met geloof en goeie dade as spoorslag. Al was hulle moontlik een uit sewe, het hulle goeie invloed uitgeoefen. Van hulle het, al het hulle Hom nie as Messias erken nie, vir Jesus as rabbi gerespekteer en teen onreg probeer beskerm.
In ons idioom het “fariseër” ’n kleinletter gekry en dit word vryelik gebruik. Die ongemaklike waarheid is egter dat almal, ook gelowiges, die een of ander eienskap van een of meer van hierdie groepe vertoon.
GEBED: Here, help my om deur gebed en selfondersoek te bepaal waar ek ten opsigte van hierdie indeling staan. En waar ek tekortskiet, vat my hand op ’n beter pad.
23 Februarie Lukas 15:11-32
DIE VERLORE SEUN
“Ek sal dadelik na my pa toe teruggaan …” (Luk 15:18).
Jesus vertel eers twee kort gelykenisse oor besittings wat verlore raak: die skaap, deur eie domheid; die muntstuk, deur nalatigheid. Dit was moontlik deel van die vrou se troupand, ’n kopband met muntstukke, vol sentimentele waarde. Dan gryp Jesus die verbeelding van sy hoorders aan toe Hy vertel van ’n seun wat doelbewus verlore raak. Hierdie gelykenis word genoem die volmaakte kortverhaal, met die klassieke tema: verloor, soek, vind.
Geerten Gossaert het self ’n geloofskrisis beleef, en hy dig roerend oor die verlore seun wie se ma aan die diensmeisies opdra: “… laat immermeer/ de zetels staan en/ de lampen aan en/ de poort geopend, de/ slotbrug neer”. Ná sy terugkeer bedank die seun sy vader (uit die digterspen “God”), wat met sy “kouterzwaard” (’n ploegdeel) “… de steenrots van mijn hart ten akker woudt bereiden/ Voor ’t langzaam kiemend zaad van Uwe liefde, o God.”
Die verlore seun wat weg is met die eis “gee my”, keer terug met die pleitrede “maak my”. Hy kom egter nie hierby uit nie, want sy vader snel hom tegemoet en druk hom aan die hart. Hoe pateties moes die vader van agter af gelyk het: swaaiende arms, flappende kleed, kopdoek wat losraak, knieë wat onder sy ken kom draai.
’n Fees word berei vir hom wat na peule gehonger het. Dalk praat Jesus van die eetbare peul van die johannesbroodboom. Die seun moes in die boom klim om die takke te skud … en wanneer hy eindelik weer onder kom, het die varke alles opgevreet. Vergete is daardie peule nou terwyl die geur van vet kalfsvleis uit die potte opstowe. Hoe die oudste seun eintlik die verlore seun geword het, is nie hier ter sake nie. Waarop dit aankom, is die vreugde in die vaderhuis as ’n verlore kind terugkeer. Deur die “kouterswaard” van verlies is ’n klipharde hart tot saai-akker voorberei.
GEBED: Dis ’n ou bekende verhaal, Here, maar vandag ruk dit my weer, en ek wonder: In watter mate het ek vir u Koninkryk verlore begin raak sonder om dit agter kom? Dankie dat U nie vrae vra as ek terugkeer nie, maar net U arms oopmaak.
24 Februarie Lukas 17:11-19
JESUS GENEES TIEN MELAATSES
En een van hulle het, toe hy sien dat hy genees is, omgedraai en God hardop geprys (Luk 17:15).
Op die grens tussen Galilea en Samaria gewaar tien melaatses vir Jesus. Hoewel die Jode die Samaritane soos die bonthond vermy, is daar nogtans een in die groep. Ramp en lyding is ’n groot gelykmaker. Diere wat voor ’n vloed uit na hoër grond vlug (dagstukkie 5 Jan), sal langs ’n aartsvyand staan (Jes 11:6-7 se lam en leeu). Die melaatses staan ver, soos die Wet beveel (Lev 13:45-46); indien windop, tot 46 m. Op hulle rou geroep sê Jesus bloot: “Gaan wys julle vir die priesters” (Luk 17:14). Op pad gebeur die wonder. Die Samaritaan draai kortom en jubel sy dank uit. Sy pad skei nou moontlik van die res. Hy sou oor die grens na sy eie dorp en priester gaan (as rasgenote het die Samaritane hulle eie weergawe van die Wet gehad).
