by Belmont en Spioenkop het die burgers onder kruisvuur ook geglo die dag sal nooit eindig nie. Of, in die woorde van ’n reisiger: “I spent a year in that town, one Sunday.” Maar dan kan enige wonderwerk weggepraat of gerelativeer word. Die mens doen dit graag met iets wat hy nie verstaan nie.
Hierdie “vermiste dag” word deur ene Totten genoem saam met die tien grade van die sonnewyser (2 Kon 20:11). Totten se bevindinge (gesteun deur Rimmen en Hill) lui kortliks soos volg: NASA moes, in sy beplanning van ’n bemande maanlanding in 1969, statistiese vooruitberekenings doen. Die posisie van die son, maan en planete asook bekende asteroïede en meteore, moes geverifieer word om ’n botsing te verhoed. Die flikkerpyle op die rekenaarskerm het vorentoe en agtertoe deur die eeue beweeg en toe geblok. Die tegnici kon geen fout vind nie, maar die rekenaar het bly sê daar is een dag te min. Iemand in die span onthou toe vanuit sy Sondagskooldae dié gedeelte uit Josua. Hiervolgens is die rekenaars teruggewerk totdat 23 uur en 20 minute gevind is. Daar was nog 40 minute kort, en die spanlid het verder onthou van die Bybelse sonnewyser. Tien grade is presies 40 minute. Die volle 24 uur was nou opgespoor.
Soos gewoonlik met so ’n teorie is daar aanhangers en teëhangers. Maar een van laasgenoemde som dit so op: “Al kan die Totten-teorie nie gestaaf word nie, beteken dit nie dat die twee gebeure onwaar is nie. Jy kan die teorie verwerp en steeds onfeilbaar aan die gebeure glo soos dit in die Bybel beskryf word.”
GEBED: Ons het nie nodig om te soek na bewyse van groot wonderwerke in die geskiedenis nie, Here, omdat ons oorgenoeg bewyse van daaglikse wonderwerke in en om ons het.
4 Maart Josua 15:13-19
NOG ’N KIND WAT EIS: “GEE MY!”
… en sy antwoord: “Gee my ’n stuk vrugbare grond” (Jos 15:19).
Dalk was hierdie neerskrywer nie lus om “asseblief pa” by te voeg nie bloot om ink en perkament te bespaar. Die verhaal is egter nuuswaardig, omdat ’n dogter vir haar regte opstaan in ’n tyd toe sy nie eens haar man kon kies nie. Dalk moes sy ’n jeugliefde afskryf, of dalk was Otniël ’n onaansienlike bruidegom, sodat Kaleb skuldig voel. Dalk was Aksa sonder broers, en die oudste dogter. Maar selde het ’n vrou so vasbeslote van ’n donkie afgeklim om haar sin te kry. Fonteingrond is van prima waarde, daarvan getuig ons eie fonteinryke plekname. Treffend is die ooreenkoms tussen haar “Gee my”, en dié van die verlore seun in Jesus se gelykenis (Luk 15:12). Sou Aksa haar erfenis darem wyser aangewend het?
Ouers is deesdae in die knyp met die “Gee my”-eise. “Ek wil dit hê, en ek wil dit nóú hê,” sê die blaasoppie-gesiggies in koopsentrums. Sonder vooraf ooreenstemming en om nie in verleentheid te raak by kopers wat toekyk nie, swig die ouer. Die vervulling van elke impulsiewe behoefte, is dit vryheid? Hoe vry is die meisie met die duurste rok by die matriekafskeid? Die skoolseun wat deurnag mag jol? Die perkelose bedrag sakgeld? Die daaglikse snoepiebesoek? Langenhoven het gesê: “Of dit nou my maag of my kinders is, wat ek die liefste het, bederf ek die meeste; ’n mens verongeluk altyd jou afgod.”
In ’n land met skerp teenstellings, waar menigeen nie kos het nie, grens praalsug en oordaad aan die vulgêre. Die beste wat jy jou kind kan gee, is ewewigtigheid in keuses, weerstand teen die onnodige, ywer vir die nodige, mededeelsaamheid. Gee dan die fonteingrond … as dit billik is, en as hy of sy dit tot diensbaarheid sal ontwikkel.
GEBED: Ons almal het die kind in ons wat geneig is om te vra en te eis, Here … meer voorspoed, meer aandag, meer erkenning. Maak ons meer dankbaar en diensbaar.
5 Maart Josua 21:43-45
DIE VOLK VESTIG IN DIE BELOOFDE LAND
Die Here het aan Israel die hele land gegee … Hulle het dit in besit geneem en daar gaan woon (Jos 21:43).
