal, ook ’n oom van Marco wat in Florence woon en selfs die baron. Twee jaar later gaan sy broer Antonio ook dorpskool toe, en Marco na die universiteit in Turyn. Een naweek per kwartaal en elke vakansie kom Marco en Antonio met die spoorwegbus huis toe.
In Turyn studeer Marco tale: Italiaans en natuurlik Latyn, ook Frans en Duits en Engels. Daarby studeer hy musiek en musiekgeskiedenis. Hy is baie lief vir musiek, maar die lekkerste van alles is die letterkunde, hy verloor homself daarin.
In die politiek stel hy geensins belang nie. Selfs toe Italië op 3 Oktober van die jaar 1935 Abessinië binneval, slaan hy geen ag daarop nie. Hy hoor nie eens van die mosterdgas wat die vliegtuie oor die klein dorpies in daardie verre Afrika-land laat neersif nie, hy luister nie wanneer die studente rondom hom oor politiek praat nie. “Marco leef in ’n wêreld van sy eie,” sê die studente.
Wat wel in die jaar 1935 met Marco gebeur, eintlik vir Marco reg van voor tref en totaal wakker ruk uit sy droomwêreld van ou boeke, is Rachel Rozenfeld.
Die jaar tevore het mister Rozenfeld ’n winkel op die tuisdorp kom oopmaak. Die dorpsmense is baie bly, want hulle het nie ’n winkel gehad nie – die spoorwegbus het een maal per week proviand van die groot dorp af gebring.
Mister Rozenfeld en sy mollige vroutjie en sy twee dogters het van Litaue af hierheen gekom. Toestande daar is onuithoudbaar, gesels missus Rozenfeld met haar vreemde tongval. Die Jode het geen regte nie, net soos in Rusland waar hulle eers was, die Jode word om elke hoek en draai vervolg.
Rachel is die oudste dogter, sy is omtrent so oud soos Gina, haar sustertjie se naam is Ester. Rachel werk bedags in haar pa se winkel, Ester is nog in Vader Enrico se skooltjie.
En toe Marco weer vir ’n lang vakansie huis toe kom, sien hy Rachel Rozenfeld se blinkswart hare en blinkswart oë wat lag raak. Hy sien haar fluweelsagte vel en haar appelrooi wange. Wanneer sy lag, blink haar tande wit en haar stem klink soos bergklokkies.
Geen Dante of Janvier, geen Rainer Rilke of William Shakespeare – geen stuk van die wêreldpoësie kan haar skoonheid beskryf nie.
Hy sien ook die sagte rondings van haar jong lyf.
Daardie vakansie verloor Marco Romanelli sy hart aan Rachel Rozenfeld.
* * *
Skemertyd op warm somersaande stap die jongmense van die dorp met die paadjie op, oor die Ponte Bartolini, oor die plato waar die seuns Saterdae sokker speel, verby die eeue-oue kloktoring sonder klok na die oorblyfsels van die kasteel. Die kasteel is lankal reeds onbewoon, vervalle al, net die dik klipmure staan rotsvas waar hulle eeue gelede geplant is.
Marco loop met rustige treë langs Rachel Rozenfeld. Hy kyk nie na haar nie, hy raak nie aan haar nie, hy is net intens bewus van haar langs hom. Die kasteel toring donker bo hulle uit.
Hy
