Here, dankie dat ons opnuut kan sing: Betlehemster, o wonderlig, heerlik’, lieflike gesig … Ons loof U vir die koms van ons Verlosser.
4 Februarie Matteus 2:13-15
OP VLUG MET BABA JESUS
Josef het toe … die Kindjie en sy moeder geneem en na Egipte toe vertrek … (Matt 2:14).
Ewe terloops staan die reis aangeteken: ’n reis wat vir Israel destyds veertig jaar geduur het. Toe ’n engel vir Josef in ’n droom waarsku, talm hy geen oomblik nie. In ons gesin droom ek en twee van ons kinders soms dinge vooruit; gelukkig onbenullighede, nooit siekte, ramp en dood nie. Dikwels vertel ander mense dat hulle dieselfde ondervind. Die mens van vroeër tye het sintuiglik intenser as ons gelewe, nader aan God en die natuur, en die nagboodskap aan Josef hoef geen oomblik betwyfel te word nie. Vir hom was dit ook nie die eerste keer nie.
Waarskynlik het Josef deurnag per donkie gereis en daarna aangesluit by ’n kameelkaravaan. Dat hy na Egipte vlug, was logies. In die troebel tye voor Jesus se koms het Jode dikwels na Egipte gevlug om aan oorlog of tirannie te ontkom. Elke stad in Egipte het gevolglik ’n Joodse samelewing gehad. Slegs in die stad Aleksandrië was daar meer as miljoen Jode, en hulle het sommige stadsdistrikte bestuur. Josef en Maria sou nie net veiligheid vind nie, maar ook volksgenote wat hulle met begrip ontvang en bystaan. Die geskenke van die wyse manne kon hulle ’n lang tyd dra.
In later jare sou Jesus se vyande sy wonderwerke probeer afmaak as toorkuns, aangeleer in Egipte. Die Talmoed (Joodse boek van onderrig) sê: “Tien mate toorkuns het op die aarde neergedaal, en Egipte het nege gekry.” Ons onthou hoe bedrywig die farao se towenaars was (Eks 7:11-12).
In 3 nC versprei die heidenfilosoof Celsus ook hierdie teorie, maar die kerkvader Origenes het dit sonder moeite weerlê. Dit spreek vanself dat sulke smeerpraatjies vals was. Jesus is as klein kind reeds uit Egipte weg. Die ervare fariseër Nikodemus erken tydens sy nagbesoek aan Jesus: “Rabbi … niemand kan hierdie wondertekens doen … as God nie by hom is nie” (Joh 3:2).
GEBED: Op watter vreemde paaie moes U gaan, Here Jesus, om u bestemming as Verlosser te bereik en te volvoer. Ek huldig U as die een wat ook my bestemming bestuur.
5 Februarie Matteus 2:16-18
HERODES DIE AGTERDOGTIGE
Toe Herodes agterkom dat die sterrekykers hom in die steek gelaat het, het hy woedend geword (Matt 2:16).
Herodes die Grote se pa het Jodedom deur besnydenis verwerf, en Romeinse burgerskap deur konneksies. Herodes erf laasgenoemde, en sy vriendskap met Markus Antonius (Anthony and Cleopatra) help verder dat hy koning van Palestina word. Ons lees van hom slegs in Matteus 2. ’n Groot heerser en bouer, soos sy winterpaleis op Massadaberg getuig, maar wreed en agterdogtig. Onder sy vele moorde tel van sy eie vroue en seuns. Hy is oud, siek en sielsiek toe vreemde manne uit die ooste kom verneem na ’n pasgebore Joodse koning. Die tragiese gevolg is die kindermoord. Dit word in geen buite-Bybelse bron vermeld nie, dalk omdat die suigelinge in Betlehem nie meer as twintig, dertig was nie. Vir geskiedskrywers was daar groter nuus, soos Herodes se bevel dat etlike vername Jode op sy sterfdag vermoor word. So sou daar darem ’n gehuil opklink.
Hy bemaak sy ryk aan sy drie oorlewende seuns. Argelaos, wreder as sy pa, kry vir Judea. Galilea gaan na Herodes Antipas, wat Johannes die Doper onthoof (Matt 14:1-12) en vir Jesus ’n spotkleed omhang (Luk 23:11). Filippus heers noordoos; dis sy vrou, Herodias, wat deur sy halfbroer Antipas afgevat word (Matt 14:3). Herodias, dogter van een van die vermoorde seuns, was dus met twee van haar ooms getroud. Haar broer Herodes Agrippa 1 dood later vir Jakobus, gooi Petrus in die tronk, en word deur wurms verteer (Hand 12). Hy het drie kinders: sy seun Herodes Agrippa 2 luister na die toespraak van Paulus saam met sy suster-minnares Bernice (Hand 25:13). Haar suter Drusilla is die vrou van die Romeinse Felix (Hand 24:24).