Israel se trek was lank, maar die doel haalbaar; hulle kon swerf en wag tot hulle nie net geestelik ryp was nie, maar die politiek rondom ook rustig. Stukke land is al ontwikkel (dagstukkie 4 Mrt), maar nou kry elke stam sy deel. Waar ander nomade volgens water en weiding kom en gaan, sien die Kanaäniete met verbasing en groeiende kommer hoe hierdie merkwaardige volk hulle permanent ingrawe.
Dit geskied nie sommerso nie, en Josua het sy hande vol. Die Jode was egter nog altyd ’n taai, vindingryke volk. Hulle kap bosse uit (Jos 17:15), lê boorde en landerye aan, bou hulle veestapel. Hulle verruil tent vir kleihut of rig ruïnes in as woonplek, maak meubels van rouhout. Hulle sou tabernakels vir Jahwe bou, trou en vermeerder, nuwemaanfees hou, ’n kultuur vestig wat nooit weer uitgewis sou word nie.
Daar is voorlopig alle kante toe vrede (Jos 21:44). Later sou ou en nuwe vyande soos die Filistyne weer te voorskyn kom. Maar tans is hulle vry mense, ongebonde, en elkeen doen soos hy wil en goeddink … helaas, soms tot ander uiterstes, van bloedvergieting en afgodsdiens (Rig 17:6; dagstukkie 13 Mrt). As hulle maar gehou het by hulle familielewe, godsdiens, landbou en opbouwerk.
Is dit nie die verhaal van elke nasie, familie, gesin en enkeling nie? As hulle tog maar … Dikwels is daar betyds besinning, inkeer, versoening. Ander kere gaan alles te ver, en die vryheidspad eindig in ’n geestelike en emosionele wag-ʼn-biejiebos. Rus en stilte is nie teen die natuur nie. Moenie roei en stoei om dit te vernietig nie. “Ek weet wat Ek vir julle beplan, sê die Here: voorspoed en nie teenspoed nie; Ek wil vir julle ’n toekoms gee,’n verwagting!” (Jer 29:11). En as lewenstorms sonder jou wil en keuse oor jou kom, reik uit na die helpende hand van God.
GEBED: Help ons, Here, om ook en veral ten tye van vrede en rustigheid te bou en te behou, nie in ledigheid grense oor te steek waarvandaan daar geen terugkeer is nie.
6 Maart Josua 24:14-24
JOSUA NEEM STANDPUNT IN
“Wat my en my familie betref, ons sal die Here dien” (Jos 24:15).
In ’n benarde situasie glo jy dat dit nooit sal oorgaan nie. Menigmaal was die volk in gevaar en sonder water, maar nou het hulle tuisgekom. Slegs Josua en Kaleb van die ou geslag is oor (dus van die weerbare manne, Deut 2:14-16). Die nuwe geslag trek Kanaän geleidelik binne (dagstukkie 5 Mrt). En dit was nie sonder bloedige oorloë teen die omringende volkere nie. Toe Jerigo val, word alle lewe, mens (behalwe Ragab en haar mense) en dier vernietig (Jos 6:21). Dié refrein word herhaal. Die lot van die vyf Amoritiese konings wat in ’n grot gestop word totdat met hulle afgereken kan word, is bloedstollend (Jos 10). Van die redes wat al deur mense aangevoer is vir hulle afkeer van godsdiens, is dié tipe bloedvergieting. Josua voer egter oorlog volgens die wette van daardie tyd: oog om oog (“lex talianus”). Dit was die wet totdat Christus se genadewet gekom het (Joh 1:16-17).
Dat God geweld afkeur, blyk telkemale (Gen 6:13; 2 Kon 21:16, 24:4; Jes 1:15; dagstukkie 23 Mei). Dit, en afgodsdiens, was die hoofredes waarom God die twee katastrofes oor sy volk bring: die skeuring (1 Kron 10), en die wegvoering (2 Kron 28, 36). Om egter tot Josua terug te keer: Hy het nie net verdelg nie, maar ook opgebou. Hy was ’n kragtige leier, lank onder die menstorskap van Moses. Josua weet van reëls en orde, van lei sowel as volg. Hy tree reeds jonk op as raadgewer en dienaar van Moses (Eks 17:8-14). Dis nie verbasend dat hy opvolger word nie.
Dit was vir die Israeliete moeilik om as landbouers te vestig ná ’n geslag van nomadiese lewenswyse (dagstukkie 5 Mrt). Sterk leiding was nodig, en Josua doen moeite om die verbond met die Here meermale te herbevestig. Vandaar sy uitspraak wat vandag nog weerklink,veral wanneer die doop bedien word: “… ek en my huis, ons sal die Here dien” (Jos 24:15 OAV).
GEBED: Here, ek wil die beste uit die geskiedenis van Josua haal en onderneem om U in my huis te dien. My eie maatstaf is ontoereikend. Ek het u hoër, suiwerder maatstaf nodig.
