tot hulle hare gewas. Karien se blonde koppie gloei in die gloed van die bedliggie soos boesmangras teen die oggendlig.
Ek druk hulle skoon lyfies, vars aangetrek in skoon pajamas, styf teen my vas en karnuffel die twee tot hulle skater van lekkerkry. Hoe rowwer, hoe lekkerder.
Smit kom in met ’n skinkbord met vier borde daarop. Klaar ingeskep. Ons maak ons tuis, elk met ’n bord op die skoot en hy vra vir ons die seën: “Dankie, onse Vader, vir lekker kossies om te eet. Vir almal se liefde en omgee; Tannie Elza en oom Barend wat vir ons gesorg het. Dankie dat Mamma by ons is…” Dis of hy huiwer en ek hoor daar kom lê ’n stuk smart in sy stem wat hy doelbewus wegsluk, “…dat sy gesond is en vir ons gespaar is. Amen.”
“Amen!” koor die twee saam.
Hulle smul. Elza het ’n smaaklike gereg gemaak. Laag op laag aartappels en eiervrug met maalvleis en tamatiepasta. Bo-oor is baie kaas, wat sy seker spesiaal uit die vrieskas opgediep het, want in Katima is kaas raar en luuks. Heerlik gegeur met roosmaryn en iets … iets wat ek nie kan raakproe nie. Dalk gerasperde suurlemoenskil? Ek besef dat ek honger is, al was ek nie lus vir eet nie. Ek moet tog onthou om Dawid se pilletjies te drink vir my melk wat moet opdroog.
Die telefoon lui weer. Smit staan op om te antwoord. Ek kan hoor aan sy praat dat hy met Ma-Chrissie praat. “Nee, Ma, ek roep haar, sy sal graag met Ma wil praat. Dankie, Ma. Lekker slaap, Ma.”
Ek vat die gehoorstuk by hom. My lip wil bewe, maar ek hou uit. “Hallo, Ma!”
“Babie, Babie!” kom dit hartseer van Ma. “Ek het geweet daar’s fout toe ek wakker word vanoggend. Ek het so ’n slegte droom gehad van jou.” Haar stem klink verwese.
“Ai, Ma …” Ek kry niks meer as dit uit nie. Vir die eerste keer sedert vanoggend in die stort, kom die trane. Nóú gaan ek grens!
“Ek droom ’n hele swerm bye pak jou,” vertel Ma, “en dit steek en steek en ek wil jou red en ek kan nie naby jou kom nie.” Ek weet nie wat om te sê nie. As ek nou iets kwytraak, gaan ek onkeerbaar huil en ek wil nie vir Ma nog hartseerder maak nie. “Hoe voel jy vanaand?” vra Ma, net om die gesprek aan die gang te hou.
“Ai, Ma …” My stem raak dun.
“My ding, ek weet dis baie swaar. Ek en Pa bid vir julle. Ons is só ontsettend jammer vir julle.” Ek sluk en sluk. Ma moenie nou simpatiseer nie. Ek kan dit nie terughou nie. “Hier’s Pa. Hy wil ook gou met jou praat.”
“Babie …” Pa huiwer. Hy’s nie goed met woorde nie.
“Hallo, Pa.” My stem is ’n styfgepande E-snaar op ’n ghitaar.
“Hoe gaan dit nou met jou?” Hy is self nie in beheer van sy stem nie.
“Ag, Pa. Dis maar swaar …”
“Nou wat het dan verkeerd geloop?” Tipies Pa – hy wat altyd alles kan regmaak. Wat vir elke probleem ’n oplossing kan prakseer. Vir wie geen uitdaging te groot is nie, al moet hy self iets ontwerp en bou.
“Die dokter het vanmiddag ’n outopsie gedoen, Pa. Hy sê sy longetjies was heeltemal onderontwikkel. En hy het ’n vergrote lewer gehad. Boonop was sy hartjie vol openinge. Hy sou dit nooit kon maak nie, Pa. Miskien is dit maar beter so.”
“Maar sou dit nie kon help om die geboorte terug te probeer hou nie? Dalk was dit net te vroeg.”