Dit kan help om hierdie verwantskappe in jou Bybel aan te teken … want die Huis van Herodes was verwikkeld. ’n Huis wat wind gesaai en stormwind gemaai het. Hulle fatale keuses het smartlike lyding veroorsaak. Ook ons Heiland se lewe word vroeg hierdeur beïnvloed.
GEBED: Hoe kan u beeld in die mens verwring word, Here, en een geslag steek die volgende aan. Help my om nie deur my eie toedoen ’n erfenis van stormwind na te laat nie.
6 Februarie Matteus 2:19-23
TERUGKEER NA NASARET
Daar aangekom, het hy gaan woon in ’n dorp met die naam Nasaret (Matt 2:23).
Tyding bereik Egipte dat Herodes dood is, maar dat sy seun Argelaos nog wreder heers. Josef vermy Betlehem dus en keer terug na Nasaret in Galilea, waar die gematigde Herodes Antipas regeer. Hoewel die bande met sy tuisdorp verslap het, rig Josef die verlate grotwoning weer in; bo-oor bou hy die gebruiklike kleihuis wat in slegte weer met die vee gedeel word. Hy hervat sy ambag en die klein Jesus kan reeds, met toegewyde erns, ’n plankie help vashou terwyl Josef saag.
Nasaret, geleë in ’n laagte tussen steiltes, is geen idilliese dorpie nie. Dis die kruispunt van vele nasies en tale. Die latere vraag van Natanael, of daar uit Nasaret iets goeds kan kom (Joh 1:46), toon die godsdienstige Jode se weersin in hierdie roesemoes. In Nasaret sou Jesus begin preek, maar verag en byna gedood word (Luk 4:16-30). Sy moederhuis was vir Hom nie meer ’n hawe nie, ook weens sy broers se groeiende argwaan (Mark 3:21). Hy gaan dus in Kapernaum woon (Matt 4:13).
Maar eers word Hy in Nasaret groot. Veral ná die voorval in die tempel (Luk 2:49) klim Hy graag vroemôre of skemeraand die steiltes uit. Aan sy voete lê ’n ganse wêreld. Ver wes die blou Middellandse See met wemelende skepe. Oor die vlakte streep die fakkels van kameelkaravane op die grootpad na Egipte. Romeinse legioene klingel op pad grensposte toe. Hy prewel ’n gebed van jammerte. Tuis vra Hy die seën en breek met geëelte seunshande die aandbrood, terwyl sy moeder Hom stilweg dophou in die flikkerlig van die olyfolielampie. In sy byna dertig onbekende jare verlaat Hy Nasaret slegs vir Pase in Jerusalem. Origens vervul Hy sy plig as oudste seun.
DJ Opperman dig: “Hy is volwasse eers en groot as kunstenaar/ wat ook sy take as gewone mens aanvaar.” Hoeveel te meer geld dit hierdie seun wat ook Seun van God was.
GEBED: Here, ek besef dis die klein dinge in die lewe wat ’n bestemming maak of breek. Maak my, na u voorbeeld, geduldig met die daaglikse kleindoen.
7 Februarie Matteus 8:14-17
DIE HUIS VAN PETRUS
Toe Jesus in die huis van Petrus kom, sien Hy Petrus se skoonmoeder siek lê … (Matt 8:14).
Opgrawings in Jotapata naby Nasaret toon dat die streek behalwe in landbou ook ekonomies sterk was. Dit slaan die idee dat Jesus se dissipels arm en besitloos was, die nek in. Hulle het baie gehad om te verloor. Petrus sê: “Kyk, óns het van ons besittings afgesien en U gevolg” (Luk 18:28). Petrus het in hierdie streek gewoon, in Kapernaum aan die See van Galilea.
Kapernaum was Jesus se tweede tuiste (Matt 4:13; dagstukkie 7 Jan). Hy doen etlike wonderwerke hier, soos die genesing van Petrus se skoonma. Dalk moes sy die huishouding en kinders behartig terwyl haar dogter by die visvangsaak instaan. Later, weet ons, het Petrus se vrou saam met hom op reis gegaan (Matt 27:55; 1 Kor 9:5). Dalk het Jesus gereeld by hulle tuisgegaan. (Dit sou Petrus se latere verloëning – Joh 18 – na weerskante toe des te skrynender maak.) Langs die sinagoge was ’n skool, waarskynlik soggens vir kinders gebruik, want ’n krapspeletjie is op die opgegraafde vloerklippe gevind. Namiddae sou Jesus hier preek en werk (Joh 6:59).
Dit
