mense gryp hom toe, maar hy het die doek gelos en kaal weggehardloop (Mark 14:51-52).
Vermoedelik was hierdie jong kaalnaeler Markus self, skrywer van die boek, want ons vind geen verwysing na die voorval in die ander Evangelies nie. Johannes Markus was die seun van Maria, wie se huis die gemeentesentrum in Jerusalem was. Die Avondmaal is dalk in haar bokamer gehou. Dis ook hierheen wat Petrus gaan toe hy uit die gevangenis verlos word (Hand 12:12). Die jongeling sou intens bewus wees van die onheilspellende naggebeure in Jerusalem. Dalk het hy reeds vroeër agter Jesus en sy dissipels aan weggeglip, deur die klein venstervierkant, laken om die lyf. Hy sou die getuie kon wees van Jesus se gebed en bloedsweet (Mark 14:36; Luk 22:44), aangesien die dissipels geslaap het. Toe hy egter in swaaiende fakkellig gegryp word, vlug hy skoon uit sy laken deur die skimmige olyfbome.
Markus vergesel later sy oom Barnabas (Kol 4:10) en Paulus op hulle sendingreis (Hand 12:25), maar draai halfpad om. Dalk het die avontuur te gevaarlik geword. Chrysostomus het gesê: “Dalk wou die seun sy ma hê.” Paulus is so bitter dat hy ’n volgende keer weier om vir Markus (én Barnabas) saam te vat (Hand 15:37-39). Eers baie later, vanuit die tronk, skryf hy aan Timoteus: “Gaan haal vir Markus en bring hom saam met jou, want hy kan my tot groot diens wees” (2 Tim 4:11). In Filemon (v 24) noem hy Markus sy medewerker, en Petrus noem hom “my seun” (1 Pet 5:13). Die jong vlugter het man geword, en die room het boontoe gekom. Markus het moontlik Petrus se herinneringe en briewe opgeteken. Dis al gesê dat die Markus-evangelie niks anders is nie as ’n weergawe van Petrus se preke. Wie sou in elk geval Markus se vlugverlede beter verstaan as Petrus, die wenende loënaar in daardie Jerusalem-nag? Hy, wat so dikwels die Meester tuis in Kapernaum geherberg het? Ja, juis Petrus sou verstaan.
GEBED: Ek wil hierdie jongeling nie oordeel nie, Here, want ek kan ook nie altyd my angste en emosies beheers nie. Help my om, soos hy, deur u genade uit te groei tot staatmaker.
16 Februarie Lukas 2:1-20
JESUS OP STRAAT GEBORE?
Sy het … Hom in doeke toegedraai en in ’n krip neergelê … (Luk 2:7).
Welbekend is die gekommersialiseerde motief van die fraai klein stal, die verwonderde skapies en die ligomstraalde krip met Baba, Maria, en Josef “so trou”. Kerskaartjies het dit helaas mis. Baie herberge was bloot primitiewe skuilings wat op ’n gemeenskaplike binnehof uitloop, met water en vuur, maar geen kos nie. Wat nog te sê die stal?
Ons destydse Joodse toergids het geglo Jesus is op straat gebore (nie vreemd in die Ooste nie), en daarna verskuif na ’n uitgekapte klipholte wat as stal dien. Toe die toerlede skepties vra: “Who said so?” kom die antwoord smalend: “Whó sáid só? The lócal péóple sáid só.” Hy het immers reeds gewys op die oorverteltradisie soos in die Wet neergelê (dagstukkie 29 Jan). Gesien hierdie teorie het Giorgioni se Aanbidding van die skaapwagters (1508) sin. Die skilder beeld in volryp kleure hoe die herders in ’n klipperige straatjie kniel voor ouers en Kind, in die bek van ’n klein grot. (Terloops, herders was nie gerekende mense nie; vanuit die veld, sonder rituele waswater, sou hulle as onrein beskou word.)
Vroue daar naby sou dalk hulp verleen het toe die geboorte Maria oorval. En só word die Verlosser van die wêreld gebore. In JM Coetzee se Disgrace (Vintage, Londen, 2000) staan ’n professor tereg op ’n seksaanklag. Terwyl een koerant darem na sy outeurskap van ’n vakboek verwys, dink hy bitter: “Blest be the infant babe” – dankie vir klein genades. Die Christengelowige sou “babe” ’n hoofletter wou gee en die stelling letterlik vertolk.
Of die Jesuskind op straat gebore is, ’n smal klipstegie waar mense wemel en skaars kyk na die geboorte agter ’n gespande doek, en of Hy pas daarna verskuif is na ’n klipstal, en later na die herberg … geseënd is die Baba. Hy, die heel menslikste wese in die heelal, maar ook die heel Goddelikste.
