al het ons mettertyd niks meer vir mekaar te sê gehad nie. Bloed bly bloed, nè. Soos jy ook onlangs agtergekom het, liefkind.
Maar meer as enigiets anders verlang ek na ’n tydperk in my lewe, na daardie sorgelose paar weke in Portugal toe ek die twee Fernando’s leer ken het, die dooie digter en sy besonder lewendige naamgenoot wat my minnaar geword het. Ek verlang na die moedige jong vrou wat ek vyftig jaar gelede was. Here, ek het nie geweet dis moontlik om so na jouself te verlang nie!
OORWINNING
Colette bekyk haarself in die vollengte-spieël in haar ouers se kamer. Dis wat die heldinne in die liefdesverhale wat sy deesdae verslind altyd iewers in die boek doen. Die maklikste manier om die leser te wys hoe die heldin lyk, en sommer ook hoe sy oor haarself voel. Dis een van die wenke wat sy opgetel het sedert sy self ’n paar stories probeer skryf het. Nie liefdesverhale nie – van die liefde weet sy op die ouderdom van vyftien-en-’n-half helaas nog heeltemal te min – sommer net stories. Soms ook gediggies, aangevuur deur Belydenis in die skemering van Elisabeth Eybers, wat haar pa laas jaar vir haar present gegee het.
Die grootste verrassing van hierdie nuwe skryfstokperdjie is dat amper alles in Afrikaans uitkom – hoewel sy amper net Engels lees. Dalk iets te doen met Elisabeth Eybers, die eerste vrou van wie sy weet wat ’n Afrikaanse digbundel uitgegee het, en vir wie sy amper soveel vurige bewondering koester as vir Edna St Vincent Millay. (Millay se gediggie oor die kersie wat aan albei kante brand en nie die hele nag sal hou nie, bly darem nog vir haar die heel mooiste.) Of dalk is die Afrikaanse skrywery te danke aan haar goeie Afrikaanse onderwysers in haar goeie Afrikaanse hoërskool in die stad. Maar dis waarskynlik meer as enigiets anders haar pa se invloed. Deddie, vir wie sy nou al jare lank vergeefs probeer Pappie noem, met sy ewige opgewondenheid oor hierdie jong taal wat sommer nou die dag nog hier aan die suidelikste punt van Afrika ontstaan het.
“Pretty as a picture,” sê haar ma agter haar in die spieël. En hoe meer Afrikaans haar pa word, so voel dit soms vir haar, hoe meer aspris-Engels word haar ma. “Wat sê jy, Sina?”
“Ek kan nie glo dis onse klein Lettie nie,” sê Sina, nou ook sigbaar in die spieël, haar hande saamgeslaan in bewondering. Colette het jare gelede al by Sina verbygegroei, maar Sina maak asof sy dit nie sien nie en hou eenvoudig aan om haar klein Lettie te noem.
“Ek lyk … groot.”
“Is dit nie wat jy wou hê nie?” sê Mammie en lag. “A dinner dress to make you look grown-up?”
Sy het inderdaad vir Mammie gevra om vir haar ’n “grootmensrok” te maak vir die aandpartytjie wat een van haar klasmaats die naweek hou. Maar sy het nooit gedroom dat ’n rok en hoëhakskoene só ’n verskil kan maak nie. Sy is gewoond om haarself in ’n skooluniform te sien, die gestreepte kleurbaadjie en wit hemp en das, die dik swart kouse en lelike swart veterskoene, haar blonde hare in twee kort, vet koeksister-vlegsels, haar een skouer altyd effens skeef getrek deur die swaar skoolkoffer vol boeke. Of anders naweke in Bobby socks en plat skoene en ’n gemaklike romp en ’n Sloppy Joe-oortrektrui, of in een van die langbroeke waarvan sy so baie hou en wat ouma Trui steeds so diep ongelukkig maak. Dis die Colette wat sy ken, met wie sy tuis voel, ’n skoolmeisie wat tussen ’n skare ander skoolmeisies sal wegraak.
En nou staan hier ’n vreemde jong vrou voor haar, in ’n rok van glansende middernagblou satyn met ’n stywe bolyfie – wat haar borste in ’n nuwe inklimgordel-buustelyfie soos twee tregters laat lyk – en ’n romp wat oordadig wyd uitklok van die perdebymiddeltjie af tot laag teen haar kuite. ’n Lieflike jong vrou, dit kan sy nie ontken nie, maar bowenal ’n onbekende jong vrou. Haar enkels lyk ballerinadun in ’n paar van Mammie se blinkswart hakskoene, haar nek lank en skraal en vreeslik wit teen die donkerblou satyn. Veral noudat Mammie haar hare oplig en teen haar agterkop stapel.