Ai, ou Pa, wat help al dié vrae nou? Dis mos klaar verby. Klaar te laat vir planne maak. Maar hoe sê mens dit nou vir jou pa vir wie jy altyd raad vra? Wat altyd al die antwoorde ken op al die baie vrae. “Pa, ná die dinge by St. Michaels het die dokter gevoel dit sal nie goed wees om die bevalling ’n tweede keer te probeer terughou nie. Die dokter in Pretoria wat Saterdag die sonar gedoen het, het ook gesê die baba kan maar kom. Ek weet nie, Pa. Miskien sou hy dan net ’n lang lyding gehad het. Dis miskien maar beter so.” My hart wil breek vir Pa. Dis sy naamgenoot. Dit moet vir hom baie swaar wees.
“Kon die dokter sê wat die oorsaak is? Is dit nie dalk malariapille wat jy gedrink het nie?” Ek kan hoor dat hy dit nog nie kan aanvaar nie.
“Nee, Pa. Ek het niks teen malaria gebruik nie. Maar die dokter het bloed getrek om toetse te doen. Hulle sal laat toets vir ’n paar goed wat ’n moontlikheid kan wees. Maar ons sal eers later die uitslag hoor, want dit word nie hier gedoen nie. Hulle doen dit in die Republiek.”
“Ai, ou Baab. Sterkte, man. Dis nou regtig sleg. Moet jy en die kleintjies nie maar bietjie huis toe kom nie?” Dis sy manier van troos – om sy nabyheid aan te bied …
“Dankie, Pa, maar dit sal hulle net nou weer ontwrig. Dis beter dat ek maar hier bly en kyk wat sê die toetse. Dalk lewer dit iets op en dan kan ons besluit wat volgende.”
“En die tweetjies? Verstaan hulle iets?”
“Nee wat, Pa. Ek dink nie so nie. Hulle voel aan dat iets nie reg is nie, maar dit lyk nie of hulle ontsteld is nie.”
“Nou maar sterkte, my kind. Hier’s Ma weer.”
Ma klink besorg as sy die gehoorstuk by Pa oorneem: “Babie? Het die dokter vir jou iets gegee om jou melk terug te hou?”
“Ja, Ma. Ek het dit al vanoggend begin gebruik.”
“Dis goed. Anders kan jy dalk mastitis kry, of iets.”
“Nee, Ma moenie worry nie. Als is onder beheer. Dis maar net so onverwags … en baie swaar …” Ek mag nie nou aan’t tjanke gaan nie!
“Moenie terughou nie, Baab.” Ma kan hoor dat die hartseer in my keel begin opstoot. “Huil, my kind. Dit sal jou goed doen.” Ek kan hoor dat sy dit moelik vind om self terug te hou.
“Ek bel jou weer môreaand. Gaan slaap nou. Het hulle vir jou ’n slaappilletjie gegee?” Steeds besorg, soos net ’n ma kan wees. Bedag op die fynste detail van versorging.
“Nee. Maar ek dink nie ek sal sukkel om te slaap nie. Ek is baie moeg vanaand.”
“Nou maar lekker slaap, ou Baab, en sterkte vir julle hoor. Drukkie vir die kleintjies.”
“Tatta, Ma. Dankie vir die bel. Nag, Ma.”
Hoekom moet die geskiedenis hom tog herhaal in ’n familie? Dat my kind dieselfde smart moes beleef as wat ek deurgemaak het, was soos ou wonde wat weer oopgekrap word. Ek het so intens gevoel wat sy moes voel, omdat ek ook al dáár was. Daardie sieklike leë gevoel, van iets wat uit jou hart geruk is, het ek ook al beleef. Ag, as ek haar dit maar kon spaar. As ek maar daardie dag by haar kon wees om haar te troos. As ek haar maar kon help om te huil. Ek kon duidelik hoor dat sy te veel terughou. Ag, as sy maar net makliker kon huil daai eerste aand. As sy tog maar net kon huil …
Smit en die kinders het al klaar geëet en Smit het hulle borde bymekaar gestapel. Ek is ook klaar. Ek wil nie nog eet nie.
“Koppie tee vir jou?”
“Dit sal lekker wees, my lief. Sal jy vir Karien