GEBED: In die gees is ek saam met die skaapherders teenwoordig, o Here, want toe reeds was U daar vir alle mense uit alle nasies en tye. Ek loof en aanbid U daarvoor.
17 Februarie Lukas 4:23-30
JESUS PRAAT DIE WAARHEID
“Ek sê vir julle die waarheid …” (Luk 4:25).
In die sinagoge in Nasaret getuig Jesus dat ook die heidene vir God se guns bestem is. Die Jode, onwrikbaar van mening dat hulle alleen uitverkies is, ontplof in woede. Sy moeder, wat saam met die ander vroue buite sig sit maar die roesemoes hoor, sou haar vingernaels in haar handpalms druk: Begin dit nou, die swaard wat deur haar siel moet gaan? Sy broers sou dalk, in verleentheid, probeer huis toe sluip.
Jesus kan Hom nie op sentiment beroep nie, net op die waarheid. Meermale sou Hy dit doen: “Ek is die weg en die waarheid en die lewe” (Joh 14:6). En, in die aangesig van die dood, aan Pilatus: “Ek moet oor die waarheid getuienis aflê. Hiervoor is ek gebore …” (Joh 18:37). Hy is nie vir eer of glorie gebore nie. Daar sou geen argeologiese bewyse van Hom wees, geen paleis of tempel of verowerde stad wat opgegrawe kon word soos ’n Jerigo nie. Navorsers se vernaamste taak sou die rekonstruksie wees van die omgewing waar Hy gewoon, gewerk en gesterf het. Buite-Bybels word daar, sover bekend, net een keer na hom verwys, deur die Romeinse historikus Cornelius Tacitus. Hy skryf oor Nero se vervolging van die Christene, met die terloopse byvoeging: “ ’n Naam afgelei van ene Christus, wat tydens die regering van Tiberius deur die prokurator Pontius Pilatus tereggestel is.”
Jesus sou Hom deur die waarheid net meer agterdog en vervolging op die hals kon haal. Maar Hy sou in elk geval sterwe, en Hy het dit geweet. Dit was van die begin af so bepaal … nie omdat die Vader wou nie, maar omdat Hy vooruit geweet het dat die mense so sou kies. Dit is die omstandighede waarin Jesus van Nasaret hom bevind toe hy met ongekende moed en dapperheid in sy tuisdorp opstaan en uitdruklik verklaar: “Ek sê vir julle die waarheid.”
GEBED: U is die weg en die waarheid en die lewe, Here Jesus. Help my as ek daagliks in ’n oerwoud van keuses, kleiner of groter, die pad van waarheid moet uitken en bewandel.
18 Februarie Lukas 6:46-49
DIE HUIS OP ROTS GEBOU
“Hy is soos ’n man wat … die fondament op die rotsbodem gelê het” (Luk 6:48).
Onvermydelik gaan die digter Fagan se “Huisie by die see”, sielvol gesing deur Laurika Rauch, deur mens se gedagte. ’n Swak fondament is ’n resep vir ’n ramp. ’n Stewige fondament, daarenteen, is ’n blywende vreugde, al sien jy nog nie iets daarvan nie. Ons twee oudstetjies kon heeldag speel in die doolhof van deeglik uitgegraafde kerkfondamente. Solank daardie fondamente oop gelê het, het jy nie van hulle geweet nie, en dit was ’n plesier om hulle saans te bad wanneer hulle so deeglik grondvuil is.
Vir ’n korrekte prentjie van hierdie gelykenis moet ons ook Matteus 7:24-27 lees. In Lukas se weergawe maak die vloedwater skynbaar nie sin nie. Hy het nie in Palestina gewoon nie, maar Matteus het geweet dat die riviere in droogtetyd opdroog en net ’n sandbedding oorbly. Met die seisoenale reëns kom die verraderlike blitsvloede wat alles in ’n oogwenk meesleur; tydens Debora se rigterskap selfs die ysterwaens van die vyand (dagstukkie 7 Mrt). ’n Naïewe persoon kon die gawe stuk sand aansien vir ’n wonderlike plek om sy huis te bou, dalk aan die kant waar die bome weliger as elders groei. ’n Boorling en kenner sou liewer soek na ’n rotsagtige deel, in Palestina nie moeilik om te vind nie; dis ’n land van klip, soos almal sal weet wat al daar gereis het.
Waarom het die onwyse bouer dan so dwaas besluit? Vir eers wou hy arbeid bespaar. Die maklike pad was in hierdie geval egter die hopeloos verkeerde pad. Daarby was hy kortsigtig. Hy het nie ses maande vooruit gedink, aan die koms van die hewige winterreëns nie. In elke besluit is daar kortsigtigheid