Was die ander werklik ondankbaar? Jesus gebruik nie die woord nie. Hy soek nie applous nie, net die “eer van God” (Luk 17:18). Die gewone lewe sou hierdie langverlorenes verskrik: die priester, rituele reiniging, vervreemde familie, bang omstanders. Die opwelling van dank sal verflou. Jesus weet dit, en sy verwyt is eerder ’n geestelike waarskuwing vir die Jode (Luk 17:18).
Die nalaat van dankbetoon wek ’n skuldgevoel. Tog moet mense deernis met mekaar hê. Bejaarde ouers moet onthou dat volwasse kinders oorlaai is. Daar is gesê die middeljare is soos die middelskof van die drieskofkameel: dit dra die swaarste las en kry die meeste skoppe. Paulus stel ’n voorbeeld wanneer hy vanuit die tronk skryf: “Ek was baie bly in die Here dat julle na so ’n lang tyd weer gewys het dat julle nog aan my dink, Nie dat julle my ooit vergeet het nie, julle het net nie die kans gehad om iets te doen nie” (Fil 4:10).
Tog moet ons maar, soos die psalmis, nie een van God se weldade vergeet nie (Ps 103:2).
GEBED: Sien tog my dankbaarheid raak vir al u weldade, klein tot groot, liewe Here. Vergewe my vir die kere dat my dank uitgestel is en vergete geraak het.
25 Februarie Lukas 18:1-8
DIE ONREGVERDIGE REGTER
“… aangesien hierdie weduwee so aanhou om my lastig te val, sal ek haar … help, anders kom klap sy my op die ou end ook nog” (Luk 18:5).
Gewone Joodse dispute is na die owerstes geneem, en twee tot drie getuies was nodig (Num 35:30; Matt 18:16). Die regter sou dus ’n betaalde magistraat wees, aangestel deur Herodes of Rome. Van hulle is gesê dat hulle die reg sou verruil vir ’n kooksel vleis. Amptelik was hulle bekend as “Dayyaneh Gezeroth”, regters van geregtigheid. Spottenderwys is hulle egter genoem “Dayyaneh Gezeloth”, rower-regters.
Die weduwee was in daardie tyd, gelukkig nou nie meer nie, die opperste simbool van armoede en weerloosheid. Sonder geld of invloed het sy nie die geringste kans op ’n gunstige uitspraak gehad nie. Sy het net een wapen gehad: volharding. En so goed gebruik sy dit dat die regter besluit: Liewer haar sin gee as ’n blouoog kry wat my die onderwerp van spot maak.
Hierdie gelykenis wil nie vir God gelykstel aan ’n onregverdige regter nie … dit stel hom juis teenoor so ’n regter. As ’n aardse, onregverdige regter dit doen, hoeveel te meer die ewige, regverdige Een? Sekerlik bedoel Jesus nie dat ons neulgebede moet bid, of verwag om alles te kry waarvoor ons vra nie. ’n Ouer gee nie graag ’n skêr in ’n kleuter se hand, internet in ’n jong kind se kamer, die motor aan ’n tiener sonder rybewys nie.
Sy lewe lank vra en pleit die mens, altyd op grond van korttermyn-insig. Ons weet nie wat môre sal gebeur, oor ’n maand, oor vyf jaar nie. Net God sien die hele prent: verlede, hede, toekoms. Jesus sê egter dat ons nie ontmoedig moet wees in gebed nie. Dis hoekom Hy gewonder het of die geloof staande sou bly tot Hy weer kom. Daarom kan ons met vrymoedigheid ons harte voor Hom blootlê. En as dit lyk of Hy talm: Vertrou Hom vir die waar, wanneer en hoe. Het Augustinus se moeder nie dertig jaar vir sy bekering gebid nie?
GEBED: Here, ek vertrou U met my dringendste behoeftes. Dankie dat ek dit oor en oor vir U kan noem, nie omdat U nie luister nie, maar juis uit dankbaarheid omdat U luister.
26 Februarie Lukas 19:11-27
DIE “WARE” GELYKENIS VAN DIE TALENTE
“Vooraf het hy tien van sy slawe geroep en aan hulle tien goue muntstukke gegee …” (Luk 19:13).
Die tien slawe word in Matteus 25:15 weergegee as drie slawe, en in die Ou Vertaling is die muntstukke “talente”. Wat merkwaardig is van hierdie gelykenis, is dat dit die enigste is wat op ’n historiese gebeurtenis gegrond is. Die ongewilde edelman wat op reis gaan om sy koningskap te laat bevestig en agternagesit word deur sy haters, herinner sterk aan Argelaos,