“Hmm, ek dink ons moet dit krul en vassteek, wat dink julle? En daardie nek kort iets. ’n Stringetjie pêrels?”
“Nee, ek dink nie so nie,” keer Colette, haar stem amper paniekbevange, en skud haar kop om haar hare weer tot op haar skouers te laat val. “Ek wil nie só anders lyk dat die kinders in my klas my nie môreaand herken nie.”
“Jy’s nog dieselfde Lettie-lief,” troos Mammie. “Net mooier en groter. Wag, ek dink ons kan die middellyf nog so ’n klein bietjie invat.” Mammie knyp aan die materiaal en vra vir Sina om haar speldekussing op die dressing table aan te gee.
“Nee, asseblief, Mammie, ek voel klaar of ek nie behoorlik kan asemhaal nie.”
“Ek het ook so gevoel toe ek die eerste keer ’n steppien gedra het. Jy sal gewoond raak daaraan.”
“Ek weet nie hoe ek môreaand enigiets geëet gaan kry nie!”
“Het jy dan nie geweet nie?” terg Mammie. “Deel van die doel van ’n steppien is om meisies te dwing om soos voëltjies te eet. Kyk, hier’s nog so ’n halwe duim speling om die middel …”
“En as ek ’n halwe pond optel, sal ek nooit weer my dinner dress kan dra nie, dan was al Mammie se moeite verniet!”
“Jy’s nie veronderstel om ’n halwe pond op te tel nie,” terg Mammie weer. Hoewel iets in haar stem vir Colette meer soos raas as soos terg klink. “Nie tot jy eendag my ouderdom is nie. Ai, wat ek darem sal gee om weer so ’n perdebylyfie te hê …”
“Toe Mammie jonk was, was perdebye nie in die mode nie. Julle flappers wou plat en regaf wees. Ag, hemel, ek wens ek kon eerder ’n flapper wees. Kyk net hierdie belaglike punte wat my brassière maak!”
“Ons moes ook maar in stilte ly om so plat en regaf te wees. Borste styf vasbind, alles vasbind, dis nie ’n grap in die bloedige son van Afrika nie.” Mammie kry ’n veraf trek in haar mooi blou oë. “Nee, dit was nog nooit ’n grap om ’n vrou te wees nie. Veral nie in Afrika nie. Of wat sê ek, Sina? Kom ons los maar die halwe duim vir haar hier om die middel.”
“Nes Miesies daar sê.” Sina knik ’n paar keer vinnig. Colette wonder waaroor sy so innig saamstem, oor die lot van vroue in Afrika, of oor die halwe duim speling om die middel. Dan kyk al drie van hulle gelyk na die radio langs die dressing table, want die Andrews Sisters en Danny Kaye het daardie verspotte liedjie “Bongo, Bongo, Bongo” begin sing wat Mammie en Colette altyd laat lag.
“Draai gou harder, Sina,” beveel Colette en swaai haar lyf op die maat van die musiek en voel hoe die wye rok om haar bene swiep, tog te mooi lyk sy so dansend in die spieël, ai, sy hoop daar word môreaand darem ook ’n bietjie gedans op daardie partytjie. “So bongo, bongo, bongo, I don’t wanna leave the Congo,” sing sy en Mammie vrolik saam met die Andrews Sisters, en selfs Sina, wat steeds nie eintlik Engels praat nie, val in toe hulle by “oh no no no no no” kom en trek haar rug hol en knak haar knieë om haar wikkelende boude te laat boep staan. “I’m so happy in the jungle,” sing al drie uit volle bors saam.
“Vergeet van die Andrew Sisters, hier kom die Cronjé Girls!” roep Mammie uit.
Colette hap kortasem na lug. “Ek voel soos Sneeuwitjie toe die heks daai stywe lint om haar middel vasgebind het. Kan ons nie eerder die materiaal bietjie uitlaat en dan dra ek dit sonder die steppien nie?”
“A nee a, Colette,” sê Mammie streng. “Die hele idee van Dior se New Look is dat die middel so klein as moontlik moet wees en die heupe so wyd as moontlik. Anders is dit maar net die gewone Old Look wat ons dwarsdeur die oorlog gedra het.”
“As ek geweet het ek sal so moet ly vir die New Look, het ek eerder by die oue gebly.” Nou het sy te ver gegaan,
